Irana Soveta Respubliko: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Narvalo (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Narvalo (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
[[Image:Mirza teeghi.jpg|thumb|right|[[Ĥano Mirza Kuĉek]], gvidanto de la movado.]]
La '''Irana sovetrespubliko''' aŭ '''Persa socialista sovetrespubliko''' estis sovetrespubliko ĉe la Kaspia maro, establita en 1920 en la nordpersa provinco [[Gilan]], tiel ĝi havas ankaŭ la nomon ''Sovetrespubliko de Gilan''.
==Antaŭhistorio==
Dum la [[Junpersa revolucio]] (1905-1911), en 1909 aperis en Rascht la unua persa traduko de la [[Kommunista Manifesto]]. Ekde 1915 agadis en nordirano la ĝangali-ribeluloj de [[Ĥano Mirza Kuĉek]], kiuj estis aktivaj jam inter 1905-1911. Ili forpelis per germana kaj osmana helpo dum la unua mondmilito la trupojn de la cara [[Rusio]] kaj la kozak-brogadon de [[Reza Ŝaĥ Pahlavi]].
Ĝi 1917, ekregis Kuĉek kun 3.000 ĝangali-ribeluloj tutan Gilan-on, kiam post la venko de la oktobra revolucio, la fortirintaj rusoj lasis siajn armilojn por la ribeluloj. Anstataŭ la rusoj alvenis la britoj, kiuj apogis la blankan generalon [[Denikin]]. Generalo [[Dunsterville]] kaj siaj ''Dunsterforces'' venkis la ĝangaliojn en 1918. Ĥano Kuĉek rekonis la britojn, sed ne la centran registaron de Teherano. Kiam Persio iĝis en 1919 - post protektorata traktato kun Britio - militirejo kontraŭ Sovet-Rusio, la britaj, persaj trupoj forpelis la ĥanon al Sovet-[[Azerbajĝano]].
<!--
==Republikanische Gegenregierung in Gilan==
|