Orienta Germanio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 28:
| areo = ĉ. 108.300
| areo noto =
*| '''Nacianacia festotago:''' [[ = 7-a de oktobro]]
| la plej alta punkto =
| la plej alta punkto noto =
Linio 43 ⟶ 44:
| pereo = {{dato|3|oktobro|1990}}: [[Germania reunuiĝo]]
}}
'''Germana Demokratia Respubliko''' ('''GDR''', [[Germana lingvo|germane]] ''Deutsche Demokratische Republik''), ankaŭ nomita '''Orienta Germanio''', de [[1949]] ĝis [[1990]] estis [[ŝtato]] en centra [[Eŭropo]]. Ĝi ekzistis samtempe kun la [[Federacia Respubliko Germanio]], kiu konatiĝis kiel Okcidenta Germanio. Ambaŭ germanaj ŝtatoj kreiĝis post la [[Dua Mondmilito]], en kiu la [[Nazia Germanio]] estis malvenkinta. La alianco kontraŭ la nazioj, kiu konsistis el [[Britujo]], [[Usono]] kaj [[Francujo]] en okcidento kaj [[Sovetunio]] en oriento, post la milito disfalis en la okcidentajn, [[Kapitalismo|kapitalismajn]] aliancitojn kaj la [[Komunismo|komunisma]] Sovetunio. Pro la reciproka ekskluzivado de tiuj ekonomiaj sistemoj, estiĝis grandega malamikeco, kaj oni dividis la malvenkintan Germanujon en du partojn. Orienta Germanujo orientiĝis laŭ la soveta sistemo. Kiam la [[Malvarma Milito]] inter Sovetunio kaj la okcidentaj potencoj finis kaj Sovetunio disfalis, la GDR-ŝtato dissolviĝis kaj ĝia teritorio iĝis pluiga parto de la Federacia Respubliko de Germanujo, kiu estas la ĝishodiaŭa germana ŝtato.
'''Germana Demokratia Respubliko''' ('''GDR''', [[Germana lingvo|germane]] ''Deutsche Demokratische Republik''), ankaŭ nomita "'''Orienta Germanio'''", de [[1949]] ĝis [[1990]] estis [[ŝtato]] en centra [[Eŭropo]].
 
== Loĝantaro ==
Linio 53 ⟶ 54:
# Per la enkonduko de la pilolo por preventi la gravedecon kaj ĝia legitimigo la nombro da naskiĝoj malkreskis. Kiel ankaŭ en aliaj evoluciitaj landoj ĝenerale la familioj iĝis pli malgrandaj kun unu ĝis du infanoj.
 
== FaktojSimboloj ==
La himno de GDR nomiĝis ''[[Auferstanden aus Ruinen]]'' (germane: ''Leviĝintaj el ruinoj''), en kiu la verkisto Johannes R. Becher i.a. parolas pri la germana unueco (“Germanujo, unuigita patrujo”) kaj pri la paca sorto de la oriento, kiu estis unu de la ideologiaj celoj de [[socialismo]]. Verŝajne pro la aludo al la unueco, kaj pro la fakto, ke en la dua parto de la [[20-a jarcento]] la tiel-nomata [[Germana demando]] denove estis demandata, oni ne plu kantis la tekston de la himno ekde la 1970-aj jaroj.
Vidu informkesto apude.
 
La nacia festotago de Orienta Germanujo okazis ĉiujare je la 7-a de Oktobro, kio rememorigis pri la fondiĝo de GDR en Oktobro 1949. La tago estas konata kiel ''Tago de la Respubliko''.
* '''Nacia festotago:''' [[7-a de oktobro]]
 
Sur la flago de Orienta Germanujo ne lokiĝis [[rikoltilo kaj martelo]], kiuj estis la kutimaj ideologiaj simboloj de komunismo respektive sovetaj simboloj, sed sur ĝi lokiĝis martelo kaj cirkelo. Ĉi-lasta aludis al la germana inteligenteco. La koloroj de la flago estas nigra, ruĝa kaj ora, kiuj estis la koloroj de la flago proponita en la [[Revolucio de 1848 en Germanio|Revolucio de 1848/1849]]. Tiuj koloroj origine devenis de la uniformoj de la germanaj naciistoj, kiuj batalis kontraŭ [[Napoleono]] kaj estas simbolo de la nacia liberalismo en Germanujo.
== Himno ==
:'''[[Auferstanden aus Ruinen]]'''
 
:''Auferstanden aus Ruinen und der Zukunft zugewandt,<br />lasst uns Dir zum Guten dienen, Deutschland, einig Vaterland.<br />Alte Not gilt es zu zwingen, und wir zwingen sie vereint,<br />denn es muss uns doch gelingen, dass die Sonne schön wie nie<br />über Deutschland scheint, über Deutschland scheint.''
 
== Historio ==
 
La Germana Demokratia Respubliko ekestis la [[7-a de oktobro|7-an de oktobro]] [[1949]] je la teritorioj de la eksa [[Sovetunio|sovetunia]] okupa zono. GDR estis membro ekde [[1955]] en la [[Varsovia Pakto]]. La '''17-an de junio 1953''' iĝis granda popolleviĝo ('''''Volksaufstand''''') en la tuta Respublikorespubliko pro la nekontenteco pri salajroj kaj vivkondiĉoj politikaj kaj nepolitikaj. Ĝi brutale estis supremita kaj sufokita. En la jaro 1961 la registaro decidis konstrui [[Berlina Muro|muron]] inter Orienta kaj Okcidenta Berlino. Liberaj vojaĝoj inter Orienta kaj Okcidenta Germanio ekde tiam ne plu eblis. La [[3-a de oktobro|3-an de oktobro]], [[1990]] la regionaj ŝtatoj refonditaj sur la teritorio de GDR aliĝis al la [[Federacia Respubliko Germanio]].
 
Origine GDR deklaris esti ŝtato fondita por la tuta germana popolo (simile al la Federacia Respubliko). Tio speguliĝis en la teksto de la nacia himno (vd. [[#himnoSimboloj|himnoSimboloj]] (la unuan el tri strofoj vi vidas supre), kies teksto komenciĝis jene: Leviĝinte el ruinoj, turniĝante al futur', ni al via bono servu Germani'; unueca vi patri'. Ekde mezemezo de la 1960-aj jaroj GDR tamen emfazis sian proprecon. En 1974 estis forigitaj el la konstitucio la lastaj restoj pri germana unueco. La himnon oni oficiale ne plu kantis, sed nur muzikis.
 
En GDR longan tempon estis malpermesate organizi Esperanto-societon. Nur en 1965 ekeblis fari tion ene de la "Kulturligo"“Kulturligo” (''Kulturbund'', amasa organizaĵo por kulturaj aferoj).
 
== Politiko ==
Linio 125 ⟶ 123:
* Nefjodov V. V. SED a kultura NDR. Historicka monografie. Hradec Kralove, 2009.
* Нефёдов В. В. СЕПГ и культура ГДР. Историческая монография. Градец-Кралове, 2009.
 
<br clear=all>
 
== Vidu ankaŭ ==