Kieva Regno: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
OctraBot (diskuto | kontribuoj)
e migrateToWikidata at d:q1108445
eNeniu resumo de redakto
Linio 6:
La Kieva Regno ekestis dum la 9-a jarcento, kiam en Orienta Eŭropo pluraj regnoj de [[vikingo]]j, kiuj ŝipe regis riverojn kaj ties ĉirkaŭaĵojn, kaj regnoj de [[slavo]]j unuiĝis. La nobelaj regantoj de la Kieva Regno venis el la dinastio de la [[rurikidoj]].
 
La areoteritorio de la imperio kovris ĉiujn pejzaĝojn inter la historiaj negocaj urboj ''[[Ladoga]]'' kaj ''[[Novgorod]]'' en la nordo ĝis ''Berezano'' kaj ''Tmutorokano'' en la sudo, de la malnovaj urboj ''[[Haliĉ]]'' kaj ''[[Izborsk]]'' en okcidento ĝis la nove fonditaj urboj ''[[Jaroslavl]]'' kaj ''[[Murom]]'' en oriento.
 
La frumezepoka imperio, kies giganta areoteritorio estis loĝata de orient-[[slavoj]], [[finnoj]] kaj [[baltoj]], rande eĉ de [[Irano|irananoj]] kaj [[turkecaj popoloj]], estis regata de tribo, kiu nomis sin "rus" kaj devenis el [[Skandinavio|Skandinavujo]], grandparte el [[Svedio|Svedujo]]. Kvankam la skandinavianojskandinavoj konsistigis la plejparton de la nobeloj, komercistoj kaj militistoj, la dominantadominantaj kulturo kaj lingvo estis slavaslavaj kaj la skandinavianojskandinavoj jam post malmultaj generacioj komplete slaviĝis.
 
Dum la 10-a jarcento la imperio travivis kulminon, kiam la grandduko [[Svjatoslavo la 1-a]] detruigisdetruis la regnon de la [[ĥazaroj]] kaj dumtempe konkeris grandajn partojn de la [[Balkano]] (inter alieinteralie la [[Bulgario|bulgaran regnon]]).
 
 
Ĉar la komerco de la regno celis aparte la urbon [[Konstantinopolo]], post kelkaj vanaj provoj de la Kieva Regno pri konkero sekve pace pliintensiĝispliintensiviĝis la kontaktoj kun la [[Bizanca Imperio]]. Sekvo de tio estis misiado de bizancaj kristanaj misiistoj en la slava regno kaj fine dum la jaro [[988]] la oficiala aliĝo de la Kieva Regno al la [[ortodoksa kristanismo]]. Tiamaniere fine de la unua jarmilo post KristoHxristo ekestis kultura miksiĝo de skandinavianoj kaj slavoj kun bizanca kulturo kaj religio - rezulto de tio estis la [[rusoj|rusa popolo]].
 
La regantoj de la Kieva Regno estis alte aprezataj en la tuta mezeopka [[Eŭropo]] kaj per geedziĝoj forĝis aliancojn. Familiaj ligoj plektiĝis inter alie al la regantaj [[dinastio]]j de [[Norvegio]], [[Svedio]], [[Francio]], [[Britio]], [[Pollando]], [[Hungario]], la [[Bizanca Imperio]] kaj la [[Sankta Romia Imperio]] (kiu ampleksis inter alie la hodiaŭajn staxtojn [[Germanio]] kaj [[Italio]]). Apartan [[bonfarto]]n la regno spertis sub la granddukoj [[Vladimiro la 1-a]] (la "sanktulo", de [[978]] ĝis [[1015]]) kaj [[Jaroslavo la Saĝa|Jaroslavo la 1-a]] (la "saĝa", de[[1019]] ĝis [[1054]]). Jaroslavo en la tuta regno laŭ bizancaj modeloj konstruigis preĝejojn, monaĥejojn, lernejojn kaj fortigaĵojn, reformigis la leĝaron kaj unuafoje skribe fiksigis ĝin (''Ruskaja Pravda''), kaj fondis en Kievo la unuan rusan [[biblioteko]]n.