|
|Nomo = Johano KALVINO
|Portreto = Portrait john calvin.jpg
|Priskribo = Fondinto de la [[Kalvinismo]]
|Grandeco de bildo = 200px
|background = Portreto de Jean CalvinKalvino fare de nekonata artistopentristo ([[16-a jarcento]]). El la kolekto de la biblioteko de [[Ĝenevo]].
|Dato de naskiĝo = [[10-an de julio]] [[1509]]
|Loko de naskiĝo = [[Noyon]], [[Pikardio]], [[Francio]]
|Loko de morto = [[Ĝenevo]], [[Svislando]]
}}
'''JeanJohano CALVINKALVINO''', esperantigite(france {{lang|fr|'''JohanoJean KALVINO'Calvin''}}, denaskenaskita Jeankiel Cauvin{{lang|fr|''Jehan (n.Cauvin''|}} la [[10-an de julio]] [[1509]] -— m. la [[27-an de majo]] [[1564]]) estis influa [[Francio|franca]] [[Teologio|teologo]] kaj [[pastoro]] dum la [[Reformacio|Protestantisma Reformacio]]. Li multe kontribuis al la disvolviĝo de nova kristana teologia sistemo poste nomita [[kalvinismo]]. CalvinKalvino unue laboris kiel [[Humanismo|humanista]] [[Juro|juristo]], antaŭ ol rompi kun la [[Romkatolikismo|Romkatolika Eklezio]] ĉirkaŭ la jaro [[1530]]. Kiam komenciĝis la persekutado de protestantoj en [[Francio]], CalvinKalvino fuĝis al [[Bazelo]] ([[Svislando]]), kie li en [[1536]] publikigis la unuan eldonon de sia fundamenta verko ''[[Instruoj de Kristana Religio]]''.
En la sama jaro, CalvinKalvinon estis invitita deinvitis [[Guillaume Farel]] por helpi al la eklezia reformado en [[Ĝenevo]]. La urba konsilantaro kontraŭis la akcepton de la ideoj de CalvinKalvino kaj Farel, tiel ke la du homoj estis forpelitaj. Pro invito de [[Martin Bucer]], CalvinKalvino sekve iris al [[Strasburgo]], kie li fariĝis pastoro de eklezio de francaj rifuĝintoj. Li daŭre subtenis la reformacian movadon de Ĝenevo, kiekien li estis denove invitita por gvidi ĝin. Post sia reveno al Ĝenevo, li enkondukis novajn formojn de ekleziaj direktado kaj [[liturgio]], malgraŭ la kontraŭstaro de pluraj potencaj familioj de Ĝenevo, kiuj provis malgravigi lian aŭtoritaton. Dum tiu periodo ankaŭ alvenis al Ĝenevo [[Miguel Servet]], hispano famiĝinta pro sia [[Herezo|hereza doktrino]]. Li estis denuncita de CalvinKalvino kaj mortpunita de la urba konsilantaro. Pro la senĉesa alveno de novaj rifuĝintoj favoraj al CalvinKalvino, kaj pro la baloto de nova konsilantaro, la kontraŭuloj de CalvinKalvino devis forlasi Ĝenevon. JeanJohano CalvinKalvino dediĉis la finon de sia vivo al la disvolviĝo de la Reformacio, en Ĝenevo sed ankaŭ tra la tuta [[Eŭropo]].
CalvinKalvino estis nelaceblasenlaca [[Polemiko|polemika]] kaj [[Apologetismo|apologeta]] [[verkisto]], kiu kaŭzis multajn teoriajn debatojn. Li ankaŭ interŝanĝis amikajn kaj subtenajn leterojn kun multaj reformistoj, inkluzive de [[Philipp Melanchthon]] kaj [[Heinrich Bullinger]]. Krom la ''Institutoj''n, li verkis komentarojn pri plejmultaj libroj de la [[Biblio]], sed ankaŭ teologiajn eseojn kaj [[Konfeso de fido|konfesajn dokumentojn]]. Li cetere proponis [[prediko]]jn en Ĝenevo tutsemajne. CalvinKalvinon estisforte multe influita deinfluis la verkoj de [[Aŭgusteno de Hipono]], kiukiuj interalie inspiris al li la doktrinon de [[antaŭdestinismo]] kaj la [[Monergismo|plenan suverenecon]] de [[Dio]] rilate al [[savo]].
La verkoj kaj predikoj de CalvinKalvino rekte naskis la branĉon de teologio, kiu nun havas lian nomon. [[Presbiterianismo|Presbiterianoj]] kaj aliaj [[Reformita Eklezio|Reformitaj Eklezioj]], kiuj ĝis hodiaŭ rigardas CalvinKalvinon kiel ĉefan influon de siaj kredoj, disvolviĝis tra la tuta mondo. La ideoj de CalvinKalvino konsiderinde influis gravajn religiulojn kaj tutajn religiajn movadojn, inkluzive de [[puritanismo]]. Pluraj historiistoj eĉ sugestis, ke kalvinismo kontribuis al la naskiĝo de [[kapitalismo]], [[individuismo]] kaj [[Demokratio|moderna demokratio]] en [[Okcidento]].
== Kalvinisma teologio ==
* [[sola fide]]
Kalvino interpretis la [[Biblio]]n por si mem, kvankam li kredis alje
la [[Kredo Nicea]] kaj estis influita de [[Aŭgusteno]] kaj aliaj fruaj patroj de la Eklezio;
'''Malsame kielol Lutero''', Kalvino kredas alje severa formo de
'''[[antaŭdestinismo]]:''' kie '''Lutero''' kredis en '''unuobla
antaŭdestinismo''', Kalvino kredis en duobla antaŭdestinismo. La
'''Pri Diservo''', Kalvino permesis '''kantadon de psalmoj'''
kiel la solasolan formoformon de muziko aŭ eĉ belarto en preĝejo. Li
malpermesis bildojn de sanktuloj aŭ eĉ de Kristo sur la Kruco; sed
li permesis '''simplan krucon''' sen bildo de Kristo.
Kvankam Kalvino estis severa kaj purisma rilate al Lutero, li
estis modera rilate al la Svislando de sia tago. Ekzemple, Kalvino
kredis alje la [[Sankta Triunuo|Triunuo]], beba bapto kaj profesia pastraro.
Kalvinon grave influis [[Aŭgusteno]], precipe de liaties penso ▼
Kalvino estis grave influita de
▲[[Aŭgusteno]], precipe de lia penso
pri antaŭdestinismo, sed la kalvinisma doktrino estas multe pli
severa ol la aŭgustena (kiu diras ke homo posedas libervolon).
| 