|
[[Dosiero:Indomalaislogo.png|eta|300px|La hindomalaja ekozono (verde).]]
La '''hindomalaja ekozonoorientaliso''' aŭ '''[[hindomalajo]]orientalisa ekozono''' estas unu el la ok [[ekozono]]j aŭ [[Biogeografio|biogeografiaj]] regnoj kiuj kovras la [[Tero|tersupra]]ĵon de la [[planedo]]. Ĝi etendiĝas sur plejparto de Suda kaj [[Sudorienta Azio]] kaj sur la sudaj partoj de [[Orienta Azio]] <ref> Da Lage, Antoine & Georges Métailié e.a. 2000 : Dictionnaire de biogéographie végétale, CNRS Éditions, Paris, 580 p., p. 288, ISBN 2-271-05816-3 {{fr}} <br>
Indo-malais (adj.)
1) Dans la nomenclature d’Alfred Russel Wallace, qualifie l'empire phytogéographique ou floristique correspondant aŭ péninsules indienne et indochinoise, et à l'ouest de l'archipel malais. 2) Se dit de la flore ou de faune ou plus particulièrement d’un taxon présent dans toute cette partie du globe ou qui en est originaire. 3) Dans une flore donnée, se dit de l’élément constitué par de tels taxons. 4) Se dit de l’aire de tels taxons.
<br>
[HindomalajaOrientalisa ( adjektivo )
1) Laŭ la terminologio de Alfred Russel Wallace, indikas la fitogeografian aŭ flaŭran regnon respondanta al duoninsuloj hinda kaj hindoĉina, kaj al okcidento de la malaja insularo ). 2) Diriĝas pri la flaŭro aŭ la faŭno aŭ speciale pri taksono ĉeestanta en tuta tiu parto de la mondo aŭ kiu estas origina de tie. 3) En difinita flaŭro, diriĝas pri la elemento konstituita de tiaj taksonoj. 4) Diriĝas pri la arealo de tiaj taksonoj.] </ref>.
== Priskribo ==
[[Dosiero:Indomalais.png|eta|250px|left|Situo de la hindomalajaorientalisa ekozono.]]
Antaŭe konata kiel '''orienta Zonozono''' ĉe la [[biogeografio|biogeografoj]], la hindomalajaorientalisa ekozono etendiĝas ekde [[Afganujo]] kaj [[Pakistano]] trans la [[Hinda subkontinento]] kaj [[Sud-Orienta Azio]] ĝis malaltaĵara suda [[Ĉinujo]], kaj trans [[Indonezio]] ĝis [[Javo]], [[Balio]], kaj [[Borneo]], oriente de kiu troviĝas la [[linio de Wallace]], kiu disigas la hindomalajanorientalisan de la [[aŭstralazia ekozono]]. La hindomalajaorientalisa ekozono ankaŭ inkluzivas la [[Filipinoj]]n, la malaltaĵarojn de [[Tajvano]], kaj la [[Japanujo|japana]] [[Rjukju-insularo]].
Origine la plimulto de la hindomalajaorientalisa ekozono estis arbarizitaarbarkovrata, pleje de [[tropikaj kaj subtropikaj humidaj foliarbaroj]], de [[tropikaj kaj subtropikaj sekaj foliarbaroj]] kiuj ofte dominas en multo de [[Hindujo]] kaj en grandaj partoj de Sud-Orienta Azio. La tropikaj humidaj [[arbaro]]j de la hindomalajaorientalisa ekozono estas superregataj de [[arbo]]j el la familio de [[dipterokarpacoj]] ( ''Dipterocarpaceae'' ).
== Ĉefaj ekologiaj partoj ==
La [[Monda Natur-Fonduso]] (WWF) disigas la hindomalajanorientalisan ekozonon en tri [[ekoprovinco]]jn (aŭ biolandojn), kiujn ĝi difinas kiel "geografiajn grupojn de [[ekoregiono]]j povinte enteni diversajn tipojn da [[biotopo]]j, sed prezentante fortajn biogegrafiajn afinecojn, speciale je [[taksonomio|taksonomiaj]] niveloj pli altaj ol la [[specio|specia]] nivelo ([[genro]], [[Familio (biologio)|familio]])."
