Juan Manuel de Rosas: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 31:
La rilato kun [[Brazilo]] estis malbonaj, sed ne okazigis militon, almenaŭ ĝis la krizo kiu kondukis al la [[Batalo de Caseros]]. Neniam estis problemoj kontraŭ [[Ĉilio]], kvankam tie rifuĝiĝis multaj opoziciantoj, kiuj eĉ lanĉis kelkajn ekspediciojn el tie kontraŭ argentinaj provincoj. Paragvajo proklamis sian sendependon kaj anoncis ĝin oficiale al Rosas, kiu respondis, ke li povis nek agnoski nek malkoni tiun deklaron. Praktike lia intenco estis realigi la antikvan provincon Paragvajo al la Konfederacio, pro kio li blokadis la internajn riverojn, por devigi Paragvajon al negocado. Paragvajo respondis aliance al la malamikoj de Rosas, sed neniam estis milito inter ambaŭ armeoj.
 
En [[Urugvajo]], la nova prezidanto [[Manuel Oribe]] liberigis sin el sia antaŭanto [[Fructuoso Rivera]]. Sed tiu, kun apogo de unueciguloj de Montevideo (inter ili Lavalle) kaj de la imperiistoj de [[Brazilo]] setlintaj en [[Suda Rio-Grando]], formis la novan strukturon de la [[Partido Colorado (Urugvajo)|“coloradoj”“colorados”]] (al kiuj Oribe kontraŭstaris la [[Partido Nacional (Urugvajo)|"blankuloj"]]) kaj venis al revolucio nome [[Guerra Grande]]. Meze de 1838 sieĝis la ''colorados'' la registaron, rifuĝinta malantaŭ la muroj de [[Montevideo]]. La ''colorados'' ĝuis dekomence la apogon de la franca ŝiparo kaj de la brazila protektorato. Antaŭ tio, Oribe rezignis oktobre de 1838, klarigante ke forpelis lin eksterlanda ŝiparo kaj retiriĝis al Bonaero.
 
===Franca blokado===
Ekde 1830, Francio intencis pligrandigi sian influon en [[Latinameriko]] kaj, ĉefe, la etendon de sia ekstera komerco. Ĉar Argentino ne estis ankoraŭ organizita konstitucie, la francoj pensis, ke ili povos almenaŭ devigi ĝin fari komercajn favorojn. En novembro de 1837, la franca vickonsulo prezentiĝis al la ministro por eksteraj aferoj, Felipe Arana, kun plendoj pri liberigo de du francaj prizonuloj, pri interkonsento simila al tiu de la Argentina Konfederacio kun Anglio kaj la escepto de la [[militservo]] por ties civitanoj, nome ekskuzoj.
 
Arana malakceptis la postulojn, kaj post monatoj, en marto de 1838 la franca ŝiparo blokadis la havenon[[haveno]]n de Bonaero kaj la tutan marbordon de la rivero apartenanta al la Respubliko Argentino. Poste oni etendis ĝin al la resto de la marbordaj provincoj, por malfortigi la aliancon de Rosas kun ili, kun propono malfari la blokadon de ĉiu provinco kiu rompus kun li. En oktobro de 1838, la franca ŝiparo atakis la [[Insulo Martín García|insulon Martín García]]. La blokado multe suferigis la ekonomion de la provinco, ĉar fermis la eblojn eksporti. Tio malkontentigis la brutobredistojn kaj la komercistojn, multaj el kiuj deflankixgis silente al la opozicio.
 
==Enlanda milito de 1840==
En junio de 1838 alvenis al Bonaero delegito de Santa Fe nome Domingo Cullen, cele aLproksimigi Rosas kun la franca ŝiparo. Sed ŝajne anstataŭe negocis kun la fracoj la finon de la blokado por sia provinco, ŝanĝe helpi Francion kontraŭ Rosas. Meze de la negocado mortiĝis la guberniestro Estanislao López, kaj Cullen fuĝis al [[Santa Fe]]. Tie li estis elektita guberniestro, sed Rosas kaj Pascual Echagüe de Entre Ríos malagnoskis lin, ĉas estas hispano. Tiele Cullen estis elpostenigita, organizis insurekcion, estis venkita kaj mortpafita ĉe la limo de la provinco Bonaero en junio de 1839.
 
Cullen estis sendinta sian ministron Manuel Leiva negoci kun la guberniestro de [[Corrientes]] nome Genaro Berón de Astrada aliancon kontraŭ Rosas, sed post la falo de Cullen, li serĉis apogon de la urugvaja Rivera, kun kiu subskribis aliancon, kiu tiu neniam plenumis. Kaj deklaris la militon kontraŭ Buenos Aires kaj Entre Ríos. La guberniestro Echagüe invadis Corrientes kaj venkis en la batalo de Pago Largo, kie Berón mortiĝis.
 
En mayo, con apoyo y dinero porteño, Echagüe invadió Uruguay, con apoyo de gran número de militares "blancos", dirigidos por Juan Antonio Lavalleja, Servando Gómez y Eugenio Garzón. Llegó hasta muy cerca de Montevideo, pero fue derrotado en la batalla de Cagancha.
 
El gobierno francés no consiguió mucho con su bloqueo, por lo que decidió financiar campañas militares contra Rosas, tanto pagando un fuerte subsidio al gobierno de Rivera, como a los unitarios organizados en la Comisión Argentina, dirigida por Valentín Alsina. Éstos buscaron un jefe militar prestigioso para dirigir la revolución, y la elección cayó en Lavalle, a quien Alberdi convenció de ponerse al frente de las tropas.
 
All producirse el ataque de Echagüe a Uruguay, Lavalle decidió aprovechar para invadir Entre Ríos. Como no consiguió apoyo alguno en esa provincia para su cruzada contra Rosas, se dirigió a Corrientes, donde el gobernador Ferré lo puso al mando de su ejército.
 
Lo primero que hizo Ferré fue lanzar contra Santa Fe al fundador de la autonomía provincial, Mariano Vera, pero éste fue rápidamente derrotado y muerto.
 
==Notoj==