Nagario: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj) e Roboto: Forigo de 77 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q38592) |
Mctpyt (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 16:
== Vokaloj ==
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|-
! Baza vokalo !! Transliterumo !! Prononco
|-
| अ || a
| style="text-align: left;" | mallonga '''a''' ; en senemfaza pozicio ofte reduktita al neŭtrala vokalo ("vokalmurmuro") kiel en franca ''le'' aŭ en la senemfaza elparolo de la anglaj ''the'', ''a'' kaj ''an''.
|-
| आ || ā
| style="text-align: left;" | longa '''a'''
|-
| इ || i
| style="text-align: left;" | mallonga '''i'''
|-
| ई || ī
| style="text-align: left;" | longa '''i'''
|-
| उ || u
| style="text-align: left;" | mallonga '''u'''
|-
| ऊ || ū
| style="text-align: left;" | longa '''u'''
|-
| ऋ || ṛ
| style="text-align: left;" | mallonga vokala '''r''', kiel en ĉeĥa ''Brno'' (sed nuntempe multaj baratanoj elparolas ĝin kiel ''ri'', srilankanoj kiel ''ru'')
|-
| ॠ || ṝ
| style="text-align: left;" | longa vokala '''r'''
|-
| ऌ || ḷ
| style="text-align: left;" | mallonga vokala '''l''', kiel en ĉeĥa ''Vltava''
|-
| ॡ || ḹ
| style="text-align: left;" | longa vokala '''l'''
|-
| ए || e
| style="text-align: left;" | '''e''' (en sanskrito ĉiam longa)
|-
| ऐ || ai
| style="text-align: left;" | '''aj''' kun mallonga '''a'''
|-
| ओ || o
| style="text-align: left;" | '''o''' (en sanskrito ĉiam longa)
|-
| औ || au
| style="text-align: left;" | '''aŭ''' kun mallonga '''a'''
|-
| ः || ḥ
| style="text-align: left;" | ''visarga'': iom simile al '''ĥ''', sed malpli forta
|-
| ् ||
| style="text-align: left;" | ''virāma'': forigas aŭtomatan vokalon
|}
Linio 58 ⟶ 75:
== Konsonantoj ==
[[Dosiero:Hindi typewriter.jpg|thumb|right|Nagaria klavaro]]
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|-
! Baza konsonanto !! Transliterumo !! Prononco
|-
| क || ka
| style="text-align: left;" | '''ka''' (ne aspirata).
|-
| ख || kha
| style="text-align: left;" | '''kh''', kun forta aspiro, do simile al '''k + h'''.
|-
| ग || ga
| style="text-align: left;" | '''ga''', sen aspiro.
|-
| घ || gha
| style="text-align: left;" | '''gha''', kun forta aspiro.
|-
| ङ || ṅa
| style="text-align: left;" | kun la '''ng'''-sono en ekzemple angla ''si'''ng'''''. (Tiu silabo estas pure teoria en la sanskrita, ĉar la konsonanto '''ng''' povas aperi nur tuj antaŭ '''k''', '''kh''', '''g''' aŭ '''gh''' en tiu lingvo.)
|-
| च || ca
| style="text-align: left;" | '''ĉa''', sen aspiro.
|-
| छ || cha
| style="text-align: left;" | '''ĉha''', kun forta aspiro.
|-
| ज || ja
| style="text-align: left;" | '''ĝa''', sen aspiro.
|-
| झ || jha
| style="text-align: left;" | '''ĝha''', kun forta aspiro.
|-
| ञ || ña
| style="text-align: left;" | kiel la hispana '''ñ''', la portugala '''nh''' aŭ la franca kaj itala '''gn'''.
|-
| ट || ṭa
| style="text-align: left;" | '''ta''', sen aspiro, kun la lango fleksita supren-malantaŭen.
|-
| style=" |-
| ड || ḍa
| style="text-align: left;" | '''da''', sen aspiro, kun la lango fleksita supren-malantaŭen.
