Systema Naturae: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Forigo de misa vorto "konveneca" favore al "oportuneca".
Diversazj lingvaj ĝustigoj.
Linio 2:
[[Dosiero:Linnaeus - Regnum Animale (1735).png|thumb|right|250px|Tabelo de la Animala Regno el la unua eldono de ''Systema Naturae'' (1735).]]
 
La libro '''''Systema Naturae''''' estis unu el la plej gravaj verkoj de la [[Svedio|sveda]] botanikisto, zoologo kaj fizikisto [[Carolus Linnaeus]]. La enterakompleta titolo estis ''Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis'',tradukita:tradukite "Sistemo de la naturo tra la tri regnoj de la naturo, laŭ klasoj, ordoj, genroj kaj specioj, kun [genraj] karakteroj, [specifaj] diferencoj, sinonimoj, lokoj".
 
La deka eldono de tiu libro estisestas konsideratekonsiderata kiel la ekpunkto de la [[zoologia nomenklaturo]].<ref name="Linn1758">{{cite book|last=Linnaeus |first=Carolus |authorlink=Carl Linnaeus |title=Systema naturae per regna tria naturae :secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. |publisher=Holmiae (Laurentii Salvii) |year=1758 |url=http://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/542 |accessdate=2008-09-22 |language=Latin |edition=10th edition}}</ref>
 
== Priskribo ==
Linnaeus publikispublikigis ''Systema Naturae'' en [[1735]], dum sia estorestado en [[Nederlando]]. Kiel kutime en tiama scienca literaturo, la libro estis publikitapublikigita en la [[Latinalatina]]. En ĝi li skizas siajn ideojn por la hierarkia klasado de la natura mondo, dividante ĝin en [[Animaloj|animala regno]] (''Regnum animale''), [[Planto|vegatala regno]] (''Regnum vegetabile'') kaj la "[[mineralo|minerala regno]]" (''Regnum lapideum'').
 
La klasado de la vegetala regno en la libro ne estis natura, sed oportuneca kaj sekvis la seksan sistemon de Linneo, kie la specioj kun sama nombro de [[stameno]]j estis traktitajtraktataj en la sama grupo. Linnaeus kredis ke li klasigas la kreadon de [[Dio]] kaj ne esprimis rilataron laŭ [[evoluo]]. La klasado de animaloj estis pli natura. Ekzemple [[homo]]j estis unuafoje klasitaj kune kun aliaj [[primato]]j (kiel ''Anthropomorpha'').
 
Pro la populareco de la verko Linnaeus publikispublikigis novajn kaj ĉiam etendiĝantajn eldonojn, kreskantekiuj elkreskis
de 11 paĝajpaĝoj en la unua eldono (1735) al 3000 paĝoj en la finalasta kaj 13a eldono (1767). Krome, dum la verko progresis, li faris ŝanĝojn: en la unua eldono [[baleno]]j estis erare klasitaj kiel [[fiŝo]]j; en la 10a eldono, publikitapublikigita en 1758, [[baleno]]j translokiĝis al [[mamulo]]jnj. En tiu sama eldono li enmetis la duvortajn [[scienca nomo|sciencajn nomojn]]) por animaloj, kion li estis farinta ĉe plantoj en la verko de 1753 nome ''[[Species Plantarum]]''.
 
== Notoj ==