Kongreso de Tukumano: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
Kani (diskuto | kontribuoj) |
||
Linio 12:
La generalo [[José de San Martín]], guberniestro de [[Kujo]], estis organizanta la Andan Armeon, por eksporti la liberigan iniciaton al Ĉilio. Necesinta eksteran helpon, li petis al la kujaj deputitoj deklari jam la Sendependigon. Tamen la momento estis malfacila: la monarkisma reago venkis ĉie, ekde [[Meksiko]] ĝis [[Ĉilio]], pase tra Alta Peruo, kiu teorie ankoraŭ apartenis al la Unuiĝintaj Provincoj. Restis liberaj de la hispana rekonkero nur la Unuiĝintaj Provincoj, la Federala Ligo — se konsideri ĝin separe el la Unuiĝintaj Provincoj — kaj Paragvajo.
La debatoj pri sendependigo ekis per preciza redakto de formuloj kiaj la nomo de la lando aŭ ties konsidero. Kurioze, la deklaro
==Translokigo==
La 17an de januaro de 1817 pro danĝero el proksimeco de monarkismaj armeoj en la nordo oni decidis translokigi la kongreson al Bonaero, kvankam multaj plue nomigis ĝin ankoraŭ [[tukumana kongreso]]. Tie ĝi suferis influon de la plenuma povo, de la gazetaro kaj de la publika opinio de la urbo Bonaero. Oni eĉ aligis deputitojn de la provincoj okupitaj de la monarkistoij, sed elektitaj ne en ili, sed fare de la municipo Bonaero.<ref> Kia Jaime de Zudáñez, deputito por Charcas.</ref></ref>
Dum la tuta 1817 kaj la unua duono de 1818, la Kongreso dediĉis sin al pli malgravaj aferoj. Dum la periodo bonaera, pli ol la duono de la deputitoj estis anstataŭata de aliaj. Tamen, la federalaj provincoj ne aliĝis al ĝi. La redaktado “Redactor del Congreso” iris en manoj de unu el la novaj deputitoj, Vicente López y Planes, kaj perdis multe de sia atesta valoro.
== La Konstitucio ==
{{Ĉefartikolo|Argentina Konstitucio de 1819}}
La 31an de julio de 1818, la Kongreso ekdiskutis projekton de konstitucio. Temis pri dokumento kiu kolektis disponojn de 1815 kaj ĝenerale multaj normoj estas el la [[hispana konstitucio de 1812]]. Ĉirkaŭ tiu epoko, estis sendita al [[Eŭropo]] la pstro Valentín Gómez, deputito de la kongreso, cele akiri eŭropan princon por la trono de la Unuiĝintaj Provincoj kaj aliancojn kun [[Francio]] kaj [[Granda Britio]]. Li malsukcesis, sed ankoraŭ novembre de 1819 — multajn monatojn post la aprobo de la Konstitucio — oni aprobis projekton de kronigo de la infanto Karlo Ludoviko de Burbono, princo de Luko, kiel reĝo de la Unuiĝintaj Provincoj.
La definitiva teksto de la [[Argentina Konstitucio de 1819]] estis oficiale aprobita la 22an de aprilo de 1819. Temis pri aristokrateca kaj unueciga konstitucio,<ref>Oni planis, ke la Plenuma Povo elektos la guberniestron de ĉiu provinco el triopo, prezentita de la municipo de la provinca ĉefurbo. Toi ne estis federalismo, ĉar la Plenuma Povo findecidis, povis trovi malplej malbonan kandidaton kaj rajtos malakcepti la triopon. Ravignani, Emilio, ''Historia constitucional de la República Argentina'', Bs. As., 1926.</ref> kaj oni ne precizigis ĉu temas pri respubliko aŭ monarkio.
Praktike la konstitucio neniam aplikiĝis: la Direktorato plumoviĝis laŭ statutoj antaŭaj kaj la federalaj provincoj absolute malakceptis ĝin. Ekde junio de 1819 ekis revolucioj kaj la reĝimo apenaŭ estris super grava parto de la lando.
==Notoj==
| |||