Plateno: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 106 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q880)
e Referenco al norma kilogramo
Linio 1:
[[Dosiero:Platinum nuggets.jpg|thumb|Pecoj de plateno]]
'''Plateno''' estas [[kemia elemento]], kiu havas la simbolon '''Pt''' kaj la [[atomnumero]]n 78. Ĝi estas peza, dratigebla, altvalora grizblanka [[transirmetalo]] kaj unu el la ses elementoj de la [[platena familio]]. Ĝi estas utiligata en [[juvelo]]j, elektraj kontaktaĵoj, kaj [[Dentproteziko|dentprotezojkatalizilo]]j<ref>{{Cito|Paĝoj = paĝoj 385–407|doi = 10.1002/anie.200800480 |Titolo = Reactions at Surfaces: From Atoms to Complexity (Nobel Lecture) |PMID = 18357601 | Jaro = 2008 |Aŭtoro = Gerhard Ertl|Eldonejo = Angewandte Chemie International Edition |Volumo = 19-a eld., vol. n-ro 47}} ({{en}})</ref>.<ref>{{Cito|Titolo=General Chemistry: Principles & Modern Applications|Aŭtoro = Petrucci, Ralph H.|Eldonejo=Prentice Hall 9-a eld.|Paĝoj = p. 606| Jaro = 2007|ISBN=0-13-149330-2 ({{en}})}}</ref>
kaj [[Dentproteziko|dentprotezoj]]. Pro ĝia rezisto al [[korodo]] uziĝas en [[alojo]]j.
 
La norma difino de [[metro]] estis longtempe bazita sur la distancon inter du markoj en gravurita stango el iridiplateno (90% plateno kaj 10% [[iridio]]) konservita ĉe [[Buroo Internacia pri Pezoj kaj Mezuroj]] (BIPM) al [[Sèvres]] en [[Francujo]]. Hodiaŭ, cilindro de iridiplateno, ankaŭ en la [[BIPM]] servas kiel prototipo de [[kilogramo]]<ref>{{Cito|DOI = 10.1007/978-3-642-00738-5_4|Titolo = Konvencio kaj evoluo de bazaj unuoj, kapitolo 4 |Jaro = 2010|Aŭtoro = S.V. Gupta|Paĝoj = p. 47|Gazeto = Springer Series in Materials Science| Volumo = vol. 122}} ({{en}})</ref>.
 
.
 
= Pt - plateno =
Linio 6 ⟶ 11:
* '''Simbolo:''' Pt
* '''Atomnumero:''' 78
* '''Atompezo:''' 195,09 [[u]]
* '''Kemia serio:''' [[transirmetalo]]
* '''Bolpunkto:''' ĉ. 4010&nbsp;[[°C]]
* '''Fandpunkto:''' 1769&nbsp;°C
* '''Denso:''' 21,45 g/cm<sup>3</sup>
 
== Referencoj ==
{{referencoj}}
 
== Vidu ankaŭ ==