Kalmuka lingvo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 38 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q33634)
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Anstataŭigas ŝablonojn: Wikitrans-lingve-reviziita, WikiTrans-traduko-lingve-reviziita, Wikitrans, WikiTrans-traduko; kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 1:
{{WikiTrans-tradukoTradukita|lingvo=en|artikolo=Kalmyk language|revizio=344072787|enmetreviziowikitrans=3008044|WT tradukdato=03/05/2010|jes}}
{{Lingve poluru|rektatraduko|kultura|terminologio|wikitrans=jes}}
WT titolo=Kalmyk-lingvo|WT originala titolo=Kalmyk+language}}
 
{{Informkesto lingvo
Linio 25:
}}
 
La '''kalmuka lingvo''' (''Хальмг келн'' ankaŭ konata kiel ''Kalmuck, Qalmaq, Khal:mag'' kaj Okcident-mongola) estas la indiĝena lingvo de la kalmukoj de la [[Kalmukio|Respubliko de Kalmukio]], ano de la [[Rusa Federacio]]. Ĝi estas la plej elstara dialekto de la [[oirata lingvo]], kiu apartenas al la okcidenta branĉo de la [[mongola lingva familio]]. La Oiratoj estas dissemitaj ĝenerale en Eŭrazio, kun grandaj grupoj situantaj en okcidenta [[Mongolio]], la nordokcidenta regiono (plejparte [[Ŝinĝjango]]) de la [[Ĉina Popola Respubliko]] kaj la nordokcidenta marbordo de la [[Kaspia Maro]] en la Rusa Federacio, kie ili iĝis konataj kiel [[Kalmukoj]].
 
De 1648 ĝis 1924, la skriba formo de la kalmuka lingvo estis komunikita en ''[[Todo Bichig]]'' ("klara skribo"), vertikale-skribita alfabeto kreita fare de [[Zaya Pandita]], oirata buddhista monaĥo. Ĝi estis prilaborita laŭ la mongola skribsistemo. En 1924, ĝi estis anstataŭigita per cirila. Sed baldaŭ, en 1930, cirila estis anstataŭigita per la [[latina alfabeto]]. Tiu reformo estis la sekvo de la progreso de la [[Latinigo]] por la alfabetoj de la Turklingv-parolantoj en [[Sovetunio]]. La nova kalmuka alfabeto estis sekve bazita sur la latinigitaj turkaj alfabetoj. Ĝi ne daŭris longe, aliflanke, kaj finfine [[cirila alfabeto]] estis reenkondukita en 1937.
 
Kalmuka lingvo nun estas nur parolata kiel gepatra lingvo de malgranda malplimulto de la kalmuka populacio. Ĝia forpaso kiel vivanta lingvo komenciĝis post kiam la Kalmukoj estis amase deportitaj de sia patrujo en decembro [[1943]] kiel puno estinte akuzitaj je kunlaborado kun la Naziaj politikistoj. Signifaj faktoroj kontribuantaj al ĝia forpaso inkludas:
* la mortojn de granda procento de la Kalmuka populacio pro malsano kaj subnutrado, kaj dum ilia vojaĝado kaj sur ilia alveno al malproksimaj ekzilejoj en Mezazio, sude de centra Siberio kaj la Sovetia Fora Oriento;
* la vastan dismeton de la Kalmuka populacio;
Linio 237:
<br clear=all>
 
[[Kategorio: Mongola lingvaro]]
[[Kategorio: Lingvoj laŭ alfabeto]]
[[Kategorio: Lingvoj de Rusio]]
[[Kategorio: Lingvoj de Ĉinio]]
[[Kategorio: Lingvoj de Mongolio]]
[[Kategorio: Kalmukio]]