Atmosfera sorbo kaj difuzo: Malsamoj inter versioj

'''Absorbo''', aŭ prefereble '''sorbo'''<ref>[http://vortaro.net/#sorbo Sorbo] laŭ [[PIV]]</ref>, kaj '''difuzadodifuzo''' estas la manieroj, laŭ kiuj malfortiĝas lumo dum sia trairo tra la atmosfero.

Antaŭ ke radiado (ekzemple uzata por [[distanca sondado]]) incidas je la tersurfaco, ĝi devas trapasi ioman distancon en tera [[atmosfero]]. Partikloj kaj gasoj de la [[atmosfero (astro)|atmosfero]] povas influi la incidantan lumon kaj radiadon. Tiuj efikoj estas kaŭzitaj per la mekanismoj de [[difuzo|difuzado]] kaj absorbado[[sorbado]]. Difuzado okazas, kiam partikloj aŭ grandaj gasmolekuloj[[gaso|gas]][[molekulo]]j en la atmosfero reakcias kun la [[elektromagneta radiado]] kaj kaŭzas deflankiĝon de la elorigina pado. La kvanto de tia difuzado dependas de kelkaj atributoj inkluzive la [[ondolongo]] de la [[radiado]], la abundeco de partikloj aŭ gasoj kaj la distanco, kiun la radiado trapasas en tera atmosfero. Ekzistas tri (3) tipoj de difuzado.

'''Relej-difuzado ([[difuzo de Rayleigh]])''' okazas, kiam la partikloj[[partiklo]]j estas tre malgrandaj kompare kun la ondolongo de la radiado. Tiaj partikloj estas ekzemple polveretoj aŭ molekuloj de oksigeno aŭ nitrogeno. Relej-difuzado kaŭzas, ke energio kun mallongaj ondolongoj ege pli difuziĝas, ol plilongaj ondolongoj. Ĝi estas la ĉefa difuzmekanismo en la supra teratmosfero. La ĉielo aspektas blua dumtage pro ĉi tiu fenomeno. Kiam sunlumo trapasas la atmosferon, la plimallongaj (konzekvence bluaj) ondolongoj de la videbla spektra regio 0,446 ĝis 0,500 mikrometroj[[mikrometro]]j estas pli difuzitaj, ol la aliaj (plilongaj) videblaj ondologoj. Je la sunleviĝo kaj la sunsubiro, la sunlumo devas travojaĝi pli longan vojparton tra la atmosfero, ol je la tagmezo, kaj la plimallongaj ondolengoj pli komplete difuziĝas. Rezultas la malplenigo de bluo, nur la pli longaj ondoj kontaktas la okulojn, tial la belegaj oranĝaj kaj ruĝaj sunsubiroj. Kontraste, la [[luno]] ne havas atmosferon, konsekvence ĝia ĉielo aspektas nigra pro manko de Relej-difuzado.

'''Mie-difuzado (difuzo de Mie)''' okazas, kiam la partikloj havas proksimume la saman grandecon kiel la ondolongo de la radiado. Polvo, poleno, fumo kaj akva vaporo multfoje kaŭzas Mie-difuzadon. Ĝi tendence pli influas la plilongajn ondolongojn, ol la Relej-difuze efikitaj. Mie-difuzado ĉefe montriĝas en la plimalaltaj tavoloj de la atmosfero, kie pligrandaj partikloj pli abundas, kaj ĝi superregas kiam la ĉielo estas nubokovrita. Ankaŭ cetere, tiu tipo de difuzado komprenigas la ruĝetan ĉielon post incendioj de arbaroj aŭ vulkanaj erupcioj.

La fina esenca difuzmekanismo nomiĝas '''ĝenerala difuzado'''. Ĝi okazas, se la partikloj estas ege pli grandaj, ol la ondolongo de la radiado. Akvaj gutoj kaj grandaj partikloj kun diametro de 5 ĝis 100 mikrometroj povas kaŭzi ĉi tiun tipon de difuzado. Ĝenerala difuzado ricevas sian nomon pro la fakto, ke ĉiuj ondlongecoj estas difuzitaj ĉirkaŭ-samegale. Ĝi aspektigas nebulojn kaj nubojn blankkolore, ĉar blua, verda kaj ruĝa [[lumo]] estas difuzita proksimume samkvante (blanka = blua + verda + ruĝa). Sed ne nur la videbla lumo difuziĝas, ankaŭ la proksima kaj la meza [[infraruĝa radiado|infraruĝo]].

==AbsorboSorbo kaj atmosferaj fenestroj.==

1. '''Ozono''' (O₃) absorbassorbas danĝeran [[ultraviolo|ultraviolan]] radiadon de la [[suno]]. Sen ĉi tiu antaŭgardema fragmento de atmosfero, haŭto bruliĝus kiam eksponita al la sunlumo.

2. '''Karbondioksido''' (CO2) nomiĝas [[forceja efiko|forceja]] gaso, ĉar ĝi tre forte absorbassorbas varmecan infraruĝan radiadon. [[karbona dioksido|Karbondioksido]] tiel servas al kapti en la atmosfero la varmecon radiitan el ambaŭ la suno kaj la tero.

4. '''Resumo''': ĉar tiuj molekuloj absorbassorbas radiadon en tre deciditajdediĉitaj regionoj de la spektro, la konstrukcio kaj la desegno de spektraj sensoroj estas evoluigitaj por kolekti ondolongecajn dataojnsignalojn neinfluite de atmosfera absorbadosorbado. Tiuj regionoj de la [[spektro]] kun malseveraj influoj de atmosfera absorbosorbo estas la plej utiligeblaj regionoj, kaj estas nomataj ''atmosferaj fenestroj''.