Mongola Imperio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 7:
La vera kresko okazis nur sub la gvidado de [[Ĝingis-Ĥano]] ([[1155]]/[[1162]]–[[1227]]), kiu donis ŝtatan strukturon kaj leĝon al la rajdanta popolo. Sub li la mongoloj estigis la plej grandan kontinentan imperion de la historio.
 
Je la pinto de ilia potenco ili posedis la plej grandajn partojn de la [[Ĉina imperio|ĉina imperio]], de [[Koreio]], [[Ĥorasano]] (nuntempe [[Afganio]] kaj [[Irano]]), [[Kartvelio]], [[Armenio]], [[Rusio]], [[Hungario]], [[Persio]] kaj la najbaraj landoj. La mongoloj estis nomadaj popoloj, kiuj estis en la 13-a jarcento ĉirkaŭitaj de altevoluiĝintaj agrikulturaj kaj urbaj kulturoj. Tamen neniu el tiuj civilizoj disponis fortan centran potencon. En Azio, RusujoRusio kaj en la proksima Oriento regis falontaj reĝoj aŭ urboŝtatoj.
 
La mongoloj uzis la strategian ŝancon de tiu potencmalpleno kaj unuigis ĉiujn tiujn regionojn per la prema mongola armeo al speco de ŝtata federacio kun politikaj kaj ekonomiaj interesoj. Ili tute dependis de la komerco kun urbaj popoloj. Kiel nomadoj ili apenaŭ kapablis stoki nutraĵojn aŭ subteni metiojn por produkti teknikaĵojn.
Linio 18:
 
Ĝingis-ĥano komence tute ne celis la starigon de monda imperio. Antaŭeniris al ĉiuj liaj konkeroj, aparta pripenso de la politika situo kaj de ekonomiaj avantaĝoj.
Tiel ekzemple la konkero de la nordĉina ĉefurbo [[Pekino]] en [[1215]]. Post la konkero de la ĉefurbo, li ne kaptis la ŝnconŝancon disvastigi la konkeron al la tuta norda Ĉinio, sed simple hejmeniris al la stepo.
La milito kontraŭ la [[ĥorezmia imperio]] (1219-1221) estiĝis pro komercdisputoj.