La '''''Lex orandi, lex credendi''''', tradukebla , el la [[latina lingvo]] per : ''la leĝo de la preĝo estas la leĝo de la kredo'' aŭ ''la enhavo de la preĝo sciigasestas la enhavonenhavo de la [[fido|kredo ]]'', referencas al la rilato inter lakreo kultokak kaj la kredopreĝo: en epoko en kiu ankoraŭ ne jam ekzistis kredformuloj,kredoformuloj aŭ memorandoj pri kredo kiaj la dogmaj memorigilojsintezoj, kaj ankoraŭ ne jam estis fiksita la [[ bibliaBiblia kanono]], regulokredoregulo deestis la kredoanoncoj estisĉeestaj en la krederojasertoj asertitaj ende la [[ Liturgio|liturgiajliturgio]] , preĝojkies kiuj''pruvanta'' riveliĝisvaloro sufiĉekreskadis enhavekun identajla enunuformeco de la diversaj eklezioj dedisaj en la tutateritotioj kristanaen mondo.kiuj Fakteestis tiupredikintaj la apostoloj. La principo de la ''Lex orandi, lex credendi'', ankaŭ se ne scienceformale formulitaneformulita, estis praktike la precipa fonto por fiksi la enhavojn de la kredo. ▼
== Origino de la principo “Lex orandi, lex kredendi"credendi” == ▼
La unua formuloformulado de tiu principo de la kristana principoteologio aperasaperis en [[Prospero el Akvitanio]] ((Limoĝo, 390 ĉirkaŭ – Romo , 463430 ĉirkaŭ )), kiu en la oka libro de la verko “De gratia Dei et libero arbitrium contra collactiones” ( verkoPri la Graco de Dio kaj la Libera volo kontraŭ la propozicioj) de [[Kasiano|Johano Kasiano )]] <ref>[[Patrologia Latina]] vol. 51, paĝoj. 209-210.</ref> pritraktante la aŭtoritatonsutoritaton de la pasintaj episkopoj de la [[Apostola seĝo]] rilate la temon pride la graco[[Graco]] kaj de la libera[[Libera volo , skribas]] ( vidu polemikon [[ Patrologia LatinaPelagianismo|pelagianan]] vol. 51, paĝojskribas 209-210): “'' ...niNi vidas laankaŭ sakramentojn deen la sacerdotaj preĝoj , kiujtiaĵojn, transdonitajtransdonitajn de la apostoloj, en la tuta mondo kaj en ĉiu katolikakatoloka eklezio estas tiel unuforme celebratajcelebratajn ke evidentiĝas ke konstituigas leĝon dekvazaŭ la kredokredoleĝo laestus leĝoestablita deel la preĝo”. <ref> “...preĝoleĝo”'' (obsecrationum quoque sacerdotalium sacramenta respiciamus, quae ab apostolis tradita, in toto mundo atque in omni catholica Ecclesia uniformiter celebrantur, ut legem credendi lex statuat supplicandi ). ''</ref>▼▲'''''Lex orandi, lex credendi''''', tradukebla el la [[latina lingvo]] per ''la leĝo de la preĝo estas la leĝo de la kredo'' aŭ ''la enhavo de la preĝo sciigas la enhavon de la kredo'', referencas al la rilato inter la kulto kaj la kredo: en epoko en kiu ankoraŭ ne ekzistis kredformuloj, aŭ dogmaj memorigiloj, kaj ankoraŭ ne estis fiksita la [[biblia kanono]], regulo de la kredo estis la krederoj asertitaj en la [[Liturgio|liturgiaj]] preĝoj kiuj riveliĝis sufiĉe enhave identaj en la diversaj eklezioj de la tuta kristana mondo. Fakte tiu principo, ankaŭ se ne science formulita, estis la precipa fonto por fiksi la enhavojn de la kredo.
