Nordorienta Brazilo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Roboto: Forigo de 1 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:Q1136194)
Neniu resumo de redakto
Linio 24:
 
==Sertão==
Seka regiono, kiu travivis multajn trosekecojn. Homoj kiuj vivas en tiuj aridaj lokoj ĝenerale ne havas sufiĉe da akvo por ilia vivtenado kaj historie bezonis kaj bezonas trairi longajn distancojn por akiri ĝin. Multajn fojojn tiuj homoj, kiuj estas ĝenerale malriĉaj, rezignas kaj iras por vivi en la grandaj urboj kiel [[San-Paŭlo]], [[Recifo]], [[Salvador de Bahio|Salvador]] aŭ [[Rio-de-Ĵanejro]]. Konata kazo estas tiu de la antaŭa brazila prezidanto, [[Luiz Inácio Lula da Silva]], kiu vivis en Caetés, subŝtato [[PernamkukoPernambuko]], kaj dum infanaĝo transloĝiĝis kun la familio al Santos. Brazila poeto João Cabral de Melo Neto, kiu naskiĝis en [[Recifo]], skribis poemojn kiel ekzemple ''Morte e Vida Severina'', ''Cemitério Pernambucano'', kaj ''A Educação Pela Pedra'', kiuj ilustras bone la malesperigajn vivkondiĉojn de tiuj aridaj teroj.
 
==Agreste==
Linio 30:
 
==Zona da Mata (Zono de la arbaro)==
Sur la humida orienta marborda, antaŭ ol la [[eŭropo|eŭropa]] koloniigo, situis longa maldika areo de tropika pluvarbaro konata kiel la [[Atlantika ArbarojArbaro]] (Mata Atlantica). Ĝi havis speciojn tute diferencajn de tiuj trovitaj en la multe pli granda [[Amazona Arbaro]].
 
Tial ke la klimato estis ekstreme taŭga por la kultivado de [[sukerkano]], la koloniantoj senarbarigis la regionon ĝis tiu grado, ke nur tre malgranda parto de la arbaro restas hodiaŭ. Dum multaj jaroj, la sukerkanokultivado en Nordorienta Brazilo estis la kolono de la ekonomio de Brazilo. Nur poste, fine de la 19-a jarcento, la kafoproduktado ghix antataŭis. La sukerkano estas kultivita ĉe grandaj biendomoj kaj la ties posedantoj havis kaj konservas enorman politikan influon.
Linio 43:
La marbordo da Nordorienta Brazilo estis scenejo por la unua ekonomia agado de la lando, nome la hakado kaj eksporto de [[Brazil-arbo]]j. Brazil-arbo estis altagrade ŝatataj en [[Eŭropo]], per kiu oni kutimis produkti violonarkojn (aparte la [[Brazil-arbo]] de Pernambuko-speco) kaj por la ruĝa tinkturfarbo, kiujn ĝi produktis. Landoj, kiel [[Francio]], kiu malkonsentis kun la [[Traktato de Tordesillas]], (buleo dekretita de la Hispandevena papo [[Aleksandro la 6-a]] en [[1493]] por dividi la sudamerikan kontinenton inter la hispanoj kaj la portugaloj), lanĉis konstantajn atakojn kontraŭ la marbordon kun la celo ŝteli lignon.
 
Francaj koloniantoj ne nur provis ekloĝi en aktuala [[Rio-de-Ĵanejro]], de [[1555]] ĝis [[1567]] (nomata Antarkta Fracio (França Antártica)), sed ankaŭ en la aktuala [[San-Luiso]], de [[1612]] ĝis [[1614]] (la tiel nomita Ekvinoksa Francio (França Equinocial). La nederlandanoj, ankaŭ malfavoraj al la [[Traktato de Tordesillas]], invadis la nordorientan marbordon, prirabis [[bahio|Bahion]] en [[1604]], kaj eĉ provizore konkeris [[Salvador de Bahio|Salvador]]. De [[1630]] ĝis [[1654]] la nederlandanoj fiksiĝis pli supren de la regiono kaj kontrolis longan pecon da marbordo, kiu estis plej facile alirebla al Eŭropo,sed aliflanke, malfacila la penetrado en la internlando. La koloniantoj de la [[Nederlanda Okcident-hinda Kompanio]] en Brazilo estis en konstanta sieĝo, malgraŭ la ĉeesto en [[Recifo]] de [[Johann Moritz von Nassau-Siegen]] kiel guberniestro.
 
[[Dosiero:Salvador-CCBY-5.jpg|eta|dekstra|La historia centro de [[Salvador de Bahio]]]]