Benjamin Franklin: Malsamoj inter versioj

Ĉi-tiam, pensoj de Franklin turniĝis al helpado de socio. Li aliĝis [[framasonismo]]n kaj fondis grupon celantan urban plibonigon. Li helpis fondi projektojn por la plibonigo de Filadelfio. Kun la helpo de Franklin, la stratoj ricevis noktan lumigon kaj malmolan surfacon. Li fondis publikan bibliotekon, hospitalon, fajrobrigadon, kaj la [[Amerika Filozofia Societo|Amerikan Filozofian Societon]] ''(American Philosophical Society).''

 

== Inventado kaj scienco de Franklin ==

Franklin inventis [[Naĝilo (artefarita)|artefaritan naĝilon]], fornon, kiu bone varmigis domon, dufokusajn okulvitrojn, kaj aliajn. Li ankaŭ eksperimentis la atributojn de elektro kaj fulmo. Franklin suspektis, ke fulmo estas elektro. Laŭ dubinda legendo, li flugigis kajton dum fulmoŝtormo, kiun portis metalan ŝlosilon kaj malkovris la elektrecon de fulmo. Tamen, li ja inventis la fulmovergon, por protekti domojn kaj aliajn objektojn dum ŝtormoj.

 

== Franklin, la diplomato kaj politikisto ==

Dum la [[1750-aj jaroj]], Franklin iĝis pli agema politike. En [[1757]], li vojaĝis al [[Anglio]], kiel [[ambasadoro]] por la familio de Penn, kiuj estis la estroj de la Pensilvania kolonio. Dum li estis tie, li agis kiel la parolanto de kelkaj aliaj kolonioj. La parlamento de Anglio leĝigis la Stampon Akton, kiu impostigis la koloniojn. Parte pro la voĉo de Franklin, la Stampo-Ago estis malfarita far parlamento. Kvankam li havis multajn amikojn anglajn, Franklin ĉagreniĝis pro la koruptema registaro tiea. Franklin plu pripensis kolonian sendependecon, kaj klopodadis pri ĉi-tiu celo.

 

Franklin revenis hejmen. Lia filo William estis la reĝa koloniestro de [[Nov-Ĵerzejo]]. Franklin esperis, ke lia filo samopiniis kun li. Tamen, William restis lojala al la reĝo. Ĉi-tiu malkongruo disigis la du virojn, kaj ili neniam poste estis amikemaj inter si.

 

Franklin elektiĝis al la Dua Kontinenta Kongreso. Li estis parto de la komitato por fari [[Usona Deklaro de Sendependeco|deklaron de sendependeco]]. Pliparto de la skribado de la dokumento estas de samkomitatano [[Thomas Jefferson]], sed multo de la verko venis de Franklin. Je la [[4-a de julio]], [[1776]], Franklin subskribis la Deklaron.

 

Poste, li veturis al [[Parizo]], por iĝi ambasadoro por Reĝo [[Ludoviko la 16-a (Francio)|Louis XVI]]. Kvankam li parolis la francan lingvon nur balbute, lia posta internacia fameco kaj populareco kun la virinoj kaptis la koron de Francio. Parte pro lia populareco Francio konsentis traktaton por helpi Usonon je la revolucia milito. Kun la helpo de la francoj Usono gajnis sendependecon. Franklin revenis al Usono por helpi verki la Konstitucion de Usono. Kiel unu el siaj lastaj agoj, Franklin verkis manifeston kontraŭ sklaveco.

 

== Alia informo ==

* La portreto de Franklin estas montrata sur la [[Usona dolaro|Usona cent-dolara]]-bileto. Slangaĵo por la bileto estas "Benjamin" aŭ "Franklin".

 

* [[Liberalismo]]

 

== Eksteraj ligiloj ==

{{Commons|Benjamin Franklin}}