Józef Czapski: Malsamoj inter versioj

'''Józef Marian Franciszek Czapski''' [[blazono]] ''Leliwa'' (propre [[grafo]] Hutten-Czapski, kromnomon kaj titolon ne uzis, pseŭdonomo Marek Sienny; naskiĝis la 3-an de aprilo 1896 en [[Prago]], mortis la 12-an de januaro 1993 en Maisons-Laffitte ([[Francilio|Pariza Regiono]]) – pola [[artisto]] -[[pentristo]] kaj [[verkisto]]. Frato de [[Maria Czapska]].

Li komencis studi [[leĝo (jura)|leĝon]] en [[Sankt-Peterburgo]]. Septembre 1917 soldatiĝis en la 1-a [[Regimento]] de [[Kavalerio]], estiĝanta en [[Minsk]]. Oktobre 1918 eniris al Akademio de [[Belartoj]] en [[Varsovio]], sed baldaŭ foriris kun tasko trovi perditajn kavalerianojn de la regimento. Li batalis en [[pola-bolŝevika milito]] 1919-1921 kaj ricevis Ordenon [[Virtuti Militari]]. En la jaroj 1921-1924 daŭrigis studojn en [[Akademio]] de Belartoj en [[Krakovo]], i.a. ĉe Józef Pankiewicz. De 1924 ĝis 1931 restis kun grupo de koloristoj (i.a. kun Jan Cybis kaj Zygmunt Waliszewski) en [[Parizo]]. En la 30-aj jaroj en Varsovio, kie kunlaboris i.a. kun "Głos Plastyków" kaj "Wiadomości Literackie".

[[Invado en Pollandon|Septembre 1939]] soldatiĝis, la 27-an de se septembro estis malliberigita en Chmielek ([[distrikto Biłgorajski]]). Dum la [[dua mondmilito]] restis en prizonoj de [[NKVD]] por polaj [[militkaptito]]j – internigita en [[Starobilsk]], Pavliŝĉev Bor kaj [[Grjazovec]] apud [[Vologda]]. Liberigita en 1941 laŭ pakto [[Władysław Sikorski|Sikorski]]-Majski, eniris al formiĝanta en Tockoje [[Pola Armeo en Sovetunio]] (Armeo de Anders), kie okupiĝis (ĝis aprilo 1942) pri senefika serĉado de "perditaj" en [[Sovetunio]] de "perditaj" [[poloj|polaj]] [[oficiro]]j, kiel montriĝis aprile 1943 – [[viktimo]]j de la [[masakro de Katin]]. Poste li iĝis ĉefo de apudstaba Fakultato de Propagando kaj Informado, respondeca pri kulturaj-klerigaj aferoj en la armeo. Li kunredaktis unuajn numerojn de "Orzeł Biały" (Blanka Aglo). Trapasis itineron de la 2-a Korpuso tra [[Proksima Oriento]] ĝis [[Italio]], kie partoprenis italan kampanjon. Józef Czapski partoprenis, kiel delegito de pola registaro en [[ekzilo]], en internacia komisiono esplarantaesploranta katinan murdon. Siajn travivaĵojn li prioskribispriskribis en libroj ''Wspomnienia starobielskie'' (Rememoroj de Starobilsk) kaj ''Na nieludzkiej ziemi'' (Sur nehoma tero). Ekde 1946 en Parizo, kie kunredaktis monatrevuon [[Kultura]] (de 1947 ĝis la morto loĝis en la domo de redaktado de la revuo en Maisons-Laffitte ĉe Avenue de Poissy 91). Siajn artikolojn kaj [[eseo]]jn publikigis krome en franclingvaj revuoj kiel ''Le Figaro Littéraire'', ''Preuves'', ''Gavroche'', ''Nova et Vettera'', ''Carrefour''. Li kunaranĝis Kongreson de LibereconLibereco de Kulturo en [[Berlin]] (1950).

Siajn pentraĵojn montris dum ekspozicioj en [[Francio]], [[Svislando]], [[Britio]], [[Brazilo]] kaj [[Belgio]]. En Pollando lialiaj verkoj estis praktike neatingeblaj – post turnopunkta oktobro 1956, en 1957 okaqzisokazis ekspozicioj en Nacia Muzeo en [[Poznań]] kaj en Krakovo, sed aranĝo de la laŭvica eblis nur en 1986 en Ĉef[[diocezo|dioceza]] Muzeo en Varsovio. Lia pentrista kaj verkista kreado estis popularigita en Pollando nur post 1989.

* ''Proust contre la déchéance. Conférences au camp de Griazowietz''; (verkita en 1940/1941 kiel serio de lekcioj por militkaptitaj kamaradoj en [[NKVD]]-koncentrejoj [[Grjazovec]]; franclingva eldono: Les Éditions Noir sur Blanc, ISBN 2-88250-000-9)

* ''The Inhuman Land'', tradukis G. Hopkins, [[Londono]] 1951, [[Novjorko]] 1952, Londono 1987; franca traduko: ''Terre inhumaine'', tradukis Maria Adela Bohomolec, Parizo 1947, kiel ''La terre inhumaine. Adapté du pol. par M. A. Bohomolec et Joseph Czapski'', enkonduko Daniel Halévy, L'Age d'Homme, Lozanna[[Laŭzano]] 1979; germana tradukio ''Unmenschlsche Erde'', tradukis W. Gromek, postvorto Józef Czapski, Kolonia 1967, Frankfurt[[Frankfurto nadĉe MenemMajno]] 1969