▲== Origino de la principo “Lex orandi, lex kredendi" ==
▲La unua formulo de tiu kristana principo aperas en [[Prospero el Akvitanio]] ((Limoĝo, 390 ĉirkaŭ – Romo, 463 ĉirkaŭ)), kiu en la oka libro de verko “De gratia Dei et libero arbitrium contra collactiones” (verko de Johano Kasiano) pritraktante la aŭtoritaton de la pasintaj episkopoj de [[Apostola seĝo]] rilate la temon pri la graco kaj la libera volo, skribas ([[Patrologia Latina]] vol. 51, paĝoj 209-210) ''...ni vidas la sakramentojn de la preĝoj, kiuj transdonitaj de la apostoloj, en la tuta mondo kaj en ĉiu katolika eklezio estas tiel unuforme celebrataj ke evidentiĝas ke konstituigas leĝon de la kredo la leĝo de la preĝo”. <ref> “... obsecrationum quoque sacerdotalium sacramenta respiciamus, quae ab apostolis tradita, in toto mundo atque in omni catholica Ecclesia uniformiter celebrantur, ut legem credendi lex statuat supplicandi.''</ref>
== Katolikismo kaj "lex orandi, lex credendi" ==
Tiu principo en la katolikaj teologioteologioj kajĝuas esplorograndan priprestiĝon ĉar ĝi permesas esplori kiu estis la [[Fido|kredo]] de la unuaunuaj kristanaj komunumoj. ricevasReplekso grandande konsideron.tiu Tionkonsidero oninotiĝas konstatas, ekzemple,ankaŭ en la [[Katekismo de la Katolika Eklezio]], kiu anoncasen la n. 1224 recitas: ''La“La kredo de la Eklezio antaŭasantaŭs la kredon de la kredanto, kiu estas invitata adheriinvitita al ĝi adheri. Kiam la Eklezio celebras la sakramentojnSakranetojn, ĝi konfesas la kredon ricevitaricevitan de la Apostoloj. El tio la antikva moto: «Lex orandi, lex credendi» (aŭ: «Legem credendi lex statuat supplicandi», laŭ la diro de ProsperoPsopero el Akvitanio (5-akvina jarcentoiarcento). La leĝo de la preĝo estas la leĝo de la kredo, la EklezioEklezi kredas kiel mem preĝas. La liturgio estas konstitutiva elemento konstanta de la sankta kaj vivanta Tradicio”Tradicio.“ <ref>La samosama estaskoncepto anoncata enesprimas la [[Apostola konstitucio]] [[Dei Verbum]] de la [[Dua Vatikana Koncilio]], 8.</ref>.
Konstante en la Katolika Eklezio oni ligis la aktualan kredkonfesan proklamon al la formuloj de la preĝado de la unuaj kristanaj komunumoj ilin konservante kaj uzante kiel krednormo. Vidu [http://www.liturgia.it/lit_lev.html Monumenta Liturgica Concilii Tridentini]. ▼
== Anglikanismo kaj la "lex orandi, lex credendi" ==
''Lex orandi, lex credendi'' estas ja jes fundamenta por [[Anglikanismo]], sed laŭ ĝi la Sankta Skribo revestas primaran gravevom konpare kun aliaj fontoj de la kredo kiel la tradicio, ene de kiu troviĝas ankaŭ la principo de la “lex oradi lex credendi”.
▲KonstanteSenescelte en la Katolika Eklezio onila ligisnunaj lapreĝoformuloj aktualanestas kredkonfesan proklamonligitaj al la formulojantikvaj depreĝformuloj lakiel preĝadooni depovas lavidi unuajankaŭ kristanaj komunumoj ilin konservante kaj uzante kiel krednormo. Viduen [http://www.liturgia.it/lit_lev.html Monumenta Liturgica Concilii Tridentini].
