Holografio: Malsamoj inter versioj

[[Hungario|Hungara]] sciencisto [[Dennis Gabor]] kreis holografion en [[1947]], pro kio li ricevis en [[1971]] la [[Premio Nobel de Fiziko]]. Tiu elpensaĵo estis hazarde malkovrita dum esploro pri plibonigo de [[elektronmikroskopoelektrona mikroskopo]] ĉe la brita firmao [[Thomson-Houston]], kaj ne vere kreskiĝis ĝis oni inventis la [[lasero|laseron]] en [[1960]].

Tradicia fotografo estas {{lingvaĵo|rekordo|registrado aŭ registraĵo}} laŭpunkte de la forto de la lumradioj, kiuj konsistigas bildon. Ĉiu punkto de la {{lingvaĵo|fotografo|fotografo estas ago}}fotografaĵo enhavas nur unu informaĵon: la forto (skvarokvadrato de la [[amplitudo]] de la [[elektromagneta kampo]]) de tiu lumradio, kiun lumigis tiun punkton. Kolora fotografo estas efektive tri fotografoj intermiksitaj; ĉiu punkto estas {{lingvaĵo|rekordata|registrata aŭ registrita}} kaj elvidata kvazaŭ tra filtro de unu el la ĉefkoloroj, el kiu oni iomete povas rekonstrui la [[ondolongo|ondolongon]] de apudaj radioj (inter la limoj de la homa okulo).

Sed, la lumradioj kiuj konsistigas scenon difiniĝas ne nur laŭ la amplitudo kaj ondolongo, sed ankaŭ laŭ [[fazo]]. En {{lingvaĵo|fotografo|eble fotografaĵo, ĉar fotografo estas ago}}, la fazo estas tute forĵetita. En hologramo, kaj amplitudo kaj fazo rekordiĝasregistriĝas; la rekonstruata lumradiaro estas precize sama kiel la origina (sed ĝenerale nur je unu ondolongo, do unukolora) kaj estigas perfektan bildon 3-dimensian.

Por rekordiregistri la fazon de la lumradio de ĉiu punkto de la bildo, ĉe holografio oni unue disigas la lumon je ''kompara radio'', kiu estas spegulata, kaj ''objekta radio'', kiu lumigas la holografatan objekton. Optika [[interfero|interferado]] inter la du radioj kiam ili ree kuniĝas je la [[plako]] faras franĝojn de lumforto, kiuj rekordiĝasregistriĝas je kutima [[fotografa filmo]]. Tiuj franĝoj fariĝas ia [[difrakta krado]].