Monda heredaĵo de Unesko: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
ĝisdatigo, kriterioj |
||
Linio 20:
La ideo de la monda heredaĵo ekestis reage al la alvoko de Unesko en [[1960]], savi la monumentojn de [[Abu Simbel]] ([[Nubio]]) de subakviĝo pro konstruo de la [[Alta Baraĵo de Asuano]].
Unufoje jare la Mondheredaĵa Komitato de Unesko kunvenas por decidi pri novaj heredaĵoj kaj diskuti la staton de jamaj. En 2013 ekzistas 981 heredaĵoj en 160 landoj:
* 29 estas ambaŭkategoriaj,
▲:el ili 679 estis kulturaj kaj 174 naturaj heredaĵoj,
▲:30 estis sur la "ruĝa listo" de speciale minacataj monumentoj.
==Naturaj heredaĵoj==
Linio 68 ⟶ 67:
* Liston de la objektoj ĉe [[Listo de mondaj heredaĵoj]].
* [[Listo de mondaj heredaĵoj en Francio]]
== Kriterioj ==
La lokoj elektitaj en la listo de monda heredaĵo devas havi eksterordinaran valoron kaj respondi al almenaŭ unu el la jenaj kriterioj. La ses unuaj kriterioj temas pri kultura heredaĵo, la kvar lastaj pri natura heredaĵo<ref>{{citaĵo el la reto|url=http://whc.unesco.org/en/criteria/|titolo=The Criteria for Selection|eldoninto=[[Unesko]]|lingvo=en|alirdato=29-an de junio 2013}}</ref>.
# La loko estas majstraĵo de la homa kreemo.
# Ĝi atestas pri grandega interŝanĝo de influoj, dum difinita periodo aŭ en difinita kultura areo, al disvolviĝo de arkitekturo aŭ tekniko, de monumentaj artoj, de urboplanado aŭ pejzaĝokreado.
# Ĝi estas unika aŭ almenaŭ eksterordinara atesto pri kultura tradicio aŭ nuna aŭ iama civilizo.
# Ĝi estas elstara ekzemplo de speco de konstruo aŭ de arkitektura aŭ teknika komplekso aŭ de pejzaĝo, kiu ilustras gravan periodon de homa historio.
# Ĝi estas elstara ekzemplo de tradicia homa vivejo, de tradicia uzado de tero aŭ maro, kaj bone prezentas kulturon (aŭ kulturojn) aŭ interagon de homo kun la ĉirkaŭa medio, precipe kiam la medio iĝis damaĝebla pro nemalfarebla ŝanĝo.
# Ĝi estas rekte aŭ materie asociita kun okazaĵoj aŭ vivaj tradicioj, ideoj, kredoj aŭ artaj kaj literaturaj verkoj havantaj eksterordinaran universalan signifon. (La komitato konsideras, ke tiu kriterio prefere uzindas kune kun aliaj kriterioj.)
# Ĝi prezentas naturajn fenomenojn aŭ lokojn kun eksterordinaraj natura beleco kaj estetika graveco.
# Ĝi estas elstara ekzemplo de gravaj paŝoj en la historio de Tero, inkluzive de vivo, geologiaj procezoj ludantaj rolon en la formiĝo de signifaj terformoj aŭ elementoj de fizika geografio.
# Ĝi estas elstara ekzemplo de ekologiaj kaj biologiaj procezoj ludantaj rolon en evoluo kaj disvolviĝo de ekologiaj sistemoj kaj komunumoj de teraj, akvaj, ĉemaraj kaj maraj kreskaĵoj kaj bestoj.
# Ĝi enhavas la naturajn vivejojn plej ekzempligajn kaj gravajn por konservado de biologia diverseco, inkluzive de tiuj, kie vivas endanĝerigitaj specioj havantaj eksterordinaran universalan valoron laŭ vidpunkto de scienco aŭ konservado.
== Bildoj ==
Linio 77 ⟶ 89:
Dosiero:AmsterdamGrachten.jpg|[[Grachtengordel (Amsterdamo)]]
</gallery>
== Referencoj ==
{{Referencoj}}
[[Kategorio:Unesko]]
| |||