Ĝia graveco ŝuldeblas, tial, precipe al la fakto ke ĝi devenas el la Skribo. Oni komparu la diversajn teologiajn poziciojn ene de anglikanismo mem: La oficiala Anglikanismo opinias ke la Eklezio devas obei unualoke al la Biblio; la Anglo-katolikismo (kristana pensfluo, ene de Anglikanismo,proksimiĝanta alkatolikismo) konfesas ke la Tradicio (ene de kiu falas ankaŭ la nun envikipediiĝanta principo) egalvaloras, kiel kriterio de la kredo, al la Biblio. Alia pensfluo akcentas la gravecon de la tradicio ĝis ĝin igi primara ankaŭ rilate la Skribon.
La [[Tradicio]] por katoliksimo estas baza ĉar nur el ĝi devenas la kredo laŭ kiu la Biblio estas inspirita kaj do legenda laŭ la menso de la Sanktaj Patroj.
Alia anglikana fluo emas pensi, kune kun [[Richard Hooker]] ke Skribo, Tradicio kaj Racio devas esti allasataj al natura tensio kvazaŭ provizitaj je egalfonto de aŭtoritato Fakte la frazo ''lex orandi lex credendi'' asertas ke okazas en nia Diadorado ke ni esprimas niajn konvinkojn kaj ke, el si mem, eĉ ĝi estas fonto de aŭtoritato pro la vero entenata.
== LexAnglikanismo orandi,kaj "lex credenfiorandi, ĉelex Reformaciocredendi" ==
''Lex orandi, lex credendi'' laŭ anglikanoj estas fundamenta por la kompreno de la kredo, sed ĝenerale ĉe ili okupas la unuan postenon la Sankta Biblio se komparata kun la Tradicio al kiu apartenas la principo de “lex orandi, lex credendi”. Ĉar ilia pozicio ne estas homogena, oni povas tiele sintezi: laŭ oficiala anglikanismo, la Eklezio devas obei al la Biblio; laŭ Anglikanoj katolikemaj, Biblio kaj Tradici, ene de kiuj lokiĝas anaŭa la “lex orandi, lex credendi, havas la saman valoron kiel fontojn de la kredo; aliaj atribuas pli da valoron al la Tradicio. Plua pensoreligia fluo – kiel [[Richard Hooker]] – Biblio, Tradicio kaj Racio devas esti lasitaj en ilia natura tensio ĉar kune fariĝas fontoj de la religia vero.
Kiom la principo de la “lex orandi lez credendi” povas kunstari kun la absoluta reformacia principo de la [[Sola Skribo”? Oni vidu ĉe [[Luteranismo]], [[Kalvinismo]], [[Zvinglo|Zvinglismo]].
== Lex orandi, lex credendi laŭ reformaciuloj ==
La principo lex orandi lex credendi ŝajnas kontreni ion tradician kio alflankiĝu al la principo de la “Sola Skribo.
Ilia baza principo estas “[[Sola Scriptura]]”. Laŭ [[Luteranismo]], [[Kalvinismo]], [[Zuinglismo]] ktp, la “lex orandi, lex credendi” estas principo respektata tiom kiom ĝiaj enhavoj koincidas kun tiuj de la Biblio, unika fonto de la kredendaj enhavoj.