|-
| style=" |-
| style=" |-
| त || ta
| style="text-align: left;" | '''ta''', sen aspiro.
|-
| थ || tha
| style="text-align: left;" | '''tha''', kun forta aspiro.
|-
| द || da
| style="text-align: left;" | '''da''', sen aspiro.
|-
| ध || dha
| style="text-align: left;" | '''dha''', kun forta aspiro.
|-
| न || na
| style="text-align: left;" | '''na'''
|-
| प || pa
| style="text-align: left;" | '''pa''', sen aspiro.
|-
| फ || pha
| style="text-align: left;" | '''pha''', kun forta aspiro.
|-
| ब || ba
| style="text-align: left;" | '''ba''', sen aspiro.
|-
| भ || bha
| style="text-align: left;" | '''bha''', kun forta aspiro.
|-
| म || ma
| style="text-align: left;" | '''ma'''
|-
| य || ya
| style="text-align: left;" | '''ja'''
|-
| र || ra
| style="text-align: left;" | langopinta '''ra'''
|-
| ल || la
| style="text-align: left;" | '''la'''
|-
| व || va
| style="text-align: left;" | '''va''' (sed post plozivo multaj elparolas ĝin kiel ''ŭa'')
|-
| श || śa
| style="text-align: left;" | '''ŝa''', kun la konsonanto kiel la germana sono ''i'''ch'''''.
|-
| ष || ṣa
| style="text-align: left;" | '''ŝa''', kun la lango fleksita supren-malantaŭen.
|-
| स || sa
| style="text-align: left;" | '''sa'''
|-
| ह || ha
| style="text-align: left;" | '''ha'''
|-
|}
Linio 134 ⟶ 185:
Se antaŭ vokalo venas du al pluraj konsonantoj, tiuj ĝenerale estas kunigitaj en [[ligaturo]], da kiuj ekzistas longa listo.
Se post la
{| class="wikitable"
|-
! Signo !! Pozicio !! Priskribo
|-
| style="text-align: center;" | ा || malantaŭe || longa '''a'''
|-
| style="text-align: center;" | ि || antaŭe || mallonga '''i'''
|-
| style="text-align: center;" | ी || longa '''i'''
|-
| style="text-align: center;" | ु || sube || mallonga '''u'''
|-
| style="text-align: center;" | ू || sube || longa '''u'''
|-
| style="text-align: center;" | ृ || sube || mallonga vokala '''r'''
|-
| style="text-align: center;" | ॄ || malantaŭe || longa vokala '''r'''
|-
| style="text-align: center;" | े || malantaŭe || '''e'''
|-
| style="text-align: center;" | ै || malantaŭe || '''ai''' (aj)
|-
| style="text-align: center;" | ो || malantaŭe || '''o'''
|-
| style="text-align: center;" | ौ || malantaŭe || '''au''' (aŭ)
|-
| style="text-align: center;" | ् || malantaŭe || neniu vokalo (''virāma'', kiel klarigite supre)
|}
La supra listo estas tiu de la sanskrita alfabeto. En ekzemple la [[hinda lingvo]] troveblas persaj kaj aliaj pruntvortoj kun konsonantoj ne konataj en la sanskrita. Por tiuj oni uzas ordinaran konsonanton kun diakrita punkto, ekzemple '''फ़''' por ''fa'', bazita sur '''फ''' por ''pha''. En kelkaj fruaj lingvoj, ekzemple [[palio]], troveblas la konsonanto '''ळ''', kutime transliterata per ''la'' kun punkto sub ''l'', kaj elparolata kiel ordinara ''la'' sed kun la lango fleksita supren-malantaŭen; '''ळ''' do rilatas al '''ल''' same kiel '''ट''' al '''त'''.
== [[Cifero]]j ==
{| class="wikitable"
|-
| ० || १ || २ || ३ || ४ || ५ || ६ || ७ || ८ || ९
|-
| 0 || 1 || 2 || 3 || 4 || 5 || 6 || 7 || 8 || 9
|}
[[Kategorio:Abugido]]
| |||