* [[Hinda subkontinento|Hinda ekoprovinco]]
Tiu ĉi ekoprovinco kovras la plimulton de [[Barato]], [[Pakistano]], [[Bangladeŝo]], [[Nepalo]], [[Butano]], kaj [[Sri-Lanko]]. La [[Hindukuŝo|Hindukuŝa]], [[Karakorumo|Karakoruma]], [[Himalajo|Himalaja]], kaj Patkaja montaroj limigas la ekoprovincon je la nordokcidento, la nordo, kaj nordoriento; tiuj montaroj estis formataj pro la kolizio de la norden pelanta Hinda subkontinento kun [[Azio]], ekante antaŭ 45 milionoj da jaroj. [[Hindukuŝo]], [[Karakorumo]] kaj [[Himalajo]] estas gravaj limoj inter la [[subtropiko|subtropika]] kaj [[tropiko|tropikaj]] [[flaŭro]] kaj [[faŭno]] de la [[Hinda subkontinento]] kaj la klimate mezvarma [[palearkta ekozonopalearktiso]].
* [[Hindoĉinujo|Hindoĉina ekoprovinco]]
* Malaja ekoprovinco : tiu ĉi unuflanke konsistas el la [[Filipinaj humidaj arbaroj]], aliflanke el [[Sunda Lando]].
''Malesia'' estas [[Botaniko|botanika]] provinco kiu troviĝas al ambaŭ flankoj de la limo inter la hindomalajaorientalisa kaj la aŭstralaziajaŭstralazia ekozonoj. Ĝi inkluzivas la [[Malaja duoninsulo|Malajan duoninsulon]] kaj la okcidentajn indoneziajn insulojn (konataj kiel Sunda Lando), [[Filipinoj]]n, la orientajn indoneziajn insulojn, kaj Novgvinejon. Kvankam ''Malesia'' el botanika vidpunkto estas sufiĉe [[Homogeneco|homogena]], la partoj okcidente kaj oriente de la linio de Wallace forte diferencas rilate al bestaj specioj. Sunda Lando samhavas sian faŭnon kun kontinenta Azio, dum la insuloj oriente de la linio de Wallace aŭ malhavas ter-mamulojn, aŭ hejmigas ter-faŭnon origina el [[Aŭstralio]], kiu inkluzivas [[marsupiulo]]jn kaj [[Strutoformaj birdoj|strutoformajn birdojn]].
== Historio ==
[[Dosiero:Orientalis.png|eta|220px|Diversaj vegetaĵaro-tipoj en la hindomalajaorientalisa ekozono.]]
La flaŭro de la hindomalajaorientalisa ekozono miksas elementojn el la malnovaj superkontinentoj de [[Laŭrazio]] kaj [[Gondvano]]. Unue gondvanaj elementoj venis el Hindujo, kiu apartiĝis ekde Gondvano proksimume antaŭ 90 [[Ma (unuo)|Ma]], portante norden ĝiajn flaŭron kaj faŭnon de gondvana origino. Tiuj ĉi inkluzivis fiŝojn de la familio de la ''Cichlidae'' kaj [[Angiospermoj|angiospermajn]] familiojn kiel la ''Crypteroniaceae'' kaj eble la ''Dipterocarpaceae''. Hindujo koliziis kun [[Azio]] antaŭ 30-45 Ma , kaj interŝanĝis speciojn. Pli tarde, kiam [[Aŭstralia kontinento|Aŭstralio-Nov-GvineoNovgvineo]] norden flosis, la kolizio de la aŭstralia kaj azia [[Tektona plato|tektonaj platoj]] suprenpuŝis la insulojn de [[Wallacea]], kiuj reciproke estis disigitaj per mallarĝaj [[markolo]]j, permesante botanikan interŝanĝon inter la hindomalaja kaj la [[aŭstralazia ekozono]]j. Azia pluvarbara flaŭro, inkluzive de la ''Dipterocarpaceae'', saltis de insulo al insulo tra ''[[Wallacea]]'' ĝis [[Novgvineo]], kaj pluraj gondvanaj plantfamilioj, inkluzive de la genroj [[Podokarpacoj|podokarpo]] (''Podocarpus'') kaj araŭkario (''Araucaria''), moviĝis okcidenten ekde Aŭstralio-Novgvineo ĝis okcidenta [[Malajzio]] kaj Sud-Orienta Azio.
== Flaŭro kaj faŭno ==
== Laŭbiome klasifitaj hindomalajaj ekoregionoj ==
[[Dosiero:Indomalayan biomes.svg|eta|220px|left|Disvastiĝo de la hindomalajajorientalisaj [[biomo]]j.]]
{{Hindomalajaj ekoregionoj}}
== Eksteraj ligiloj ==
*{{en}} [http://www.panda.org/ Ligilo WWF]
*{{en}} [http://web.archive.org/web/20060615155746/http://www.worldwildlife.org/wildworld/profiles/terrestrial_im.html Listo de hindomalajajorientalisaj ekoregionoj (WWF)]
{{Portalo Biologio}}
{{Commons|Indomalaya}}
| 