Kiel registrite je 18:36, 21 apr. 2006 redakti Narvalo (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj, Administrantoj 46 860 redaktoj Neniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 18:49, 21 apr. 2006 redakti malfari Narvalo (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj, Administrantoj 46 860 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 5: Ĝi 1917, ekregis Kuĉek kun 3.000 ĝangali-ribeluloj tutan Gilan-on, kiam post la venko de la oktobra revolucio, la fortirintaj rusoj lasis siajn armilojn por la ribeluloj. Anstataŭ la rusoj alvenis la britoj, kiuj apogis la blankan generalon [[Denikin]]. Generalo [[Dunsterville]] kaj siaj ''Dunsterforces'' venkis la ĝangaliojn en 1918. Ĥano Kuĉek rekonis la britojn, sed ne la centran registaron de Teherano. Kiam Persio iĝis en 1919 - post protektorata traktato kun Britio - militirejo kontraŭ Sovet-Rusio, la britaj, persaj trupoj forpelis la ĥanon al Sovet-[[Azerbajĝano]]. ~~<!--~~ ==Respublika kontraŭregistaro en Gilan== Linio 12: Post retiro de la rusaj fortoj, sukcese puĉis Ehŝanollah per helpo de Piŝevari (21.07.1920) kaj gvidis avneturajn militriojn kontraŭ [[Teherano]], kiuj kaŭzis gravajn perdojn. Finde de 1920, la kozakaj brigadoj de Teherano (helpe de la britoj) okupis denove 1920 Raŝt-on. ~~<!--~~ Im Exil in [[Baku]] spaltete sich die KP, nachdem Pischewari von den Sowjetrussen durch den ehemaligen [[Sozialdemokrat]]en Haidar Khan Amu Ogli ersetzt worden war. Erst im Mai 1921 schlossen Ehschanollah, Kutschek Khan und Haidar Khan eine neue Einheitsfront. Im Juni 1921 zog Ehshanollah mit 2.000 Mann erneut gegen Teheran, wurde aber geschlagen, die besten Teile der Iranischen Roten Armee endgültig vernichtet. En la ekzilo (en [[Bakuo]]) splitiĝis la KP, post kiam la rusoj anstataŭigis Piŝevari per iama socialdemokrata Hajdar Ĥan Amu Ogli. Nur en majo de 1921 unuigis la fortojn Ehŝanollah, Kuĉek kaj Hajdar. En junio de 1921 Ehŝanollah militiris kun 2.000 homoj kontraŭ Teherano, sed la plej bonaj fortoj de la irana rufĝa armeo iĝis neniigitaj. Der Revolutionsrat schloss ihn daraufhin am 30.7. 1921 aus, und am 4.8. konnten Kustschek Khan und Haidar Khan nochmals die Sowjetmacht in Rascht errichten. Dem Gegenstoß der Regierungstruppen versuchte Kutschek Khan durch einen Putsch und der Ermordung Haidars zuvorzukommen. Doch Pahlewi lehnte das mit Autonomiegarantie für Gilan verbundene Kapitulationsangebot ab, am 3.11.1921 fiel Rascht endgültig. Mirza Kutschek Khan erfror auf der Flucht, der vom Leichnam abgetrennte Kopf wurde nach Teheran gebracht. Ehshanollah Khan entkam in die Sowjetunion, die Dschangali wurden aufgerieben. La revolucia soveto ekskludis lin la 30-an de julio 1921 kaj la 4-an de aŭgusto Kuĉek kaj Hajdar denove okupis Raŝt-on, sed la 3-an de novembro 1921, la registaro reokupis tion. Mirza Kutĉek froostis dum la fiĝo, oni detranĉis lin kapon kaj portis al Teherano. Ĥano Ehŝanollah beturis al la Sovetunio, la ĝangalioj ne agadis plu. ==Autonomia movado en Azerbajĝano== La 7-an de aprilo 1920, la rusa ruĝa armeo enmarŝis eĉ Iran-[[Azerbajĝano]]n, kie la 23-an de junio 1920, en [[Tabriz]] establis sovetrespublikon. Ĝi ekzistis nur ĝis 14-an de septembro 1920. ==Vidu== [[Iran-krizo]], [[~~Republik~~Respublik Mahabad]]▼ ==rete== ~~==Autonomiebewegung in Aserbaidschan==~~ [http://www.marxists.org/archive/trotsky/works/1920-mil/ch110.htm ~~Brief~~letero ~~des~~de ~~persischen~~persa ~~Revolutionsrates~~revolucia ansoveto ~~Trotzki~~al Trockij (~~englisch~~angle)]▼ Am 7.4.1920 war die russische Rote Armee auch in Iranisch-[[Āzarbāydschān]] einmarschiert, wo sich am 23.6.1920 in [[Tabriz]] eine weitere Sowjetrepublik konstituierte, die demokratische Republik Aserbaidschan. Sie überstand aber den Abzug der Russen nicht und wurde schon am 14.9.1920 von Regierungstruppen vernichtet, ihre Führer wurden hingerichtet. [[Kategorio:Irano]] ~~==Siehe auch==~~ [[Irankrise]], ▲[[Republik Mahabad]] ~~==Weblink==~~ ▲[http://www.marxists.org/archive/trotsky/works/1920-mil/ch110.htm Brief des persischen Revolutionsrates an Trotzki (englisch)] ~~[[Kategorie:Iranische Geschichte]]~~ ~~[[Kategorie:Staat (historisch)]]~~ ~~-->~~ ~~{{redaktata}}~~ [[en:Constitutionalist movement of Gilan]] [[de:Iranische Sowjetrepublik]]

Irana Soveta Respubliko: Malsamoj inter versioj