Japana lingvo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Fonetiko
pli pri la fonetiko
Linio 24:
 
== Fonetiko ==
[[Dosiero:Japanese (standard) vowels.svg|220px|righteta|dekstra|Vokala trapezo de la japana lingvo]]
 
La bazon de la japana fonologia sistemo bone modelas la kana-skribo (vidu supre), kiu notas [[silabo]]jn konsistantajn el konsonanto kaj vokalo. Aldone ekzistas la silabferma {{lang|ja|}} (n).
 
Ankaŭ sola vokalo sen konsonanto povas konsistigi silabon.
 
Pri la prononco estas regionaj diferencoj interne de Japanio.
 
=== Vokaloj ===
 
Simile kiel Esperanto la japana havas kvinpartan vokalan sistemon; la kvin vokalojn oni laŭ [[IPAInternacia Fonetika Alfabeto|IFA]] transskribas kiel /a/ /e/ /i/ /o/ /ɯ/. La unuaj kvar estas similaj al la esperantaj, sed /a/, /e/ kaj /o/ havas ferman kaj malferman variaĵon depende de la longeco. La sonon /ɯ/ oni produktas prononcante "u" sen rondigi la lipojn.
 
=== Konsonantoj ===
 
La konsonantoj, kiuj formas la unuan parton de la silaboj, estas principe 14, sed ne ĉiu okazas kombine kun ĉiu vokalo. Aldone ekzistas moligitaj variaĵoj kun "j"-sono inter konsonanto kaj vokalo, tamen nur kun la vokaloj /a/, /o/ kaj /u/, kaj ne kun la konsonantoj ''ŭ'' kaj, evidente, ''j''. La kombinoj "ji" kaj "je" ne ekzistas, kaj "ŭ" ekzistas nur kombine kun "a" ({{lang|ja|わ}} = ŭa); signo por "ŭo" ekzistas ({{lang|ja|を}}), sed ĝi estas prononcata "o" kaj markas, kiel postpozicio, la [[akuzativo]]n.

La vokaloj influas la prononcadon de la (antaŭa) konsonanto, ekzemple jene:
* Antaŭ "i" la konsonanto "s" estas prononcata kiel "ŝ" (sa / ŝi / su / se / so), kaj "t" estas prononcata kiel "ĉ".
* Antaŭ "u" la konsonanto "t" estas prononcata kiel "c" (ta / ĉi / cu / te / to), kaj "d" estas prononcata kiel "z".
* Antaŭ "u" la konsonanto "h" estas prononcata kiel "h" (ha / hi / fu / he / ho).
* Kaj tiel plu.
 
Tiaj apartaĵoj estas grava diferenco inter la transliteradsistemoj ''Hepburn'' (kiu notas ilin) kaj ''Kunrei'' (kiu ignoras ilin). Vidu malsupre ĉe [[#skribo|skribo]].