Persa lingvo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e robota aldono de: ba:Фарсы теле
→‎La strukturo de la persa lingvo: + subtitoloj + vokaloj en tabelo
Linio 75:
 
== La strukturo de la persa lingvo ==
 
La nuna persa lingvo – kiun la nune angle parolantoj, kiel la irananoj mem, nomas ''farsi'' -estas la oficiala lingvo de Irano. Ĝia alfabeto estas pli malpli la sama [[araba alfabeto|alfabeto kiun nuntempe la araboj uzas]]. Nur troviĝas esceptoj :
La nuna persa lingvo – kiun la nunaj angleparolantoj, kiel la irananoj mem, nomas ''farsi'' – estas la oficiala lingvo de Irano.
 
=== Skribo ===
 
La nuna persa lingvo – kiun la nune angle parolantoj, kiel la irananoj mem, nomas ''farsi'' -estas la oficiala lingvo de Irano. Ĝia alfabeto estas pli malpli la sama [[araba alfabeto|alfabeto kiun nuntempe la araboj uzas]]. Nur troviĝas esceptoj :
:پ P
:چ ĉ
:ژ Ĵ
:گ G <br />
kiuj mankas en la araba lingvo kaj literaro.<br />
 
Persaj literoj laŭ alfabeto estas:
:آ, ا A - ب B - پ P - ت T - ث kiel angla th - ج ĝ - چ ĉ - ح H- خ Ĥ - د D- ذ Z - ر R - ز Z -ژ Ĵ- س S- ش ŝ - ص S - ضZ- طT- ظz- عE- غQ (iom kiel francoj kaj germanoj elparolas R) ف F- ق Q- ك K- گ G- ل L- مM- نN- و U, Ŭ- ه h- ي J,I . <br />
Entute 32 literoj.<br />
 
Iaj opinioj ekzistas inter iranaj kleruloj, ke la alfabeto fariĝu latindevena, ĉar la persa lingvo ne estas semida lingvo sed hindeŭropa lingvo. Tio kaŭzis multajn disputojn.
 
=== Sonsistemo ===
 
La persaj vokaloj estas :
<table width="66%">
:آ A –kiel A en la esperanta vorto esperAnto <br />
<tr><th width="10%"> perse </th><th width="10%"> en ifa </th><th width="10%"> transskribe </th><th width="70%"> elparole </th></tr>
:أ a - kiel a en la angla vorto apple<br />
<tr><td> آ </td><td> /ɒ:إ/ e</td><td> â </td><td> kiel ea en la esperanta vorto Esperantok<brb>a</b>nto </td></tr>
:وا<tr><td> Uأ -</td><td> /æ/ </td><td> a </td><td> kiel Ua en la esperantaangla vorto Universala <brb>a</b>pple </td></tr>
<tr><td> Oإ -</td><td> /e/ </td><td> e </td><td> kiel Oe en la esperanta vorto Oniv<brb>e</b>ni </td></tr>
:يا<tr><td> Iوا -</td><td> /u/ </td><td> u </td><td> kiel Iu en la esperanta vorto Irano<br b>u</b>niversala </td></tr>
<tr><td> و </td><td> /o/ </td><td> o </td><td> kiel o en la esperanta vorto <b>o</b>ni </td></tr>
<tr><td> يا </td><td> /i/ </td><td> i </td><td> kiel i en la esperanta vorto <b>I</b>rano </td></tr>
</table>
 
Ankaŭ troveblas duonvokalo :
:ي J per kiu oni faras Aj-aj, aj-, ej-, uj-, oj <br />
kaj duonvokalo
:Ŭ per kiu oni faras la diftongojndiftongon وا .
 
=== Vortprovizo ===
Persaj literoj laŭ alfabeto estas:
 
:آ, ا A - ب B - پ P - ت T - ث kiel angla th - ج ĝ - چ ĉ - ح H- خ Ĥ - د D- ذ Z - ر R - ز Z -ژ Ĵ- س S- ش ŝ - ص S - ضZ- طT- ظz- عE- غQ (iom kiel francoj kaj germanoj elparolas R) ف F- ق Q- ك K- گ G- ل L- مM- نN- و U, Ŭ- ه h- ي J,I . <br />
Iaj opinioj ekzistas inter la iranaj intelektuloj ke la alfabeto fariĝus latindevena, ĉar la persa lingvo ne estas semida lingvo sed Hindeŭropa lingvo. Tio kaŭzis multajn politikaĵojn. La persa lingvo estas belsona. Nun kelkajn vortojn mi ekzemplas: (Mi evitas skribi la originalan skribmanieron, anstataŭe mi skribas la prononcon de la vortoj – aŭ frazoj- en esperantaj literoj)
Entute 32 literoj.<br />
Iaj opinioj ekzistas inter la iranaj intelektuloj ke la alfabeto fariĝus latindevena, ĉar la persa lingvo ne estas semida lingvo sed Hindeŭropa lingvo. Tio kaŭzis multajn politikaĵojn. La persa lingvo estas belsona. Nun kelkajn vortojn mi ekzemplas: (Mi evitas skribi la originalan skribmanieron, anstataŭe mi skribas la prononcon de la vortoj – aŭ frazoj- en esperantaj literoj)
 
<table width="40%">
Linio 162 ⟶ 178:
</table>
 
La nuna persa vortaro estas plena de arabaj , eŭropaj kaj alilingvaj vortoj , sed ankoraŭ estas memstara kaj memstarsona lingvo. Se ĝi estus skributeskribata per latinbaza alfabeto estus pli facile por eŭropanoj. Rigardu '''kelkajn frazojn''':
La nuna persa vortaro estas plena de arabaj , eŭropaj kaj alilingvaj vortoj , sed ankoraŭ estas memstara kaj memstarsona lingvo. Se ĝi estus skribute per latinbaza alfabeto estus pli facile por eŭropanoj. Rigardu '''kelkajn frazojn''':
<table width="60%">
<tr><th width="45%"> PERSA </tH><th width="10%"> </tH><th width="45%"> Esperanto </th></tr>
<tr><td> ''Ma`nMan nannân mihhora`mmihhoram'' (a`= kiel a en la angla vorto apple) </td><td></td><td> Mi manĝas panon </td></tr>
<tr><td> ''Mada`rMâdar da`rdar hhane a`stast'' </td><td></td><td> La patrino estas en la hejmo </td></tr>
<tr><td> ''BazarBâzâr koĝastkoĝâst?'' </td><td></td><td> Kie estas la bazaro? </td></tr>
<tr><td> ''Telefon kon taksitâksi bijaja`dbijâjad ma`ramarâ be hotel beba`ra`dbebarad'' </td><td> </td><td> Telefonvoku taksion veni min al hotelo irigi. </td></tr>
<tr><td> ''SigarSigâr dariddârid?'' </td><td> </td><td> Ĉu vi havas cigaredon? </td></tr>
<tr><td> ''Guŝte gavgâv mihhorid?'' </td><td> </td><td> Ĉu vi manĝas la bov-viandon? </td></tr>
<tr><td> ''Na` mersi ma`nman kalbaskâlbâs mihhora`mmihhoram'' </td><td> </td><td> Ne dankon mi manĝas kolbason. </td></tr>
</table>
 
 
== Esperantaj vortoj el persa deveno ==