Nacia Observatorio de Hajdelbergo - Königstuhl: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e ArnoLagrange movis paĝon Nacia Observatorio de Hejdelbergo - Königstuhl al Nacia Observatorio de Hajdelbergo - Königstuhl: laŭ la nomo de la urbo |
|||
Linio 1:
[[Dosiero:LSW-Heidelberg.jpg|thumb|right|300px|La observatorio]]
La '''Nacia Observatorio de
''Landessternwarte Heidelberg-Königstuhl'') estas [[astronomio|astronomia]]
[[observatorio]] ekspluatita de la [[Universitato de Hajdelbergo]]. Ĝi situas je sur
Linio 8:
Ĝia MPC kodo estas 024<ref>[http://www.minorplanetcenter.org/iau/lists/ObsCodes.html Minor Planet Center Observatoriaj kodoj]</ref>.
==Historio==
La Observatorio de Heidelberd estas posteulo de la [[observatorio de Mannheim]], kies instrumentoj, pro malboniĝo de la kondiĉoj de observado, estis unue provizore transloĝigitaj al [[Karlsruhe]], antaŭ esti instalitaj al Königstuhl en [[1898]].
Ĝi estis inaŭgurita la {{dato|20|julio|1898}} de la [[grandduko]] [[Frederiko la 1-a (Bade)|Frederiko la 1-a de Bade]] sub la nomo de "Granduka monta observatorio" (''Großherzogliche Bergsternwarte'').
En la observejo, estis kreitaj du departementoj: tiu pri [[astrofiziko]] estrita de [[Max Wolf]] kaj tiu pri [[astrometrio]] estrita de [[Karl Wilhelm Valentiner]].
Valentiner estis de [[1880]] direktoro de la observatorio de Mannheim kaj zorgis pri la transloĝigo en Karlsruhe. En [[1909]], post emeritiĝo de Valentiner, ambaŭ departementoj estis reunigitaj, estritaj de Max Wolf.▼
▲transloĝigo en Karlsruhe. En [[1909]], post emeritiĝo de Valentiner, ambaŭ departementoj
Max Wolf sukcesis, por financi la aĉeton de efikaj [[teleskopo]]j, ricevi monhelpon de privataj mecenoj, kiel [[Catherine Wolfe Bruce]] kiu donacis {{nombro|10000}} [[Usona dolaro|usonajn dolarojn]] je la fino de la [[19-a jarcento]]. Tiu sumo utilis por konstrui duopan [[refraktoro|lornon]], konatan sub la nomo de ''Bruce-Doppelastrograf'' (Duopa astrofotilo Bruce).
[[Dosiero:Astrograph in Heidelberg-Königstuhl-2.jpg|thumb|right|250px|La duopa Bruce-Astrofotilo, tiel nomita honore al la mecenino Catherine Wolfe Bruce]]
La ĉefaj agadoj de la observatorio estis la unuaj studo pri la [[nebulozo]]jn kaj la serĉo de [[asteroido]]j. Wolf, siaj kunlaborantoj kaj disĉiploj malkovris pli ol 800 asteroidojn antaŭ [[1950]]. Inter la unuaj trovitaj estas la [[troja asteroido]] [[588 Aĥilo]], en [[1906]]. Kunlabore kun [[Johann Palisa]] en [[ Vieno]], ili kreis la unuan [[stela maparo|stelan maparon]] por trovi kaj identigi la nove malkovritajn [[astro]]jn.
En [[1957]] estis kreita la ''Laboratorio Happel'' por la mezuro de la radiadoj.
De [[2005]], la observatorio ne plu estas ŝtata institucio, sed, kun la [[Instituto de Astronomia Kalkulo]] (''Astronomischen Rechen-Institut'' - ARI) kaj la Instituto pri Teoria Astrofiziko (''Institut für Theoretische Astrophysik'' - ITA),
estis integrita en la nova [[Centro pri Astronomio de la Universitato de Hajdelbergo]] (''Zentrum für Astronomie der Universität Heidelberg'' - ZAH), dependanta de la [[Universitato de Hajdelbergo]]. ▼
▲estis integrita en la nova [[Centro pri Astronomio de la Universitato de Hajdelbergo]]
La [[nun en 2010|nunaj]] [[astrofiziko|astrofizikaj]] observoj temas pri la [[Astronomio#Ekstergalaksia astroscienco|ekstergalaksiaj]] objektoj kaj la ĉirkaŭaĵo de la varmaj [[stelo]]j. Ĝi internacie kunlaboras kun la [[Eŭropa Kosma Agentejo]], la [[Instituto pri Radioastronomio Milimetra]] (IRAM), la [[Eŭropa suda observatorio]] (ESO) kaj la [[NASA]], inter aliaj en la "''Lucifer-Projekt''" por la [[Usono|usona]] [[Large Binocular Telescope]].
La observatorio proponas vizitojn al la publiko kaj iniciadojn al astronomio por la infanoj.
En la proksimo, troviĝas "Planeta Promenejo", tie estas vojo laŭlonge de kiuj estas modeloj de [[Suno]] kaj de la [[planedo]]j de la [[Sunsistemo]], je la sama skalo por evidentigi la relativajn grandojn kaj distancojn inter la [[astro]]j.
En [[2006]], [[Andreas Quirrenbach]] iĝis direktoro de la observatorio, posteulante al [[Immo Appenzeller]].
== Notoj kaj referencoj ==
<references />
==Eksteraj ligiloj==
Linio 70 ⟶ 42:
{{Portalo Astronomio}}
[[Kategorio:Observatorioj en Germanio|
[[Kategorio:Hajdelbergo]]
| |||