|
[[Dosiero:Amazon Kindle 3.JPG|eta|[[Amazon Kindle]] de la tria generacio, montranta originan tekston el la romano [[Moby-Dick]].]]
'''Bitlibro''' ('''E-libro''' aŭ '''bitlibroretlibro'''<ref>Ĝi estas malrekomendata, ekzemple de [http://www.kono.be/cgi-bin/vivo/ViVo.cgi?montru=507 Vivo]</ref>) estas [[libro]] disponigata en [[elektroniko|elektronika]], [[cifereca]], bita formo. Ĉi tie ''elektronika'' estas preskaŭ sinonimo de ''komputile legebla'', kie la nocio ''komputilo'' inkluzivas ankaŭ aparatojn speciale faritajn por videbligi tekston konservitan kiel dosieron en datumportilo. La konservita dosiero mem ne estas rekte lege perceptebla de homo, ĝi estas en kodita formo magneta, elektra aŭ optika.
== Konsisto ==
E-libroBitlibro ebligas samtempan prezenton ne nur de teksto kaj senmovaj bildoj, sed ankaŭ eventuale de sono kaj filmo, kaj tiel plivastigas la uzokampon de la klasika medio "libro". Grava novaĵo en komputile legebla dokumento estas la ebliĝo de intertekstaj kaj interdosieraj ligoj (tuj konsulteblaj referencoj): tiel estiĝas ''hiperteksto''.
Se la teksto de la e-librobitlibro estas en simpla tekstodosiero (iom tro simple esprimite: enhavanta nur literojn), ĝi estas plej ofte nomata ''e-teksto''. La tekston de e-librobitlibro ofte akompanas [[metadatumo]]j, t.e. informoj bibliografiaj kaj pri la enhavo.
== Disponigo ==
La dosierformoj kaj la tuta teĥniko de e-librojbitlibroj estas evoluantaj, same la komerca ekspluatado de la nova komunika medio rapide trovadas novajn formojn.
E-libroBitlibro povas esti eldonita por disdono sur preskaŭ kia ajn [[Datumportilo|datumporta medio]]: lumdiskoj, magnetaj disketoj, interrete konektitaj datumbankoj kun tuj legebla aŭ elŝutebla enhavo, ktp. Oni povas diri ke la tuta Vikipedio estas granda e-librobitlibro.
== Legiloj ==
Aparato necesas por legi aŭ presi e-libronbitlibron. Kun aldono de taŭgaj programaroj komputilo aŭ lerta poŝtelefono povas servi kiel legilo. Enmerkatiĝis ankaŭ specialaj poŝlegiloj, kiuj kombinas sufiĉe grandan kaj distingivan ekranon kun bona portebleco.
== E-librajBitlibraj dosierformoj ==
La formo de la dosieroj, en kiuj prezentiĝas e-librobitlibro, povas esti mallibera, posedata de iu kompanio kaj ekzemple kreebla kaj deĉifrebla nur per ties programo, eventuale eĉ nur per ties aparato. Aŭ ĝi povas esti malfermita kaj libera, farita laŭ publika normo.
; azw
: Dosierformo por e-librojbitlibroj posedata de firmao Amazon, por Kindle-legiloj.
: dosierfinaĵo: '''.azw'''
; chm
: Dosierformo por e-librojbitlibroj, baze html-a, origine kreita por programaj helpo-dosieroj por [[Vindozo]].
: dosierfinaĵo: '''.chm'''
; [[EPUB|epub]]
: Dosierformo por e-librojbitlibroj, baze xhtml-a.
: dosierfinaĵo: '''.epub'''
; [[FictionBook|fictionbook]]
: Dosierformo por e-librojbitlibroj, baze xml-a.
: dosierfinaĵo: '''.fb2'''
; mobipoketo
: Dosierformo por e-librojbitlibroj, kreita de la firmao Mobipocket, poste aĉetita de Amazon.
: en: Mobipocket
: dosierfinaĵo: '''.mobi''' '''.prc'''
: = mobipoketo
== E-librajBitlibraj programoj ==
==== Ĉapeligaj programoj ====
'''GooReader''': organizilo por libroj kaj gazetoj el Guglo Libroj (''Google Books'')
'''iBooks''': organizilo de e-librojBitlibroj por iPad-legilo aŭ iPhone-telefono.
'''ibis reader''': organizilo kaj legilo de epub-libroj.
'''iTunes''': organizilo de muzikaĵoj kaj e-librojbitlibroj.
'''Kalibro''': senpaga organizilo de e-libraro (anglalingve: ''calibre'').
==== Legoprogramoj ====
'''ADE''': programo de firmao Adobe por lego de e-librojbitlibroj en formoj epub, flash, pdf (anglalingve: ''Adobe Digital Editions'').
'''[[Aldiko]]''': Bitlibra legilo por poŝtelefonoj kun [[Android]].
'''EPUBReader''': kromprogramo de la retumilo Fajrovulpo (''Firefox'') por lego de epub-libroj.
'''FBreader''': senpaga programo por lego de e-librojbitlibroj en formoj epub, fictionbook, plucker, mobipoketo.
'''Mobipocket eBook Reader''': senpaga programo por lego de mobipoket-libroj.
'''Sigil''': senpaga redaktilo de epub-dokumentoj.
== E-libroj en EsperantoReferencoj ==
{{referencoj}}
== Bitlibroj en Esperanto ==
* La [[eLibrejo]] de [[Franko Luin]]
* [http://esperanto.comli.com/wb/pages/esperanto/elektronika-libraro.php E-librojBitlibroj de Esperanto en Ŝlesvig-Holstinio]
* [http://www.esperanto.be/cgi-bin/mal/Web_store/web_storeie.cgi?keywords=e-libroBitlibro E-librojBitlibroj de Flandra Esperanto-Ligo]
* [http://www.esperanto.org/literaturo/huguozhu/ E-librojBitlibroj de Huguozhu]
* [http://sites.google.com/site/kajaesperanto/projektoj/elibroj/elibraro E-librojBitlibroj de] [[Uzanto:kaja|Kaja]]
* [http://esperanto.org/Ondo/Libroj/Libroj.php E-librojBitlibroj de La Ondo de Esperanto]
* [http://www.librejo.com/elibroj/index.html E-librojBitlibroj de Mondial - Librejo]
* [http://www.gutenberg.org/browse/languages/eo Projekto Gutenbergo en Esperanto]
* [http://www.e-librojBitlibroj.com e-librojBitlibroj.com] e-librojBitlibroj elŝuteblaj en 4 formatoj
<!-- 2010-11-18, ne trovebla:
* [http://esperantujo.org/eLibrejo E-librojBitlibroj de Esperantujo.org]
-->
| 