== Lex orandi, lex credendi ĉelaŭ Ortodoksismola Ortoksa Eklezio ==
Dum la vizito al papo [[Benedikto la 16-a]], [[PatriarkoBartolomeo (patriarko de Konstantinopolo)|Bartolomeo la 1-a]] elpatriarko de Konstantinopolo]] uzis tiunĝuste la latinan frazon porel devenigikiu elli ĝieltiris la instruon kelaŭ kiu el la [[Liturgio|liturgia]]liturgio preĝoelvenas fontas lela neceso reveni al la unuiĝounuigĝo de la preĝo kaj kredo.<ref>[http://www.ecupatriarchate.org/press/articles.php?id=94 "Homily (Omelia)"] onpor thela FeastFesto of[[gaelico|gaelica]] de [[SaintSankta AndrewAndreo|Andreo Apostolo]] onla 30-a Novemberde novembro 2006.</ref>
Ankaŭ la ortodoksaortodoksaj kristanarokristanoj, kvankam konsiderantaopiniantaj ke la TradicionTradicio nek malsuperapli Skribovaloras nek paralelamapli Skribovaloras ol la [[Biblio]], taksasŝatas tionĉion devenintankio elvenas el konciliojla Koncilioj kaj el liturgiajla enhavojLiturgio kiel kromafonton eksplikojde priĉio kiokion komunikita deinstruis la apostoloj.<ref> PrefereLa olortodoksa rigarditeologio, anstataŭ, taksi la tradicionTradicion kielsupera ionaŭ malsuperaperalela al la Biblio, aŭopinias paralelake altiu Biblio,lasta ortodoksaj kristanoj konsideras Biblionestas la kulmino kaj supera esprimo de la die komunikita Tradicio de la ekleziomem. KonsiliojKonciloj kaj kredarojkredoformuloj rekonitajesprimitaj aŭtoritatajen estasla interpretatajortodoksa nurliturgio kielopiniataj difinadoaŭtoritataj deestas lakromaj kredokonfirmoj jampri donitakio instruata de la apostoloj.</ref>..
== Notoj ==
<references/>
== Bibliografio ==
*William R. Crockett, ''Eucharist: Symbol of Transformation''. New York: Pueblo, 1989.
*W. Taylor Stevenson, “Lex Orandi—Lex Credendi.” In ''The Study of Anglicanism'', ed. by Stephen Sykes and John Booty. London: SPCK, 1988, pp. 174-88.
*William J. Wolf, “Anglicanism and Its Spirit.” In ''The Spirit of Anglicanism: Hooker, Maurice, Temple'', ed. by William J. Wolf. Wilton, CT: Morehouse-Barlow, 1979.
*Paul de Clerck, “Lex orandi, lex credendi”: The Original Sense and Historical Avatars of an Equivocal Adage. In ''Studia Liturgica'' 24, 1994, 178-200.
*Katolikaj enciklopedioj:
**[http://letterepaoline.net/progetto-ec/ ] Enciclopedia_Cattolica
**[http://it.cathopedia.org/wiki/] Cathopedia:Voci_indispensabili
**[http://www.newadvent.org/cathen/] Catholic_Encyclopedia
== Vidu ankaŭ ==
*[[Adiaphora]]
*[[ Katekismo de la Katolika Eklezio]] ▼*[[Kristana kontemplo]]
*[[Liturgio]]
*[[Apostolecaj seĝoj]]
▲*[[ Katekismo de la Katolika Eklezio]]
*[[SolaApostola Skriboseĝo]]
*[[Sola Scriptura]]
== Eksteraj ligiloj ==
*[http://web.archive.org/web/20070927041222/http://www.oecumenisme.ca/archive/jesson_lexorandi.pdf Lex orandi, lex credendi - TraTeologio kritika teologio]
*[http://web.archive.org/web/20071116070135/http://prayerbook.ca/library/machray/issue2/machray2g.htm Lex Orandi or Lex Credendi]
*[http://web.archive.org/web/20090429132815/http://wesley.nnu.edu/wesleyan_theology/theojrnl/31-35/32-2-08.htm "Lex orandi, lex credendi": Cautionary Notes]
*[http://catholicism.org/lex-orandi-lex-credendi.html Brother André Marie, M.I.C.M. ''Lex Orandi, Lex Credendi'']
[[Kategorio:Latinaj religiaj esprimoj]]
[[Kategorio:Anglikanismo]]
[[Kategorio:Katolikismo]]
[[Kategorio:OrtodoksismoOrtodoksimo]]
[[Kategorio:ReformacioLuteranismo]]
[[Kategorio:Kristana kultado]]
| 