Elektromagneta indukto: Malsamoj inter versioj

La '''elektromagneta indukto''' (aŭ '''magneta indukdenso''') estas [[fundamenta forto|elektromagneta interefiko]], dum kiu estiĝas elektra tensio en konduktilo. Ĝia malkovro estas dankebla al [[Michael Faraday]] ([[1831]]). Oni dividas la fenomenon de la elektromagneta indukto je du grupoj: ''' Moviĝa indukto''' kaj '''Trankvila indukto'''.

Dum la '''moviĝa indukto''' (alinomita ankaŭ '''elektromova indukto'''<ref>[http://vortaro.net/#indukto Elektromova indukto ([[PIV]])]</ref>), aŭ la [[magneta kampo]] aŭ la konduktilo aŭ ambaŭ moviĝas rilate iunu al la alia. La plej oftamoviĝasoftemoviĝa formo estas turniĝanta moviĝo ([[generatoro|generatora]] principo), sed aperas ankaŭ elektromagneta indukto per pasanta moviĝo, sed ĝenerale en prezentaj instalaĵoj, eksperimentoj.

Se la [[induktita tensio]] estiĝas en linia konduktilo tiel, ke moviĝo de la kondiuktilo estas vertikala je la induktaj linioj, tiam la grandeco de la induktita tensio estas: '''<math>U_i=B*l*v</math>,''' kie '''''B''''' : elektromagnetaestas indukto'''magneta indukdenso''' (Vs/m²), ''l'' : estas efika longo de la konduktilo (m), '''''v''''' :estas rapido de la movo (m/s). Se ni movas en la magneta kampo kun induktoindukdenso „B” rulaĵon ([[bobeno]]n) kun kanelnumerovolvonombro „N”, tiam la induktita tensio estas: '''<math>U_i=N*B*l*v.</math>''' Okaze de moviĝa indukto, la direkton de la induktita tensio estas difinebla per [[leĝo de Lenz]].

Dum la '''trankvila indukto''' moviĝas nek la konduktilo, nek la [[magneta kampo]]; tiukaze, la [[elektromagneta indukto]] generas la [[Magneta flukso|magnetan flukson]] (produto de induktoindukdenso kaj kovrita surfaco) : '''<math>\Phi=B*S.</math>''' Pro tiu formulo, '''magneta indukdenso''' „B” estas nomita ankaŭ '''magneta fluksdenso'''<ref>[http://vortaro.net/#fluksdenso Magneta fluksdenso ([[PIV]])]</ref>.

Oni parolas pri '''induktita tensio''', se en konduktilo -rulaĵo- estixgasestiĝas tensio je efiko de [[elektromagneta indukto]]. Tiu tensio ne egalas al tensio de la akumulatoroj, baterioj, kiu estas produktata je kemia efiko.

Pri la '''moviĝamagneta induktoflukso''' ŝanĝiĝanta '''''dum la tempo''''', la grando de la tensio, estiĝintaestanta dum la trankvila indukto, okaze de unukanelaunuvolva [[konduktilo|rulaĵo]] (konduktilo) egalas al: '''<math>U_i={d\Phi}/{dt}.</math>''' Se temas pri rulaĵo kun kanelnumerovolvonombro "N", tiam: