Persa lingvo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Vortprovizo: + intertitoloj + korektetoj
→‎La strukturo de la persa lingvo: skribo portita al propra artikolo
Linio 80:
=== Skribo ===
 
La alfabeto estas pli malpli la sama [[araba alfabeto|alfabeto kiun nuntempe la araboj uzas]]. Nurkun troviĝas[[Araba-persa esceptoj:alfabeto|kelkaj adaptoj]].
==== Aboco ====
 
La alfabeto estas pli malpli la sama [[araba alfabeto|alfabeto kiun nuntempe la araboj uzas]]. Nur troviĝas esceptoj:
:پ p
:چ ĉ
:ژ ĵ
:گ g <br />
kiuj mankas en la araba lingvo kaj literaro.
 
Persaj literoj laŭ alfabeto estas:
:آ, ا A - ب B - پ P - ت T - ث kiel angla th - ج ĝ - چ ĉ - ح H- خ Ĥ - د D- ذ Z - ر R - ز Z -ژ Ĵ- س S- ش ŝ - ص S - ضZ- طT- ظz- عE- غQ (iom kiel francoj kaj germanoj elparolas R) ف F- ق Q- ك K- گ G- ل L- مM- نN- و U, Ŭ- ه h- ي J,I . <br />
Entute 32 literoj.
 
==== Ciferoj ====
 
La persaj ciferoj forme similas al la arabaj kun ioma diferenco ĉe <i>4 5 6</i>.
 
<table width="33%">
<tr><th width="25%">perse</th><th width="25%">per literoj</th><th width="25%">transskribe</th><th width="25%">elparole</th></tr>
<tr><td> ۰ </td><td> صفر </td><td> <i>0</i> </td><td> <i>sefr</i> </td></tr>
<tr><td> ۱ </td><td> یک </td><td> <i>1</i> </td><td> <i>jek</i> </td></tr>
<tr><td> ۲ </td><td> دو </td><td> <i>2</i> </td><td> <i>do</i> </td></tr>
<tr><td> ۳ </td><td> سه </td><td> <i>3</i> </td><td> <i>se</i> </td></tr>
<tr><td> ۴ </td><td> چهار </td><td> <i>4</i> </td><td> <i>ĉahâr</i> </td></tr>
<tr><td> ۵ </td><td> پنج </td><td> <i>5</i> </td><td> <i>panĝ</i> </td></tr>
<tr><td> ۶ </td><td> شش </td><td> <i>6</i> </td><td> <i>ŝeŝ</i> </td></tr>
<tr><td> ۷ </td><td> هفت </td><td> <i>7</i> </td><td> <i>haft</i> </td></tr>
<tr><td> ۸ </td><td> هشت </td><td> <i>8</i> </td><td> <i>haŝt</i> </td></tr>
<tr><td> ۹ </td><td> نو </td><td> <i>9</i> </td><td> <i>noh</i> </td></tr>
</table>
 
==== Transskriboj kaj alternativoj ====
 
Sciencaj revuoj uzas diversajn transskribajn sistemojn. Perslingvanoj latinigas la lingvon laŭbezone en tujmesaĝiloj aŭ aliaj neadaptitaj komunikiloj. Aŭtoritataj normoj mankas.
 
Iranaj kleruloj iafoje subtenis plenan latinigon de la skribo, argumentante interalie, ke la persa, kiel ne semida sed hindeŭropa lingvo, distingas vortojn per vokaloj. Tiuj provoj kaŭzis akrajn disputojn.
* UniPers aŭ پـارســى جـهـانــى <i>pârsi-je ĝahâni</i> (tutmonda persa) estas propono el la mezo de la 20a jarcento.
* IPA2 aŭ Pársik estas pli nova propono, celanta almenaŭ pli facilan studadon de la lingvo.
 
=== Sonsistemo ===