Peŝto: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
transmeto al alia artikolo
eNeniu resumo de redakto
Linio 1:
'''Pest''' {{prononco|peŝt}} estis hungara [[urbo]] ĝis [[1873]], unu el la 3 fondintoj de [[Budapeŝto]]. Nuntempe oni uzas "Pest", kiel [[sinonimo]] de la [[ĉefurbo]]. Historie ĝi estis longe kvestora [[libera reĝa urbo]]. Geografie Pest estas urboparto de Budapeŝto en la maldekstra [[bordo]] de [[Danubo]]. Administre Pest konsistas el 16 [[distrikto]]j, kiel [[submunicipo]]j.
[[Dosiero:Hallart-Wenig Pest 1684.jpg|eta|maldekstre|Pest en 1684, dume Buda estas sieĝita]]
 
[[Dosiero:Budapeszt-panorama srodmiescie.jpg|eta|Ĉedanuba parto de nuntempa Pest]]
== Historio ==
[[Dosiero:Budapeszt-panorama srodmiescie.jpg|eta|Ĉedanuba parto de nuntempa Pest]]
La [[romianoj]] havis tie fortreson '''Contra-Aquincum''', en [[verko]] de [[Ptolemeo]] la [[loknomo]] aperis kiel ''Πέσσιον'' (Pession), sed vera urbo evoluis dum la hungara dominado. La unua hungara mencio pri Pest okazis en [[1148]]. Ĝi havis tiutempe defendan [[muro]]n, tamen la [[tataroj]] en [[1241]] faris ruina la urbon. Dum dominado de [[turkoj]] la urbo malevoluis. Pest estis longe nur malgranda frato de [[Buda]]. La abrupta evoluo okazis en la [[19-a jarcento]], spite tion, ke en [[1838]] granda [[inundo]] forviŝis Pest-on. Ankaŭ la [[revolucio]] okazis tie, kaj ne en Buda en [[1848]]. Dum la revolucio jam oni uzis la unuan konstantan [[ponto]]n al Buda, tiel la 2 urboj estis [[duobla urbo|duoblaj urboj]]. Ili unuiĝis kune kun [[Óbuda]] en [[1873]].
 
Linio 26 ⟶ 27:
** [[poeto]] [[János Vajda]]
** [[pentristo]] [[Károly Lyka]]
** politikistoj [[István Tisza]], [[Ignác Darányi]], [[Béni Kállay]],kaj [[Frigyes Podmaniczky]] kaj [[Lóránt Hegedüs]]
** verkisto [[Miksa Falk]]
* en la urbo mortis:
Linio 33 ⟶ 34:
** [[botanikisto]] [[Pál Kitaibel]]
** politikisto [[Miklós Wesselényi (filo)]]
** poetoj [[Gergely Czuczor]], [[Mihály Vörösmarty]], [[János Garay]] kaj [[József Bajza (poeto)]]
** verkisto [[András Fáy]]
** [[violonisto]] [[János Bihari]]