Apologetiko: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 33 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q191776)
Neniu resumo de redakto
Linio 43:
 
* [[Minucio Feliĉo]],
* [[Tertuliano]], spirite impregnita per logiko kaj juro, kiu en “’Apologeticum’” (Apologetiko) adresiĝas al la persekutantoj per trena dialektiko; en traktateto “’Pri atesto de la animo”’ (''De testimonio animae'') li parolas pri “animo nature kristana” (''anima naturaliter khristianachristiana'') kaj, en la eseo “’Pri preskripto” (''De praescriptione haereticorum'') li turnas kontraŭ herezuloj juran argumenton. En Tertuliano blovas ĉiam rigorula malinklino kontraŭ la pagana kulturo, kaj fine intensgasli intensigas siajn senindulgecon kaj [[asketismo]]n ĝis herezo.
 
Tiuj apologiuloj refutas la akuzojn adresitajn kontraŭ la kristanaro, pruvas la nelogitecon kaj la nejustecon de la persekuta leĝaro kaj, samtempe, alportas ankaŭ pozitivan argumentadon, ofertante, kaj profitante de ilia valoro, la profetaĵojn kaj ankaŭ apogiĝante sur la pruvo deduktita el mirakloj. Al la akuzaj kritikoj kontraŭ la asembleoj de kristanoj, Justeno oponas la ekzaktan priskribon de la [[liturgio]].
 
Anonima aŭtoro de la eleganta letero [[Letero alAl Diogneto]], eksplikante ke kristanoj estas la “animo de la mondo”, ekzaltas la [[sankteco]]n de la Eklezio; pliposte [[Sankta Ireneo]], [[episkopo]] de [[Liono]], refutante la sonĝojn de [[gnostikismo|gnostikoj]] en la elstara traktato “Kontraŭ herezoj”, esprimas per ideoj jam difinitaj la apostolecon de Eklezio kaj la gravecon de la tradicio.
 
En [[3-a jarcento]], kaj ĝis la ĉeso de la persekutoj, elstariĝas en Okcidento ankoraŭ aliaj apologiuloj, kiel:
* [[Hipolito|Hipolito el Romo]] kiu eseas ''Kontraŭ la grekulojgrekoj'', (verko, bedaŭrinde, perdita);
* [[Sankta Kipriano[[Cipriano]];
* popola poeto [[Komodiano]];
* [[ArnobjoArnobio]], kiu post la adhero al kristanismo verkis ''Kontraŭ la nacioj'' (nome paganaro) kun granda ironia vervo.
* ties disĉiplojdisĉiplo [[LatancioLaktancio]], kiu, por defendi la [[Dia Providenco|Dian providencon]], ĝin vidigasmontras aktualiĝanta en la morto de la [[Persekuto|persekutantoj]].
 
La verka aktivado de [[Klemento de Aleksandrio]] kaj [[Origeno]], la grandaj kreantoj de la katekiza [[Skolo de Aleksandrio]], havas gravecon pli daŭran:
Linio 63:
En la floranta literaturo de [[4-a jarcento|4-a]] kaj [[5-a jarcento|5-a]] jarcentoj, okazigita de la grandaj [[Herezoj de la unuaj jarcentoj|triunuaj kaj kristologiaj herezoj]], se apologetiko duarangiĝas; sed ekaktivas:
* Historiisto [[Eŭsebio de Cezareo]], kiu dialektike duelis kun Porfirio kaj [[Ieroklo de Aleksandrio]] (nur la verko kontraŭ la dua atingis nian epokon), estas la aŭtoro de “Preparado”, “Evangelia demonstro” kaj “Eklezia demonstro” (hodiaŭ perditaj)
* La ''Paroladoj kontraŭ la GrekulojGrekoj'' de [[Atanazio|Atanazio de Aleksandrio]], kune kun la “Paroladoj pri la enkarniĝo de la Verbo”, refutas paganismon kaj ''pruvas'' ke la profetaĵoj plenumiĝis Kristo
* Sankta [[Hilaro]] de [[Poitiers]] traktante ''Pri la Triunuo'' rakontas pri sia itinero al la katolika anonco
* La libro de [[Juliano la Apostato|Juliano]] ''Kontraŭ kristanoj'' inspiris la reagojn de sankta [[Gregorio de Nazianco]] kaj de [[Apolinario de Laodikeo]]
Linio 70:
* [[Firmiko Materno]] ironiis pri la paganaj kultoj;
* sankta [[Johano Krizostomo]] pruvis ankaŭ, kontraŭ paganoj kaj hebreoj, la diecon de Jesuo Kristo;
* [[Ambrozio de Milano]] kaj poeto [[Prudencio]] direktiĝis kontraŭ [[Kvinto Aŭrelio Simmako]] en la kverelo pri la altaro de la [[ViktorioViktoria (mitologio)]].
 
Tamen la princo de la tiamaj apologiuloj estis