Teĝo: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 5:
'''Tej''' ([[amhara lingvo|amhare]] ጠጅ , elparolu "teĝ") estas [[etiopio|etiopia]] mielvino aŭ [[medo]], farita el [[mielo]], akvo kaj kun aldono de ligneca afrika [[ramno]]-arbusto (''Rhamnus prinoides''). '''Teĝo''' estas tradicia alkohola trinkaĵo de la [[Etiopio|etiopiaj]] popoloj.
La [[alkoholo|alkohol]]enhavo varias inter 6 kaj 11 Vol.-%. La sukcenkoloran trinkaĵon oni faras en Etiopio por privata konsumado, sed ekzistas ankaŭ multaj specialaj trinkejoj, nome la ''Tej bets'' (amhare por "teĝejo"), kie la homoj trinkas la refreŝigan trinkaĵon el
== Mitologio kaj historio ==
En etiopiaj historiaj libroj oni priskibas detale la vivon de [[reĝino de Saba]] en la 10a jc. a.K. kaj ties regnadon super la granda regno de la hodiaŭa [[Jemeno]] kaj la norda Etiopio kun la urbo [[Aksum]] kiel centro.<ref>Belai Gidai: ''Ethiopian Civilization.'' Addis Abeba 1992</ref>
Laŭ ĝenerala opinio tio estas legendo, kiu ricevis sian skriban formon nur ĉirk. 1400 en la verko ''Honoro de la Reĝoj'' ([[Kebra Negest]]). En 980 a.K. la reĝino vojaĝis al [[Jerusalemo]] plenpakita kun donacoj akorde al la grandeco kaj pompeco de sia regno, kaj ŝi parolis tie kun reĝo [[Salomono]]. Ili kune trinkis la de ŝi kunportitan teĝon kaj kune
Per tiu rakonto teĝo havas la rangon de reĝa trinkaĵo. Fone estas la ligo de la [[abelo]]j kiel simbolo de la regnado en la afrika [[mitologio]]. Same kiel en la greka mitologio la [[nektaro]] estas reĝa nutraĵo, la mielo kaj el ĝi farata ebriiga trinkaĵo apartenas en la egipta mitologio al la sefero de sankteco "kie lakto kaj mielo fluas".
Linio 20:
Ne antaŭ la komenco de la 20a jc. la ĝuado de teĝo disvastigis ankaŭ al pli malaltaj klasoj de la etiopia socio. Pro la tradicio tamen la trinkaĵo restis iu specialaĵo.
La popolo sur la altebenaĵo de Abisinujo trinkis kaj trinkas ankorau hodiaŭ pli ofte pro la plej malalta prezo [[Talla]]- bieron el [[milio]].
Krom tra la mitoj kaj kultaj aferoj la famo pri teĝo disvastiĝis per vojaĝantoj el la nordo. La greka geografo [[Strabono]] (63 a.K. gis 23 p.K.) rakontis pri la etiopianoj ke ili estas ''trogloditoj'' ("kavernuloj"), kies reganto faris trinkaĵon el mielo kaj akvo kun aldono de (''ramno'').<ref>Strabono: ''Geographica.'' Buch 17, Kap. 2 [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Strabo/16D*.html angle, rete]</ref>
Linio 27:
=== Deveno de la vorto ===
La vorto ''tej'' ekzistas krom en la amhara ankaŭ en la [[kuŝidaj lingvoj|kuŝidaj]] kaj [[semida lingvaro|semida]]j lingvoj de Etiopio. La termino ekzemple
== Krudmaterialo ==
Mienkolektado apartenas al unu el la plej fruaj formoj de arbarmastrumado. La homoj pendigas cilindroformajn nestojn por la naturaj abelsvarmoj.
En Etiopio ekzistas pli ol 3 milionoj da tradiciaj [[abelo|abelujoj]]. La mielproduktado en Etiopio varias inter 20.000 kaj 30.000 tunoj je jaro. El tio du trionojn oni uzas por fari teĝon.<ref>[http://www.beekeeping.com/apiacta/bienenzucht_afrika.htm Moustafa H. Hussein: ''Bienenzucht in Afrika.''] In: Apiacta 1/2001, S.34–48</ref>
La kromprodukto
== Farado==
[[dosiero:Azmari in a tejbeit.jpg|miniatur|thumb|''Azmari'' (kantisto de laŭdaj kaj insultaj kantoj) en teĝejo sin akompananta per ''Tej bet'' (afrika violono ''[[Masinko]]'')]]
Ekzistas multaj receptoj, kiuj varias laŭ kvanto kaj tempoj. Tradicia recepto estas: En granda ligna barelo oni enmetas unu parton da mielo kaj kvin
Hodiaŭ ofte estas la kutimo anstataŭi la mielon per sukero. Eblas ankaŭ aldoni giston.
Ne tradicia ankaŭ estas aldonaĵoj kiel citronsuko, kafgrajnoj, oranĝŝeloj, <!--plumboj--> aŭ [[sekvinbero|rozeno]]j.
|