Teodozio (Krimeo): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 5:
| uknomo = Феодосія
| qrnomo = Kefe
| blazono = [[Dosiero:Feodos_SovietFeodosiya coat of arms.pngsvg|120px]]
| flago = [[Dosiero:NoflagFlag of feodosia.PNGsvg|120px]]
| regiono = [[Teodozia municipo]]
| latd=45 |latm=2 |lats=56 |latNS=N
Linio 22:
| paĝaro =
}}
'''Teodozio'''<ref>Malgraŭ la fakto, ke en la rusa kaj la ukraina lingvoj oni transskribas la komenc-literon de la urbonomo per ''Ф'' (kiu respondas al la Esperanta ''F''), ŝajnas preferinde reteni por la Esperanta nomo la etimologian komencan ''T'' (la nomo venas el la helena lingvo kaj signifas laŭvorte "donita de dio", la komenca ''θεός'' signifas "dio"; la transskribo de la latina "th" kaj de la helena "θ" per "Ф" en la rusa kaj ukraina lingvoj estas ne regula, sed sufiĉe ofta procedo, dum en Esperanto tiu litero estas plej ofte transskribata kaj adaptata per "T"). Komparu la [[NPIV]]an personan nomon ''Teodozio'' kaj la transskribon de la urbo-nomo en diversaj lingvoj (almenaŭ duono transskribas ĝin per "T" aŭ "Th").</ref> ({{lingvo-ru|Феодосия}}, {{lingvo-uk|Феодосія}} (ambaŭ latinliterigeblaj ''Feodosija''), {{lingvo-qr|Kefe}}) estas ĉemara kuracloka urbo en [[Aŭtonoma Respubliko Krimeo|Krimeo]], centro de la [[Teodozia municipo|Teodozia urba municipo]]. La urbo estas fama ripoz- kaj kurac-loko de [[Ukrainio]].
 
== Historio ==
La urbo estis fondita de helenaj koloniistoj el Mileto en la VIa.[[6-a jarcento a.K.]] En la IVa[[4-a jacrento]] p.K. la urbo estis detruita fare de [[hunoj]]. Dum kelkaj sekvaj jarcentoj ĉi tie estis nur malgranda vilaĝo, kiu en la XIIIa[[8-a jarcento]] iĝis regata de la [[Ora Hordo]].
 
En la sama jarcento (la XIIIa8-a) la urbon elaĉetis la [[Ĝenovo|ĝenovaj]] komercistoj, kiuj kreis ĉi tie prosperan komerc-urbon ''Kaffa'', kiu estis la centro de ĉiuj ĝenovaj kolonioj en la nordaj bordoj de la Nigra Maro. ''Kaffa'' iĝis la plej granda centro de sklav-komerco en Eŭropo. Oni supozas, ke la urbo ludis gravan rolon ankaŭ en disvastigo de la bubona pesto tra Eŭropo (kiam en la jaro 1347 la armeo de la [[Ora Hordo]] sieĝis la urbon, ili ĵetis la kadavrojn de la soldatoj, kiuj mortis pro pesto, trans la urbajn murojn; la ĝenovanoj, fuĝante, transmisiis la malsanon al la sudo de Eŭropo).
 
La urbo estis definitive konkerita disde ĝenovanoj en la jaro 1475 sub gvido de otomata militestro ''Gedik Aĥmet Paŝa''. Turkoj alinomis la urbon ''Kefe''; la urbo iĝis unu el la plej gravaj turkiaj havenoj ĉe la Nigra Maro.