Formikedoj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 16:
|subordo = [[Apokrito]]j ''Apocrita''
|superfamilio = [[Vespoidea]]
|taksono = '''Formikedoj ''Formicidae'''''
|taksono aŭtoritato = [[Pierre André Latreille|Latreille]], [[1809]]
|taksono tipo = Familio
Linio 44:
[[Dosiero:Mrowka rudnica formica rufa small.jpg|eta]]
[[Dosiero:Ameise mit Blatt.jpg|eta]]
'''Formikoj''' estas specioj de la [[Biologia klasado|familio]] de formikedoj (''Formicidae'').
 
En la kolonioj regas tri kastoj: reĝino, grandaj kaj malgrandaj laboristinoj. La grandaj laboristinoj plenumas la plej grandan parton de la laboro, nome provizas la nutraĵon kaj konstruas la neston. Ili ankaŭ zorgas pri la protektado de la nesto kontraŭ malamikoj, elĵetante metanalan acidon, kiu sekreciiĝas el venenoglando. Ĉiuminute, grandaj laboristinoj gutigas sukeran likvaĵon en la buŝon de la reĝino. Alia formiko demetas nutro-ovon, kiun la reĝino tuj glutas. Danke al tiu zorge adaptita nutraĵo, la reĝino demetas centon da ovoj tage, kiujn la laboristinoj amasigas en la kov-ĉambroj.
Linio 53:
</ref>
 
== Sistematiko ==
<!--Les ''Formicidae'' sont apparues au cours du [[Crétacé]], il y a un peu plus de {{unité|100|millions}} d’années<ref>Passera (2006), {{p.}}27.</ref>. Le plus ancien fossile connu apparenté aŭ fourmis est ''[[Gerontoformica cretacica]]'' qui a été découvert dans l’ambre de l’[[Albien|Albien supérieur]] de [[Charente-Maritime]] ([[France]])<ref>{{en}} Nel A, Perrault G, Perrichot V & Neraudeau D. 2004. {{lang|en|''The oldest ant in the Lower Cretaceous amber of Charente-Maritime''}} (SW France) (Insecta : Hymenoptera : Formicidae). Geologica Acta, 2(1) : 23-29.</ref>. Les fourmis semblent avoir divergé d’insectes apparentés aŭ [[guêpe]]s. Dès lors, de nombreuses espèces sont apparues en se spécialisant aussi bien pour la vie souterraine qu'arboricole, voire les deŭ. La sous-famille ''[[Martialinae]]'', dont la seule espèce connue est ''[[Martialis heureka]]'', pourrait être à l’origine de toutes les autres sous-familles.-->
<center>
'''[[Arkreskiĝa arbo|Filogenetika situo]] de la familio ''Formicidae'''''<ref>{{en}} Brothers, D. J. 1999. {{lang|en|''Phylogeny and evolution of wasps, ants and bees (Hymenoptera, Chrysisoidea, Vespoidea, and Apoidea)''}}. Zoologica Scripta 28: 233–249.</ref>
 
{{klado | style=font-size:85%;line-height:85% |
| label1 = &nbsp;&nbsp;&nbsp;''[[Vespoidea]]''&nbsp;&nbsp;&nbsp;
|1={{klado
|1= ''[[Sierolomorphidae]]''
|2={{klado
|1={{klado
|1=''[[Tiphiidae]]''
|2={{klado
|1=''[[Sapygidae]]''
|2=''[[Mutillidae]]''
}}
}}
|2={{klado
|1={{klado
|1=''[[Pompilidae]]''
|2=''[[Rhopalosomatidae]]''
}}
|2={{klado
|1='''Formicidae'''
|2={{klado|
|1=''[[Vespidae]]''
|2=''[[Scoliidae]]''
}}
}}
}}
}}
}}
}}
</center>
== Formikoj kaj homoj ==
=== Ekonomio ===