Biblia Tetragramo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Sergio (diskuto | kontribuoj) e etimoj |
Sergio (diskuto | kontribuoj) e Horeb estas Ĥoreb en eo |
||
Linio 1:
[[Dosiero:Tetragrammaton scripts.svg|frame|La Tetragramo en [[alfabeto antikvaseria]], [[antikva kaj kvadrata hebrea]].]]
En [[judismo]] kaj [[kabalo]] la '''biblia tetragramo''' aŭ simple '''tetragramo''' estas la kvarlitera tabuita (neprononcebla) nomo de [[Dio]], lia aŭtenta nomo propra (kontraste al diversaj aliaj nomepitetoj). Hebree tiuj 4 literoj estas יהוה, t.e. [[jod (hebrea alfabeto)|jod]] (י), [[he (hebrea alfabeto)|he]] (ה), [[vav (hebrea alfabeto)|vav]] (ו), he (ה). Latine la tetragramon oni transskribas per IHVH, aŭ JHVH, aŭ JHWH, aŭ YHWH; por Esperanto la konvena transskribo estas JHVH (samkiel, ekz-e, en la [[:cs:JHVH|ĉeĥa]], [[:hu:JHVH|hungara]], [[:is:JHVH|islanda]], [[:nn:JHVH|norvega]] ktp).
La vorto «tetragramo» devenas el la greka vorto {{lang|grc|τετραγράμματον}} samstruktura kiel «kvarliteraĵo».
Linio 6:
En la antikvaj manuskriptoj la nomon de Dio oni ne transskribis. Diversaj skoloj vidis en ĝiaj hebreaj literoj mistikajn trajtojn, specifajn al la hebrea formo. Tial en la greka traduko de [[Tanaĥo]] fare de Akvilo de Sinopo ({{lang|la|Aquilas}}, {{lang|grc|Ακύλας}}, {{lang|he|עקילס}}), la tetragramo estas ne sone transskribita, sed anstataŭigita per grafike similaj literoj grekaj (eĉ sen atenti la legodirekton kaj sen distingi inter ''jod'' kaj ''vav''): πιπι.
En Biblio aperas kalemburaj aŭ popoletimologiaj interpretoj de la tabuita nomo surbaze de la verba formo konjugacia de la trilitera radiko ''hjh'' (היה), ekvivalenta al la verbo “esti”. [[Tanaĥo]] informas ke tiun vorton aŭdis [[Moseo]] sur la monto
Dum voĉlego de la Tanaĥaj tekstoj la judismanoj kutime anstataŭigas tiun nomon per eŭfemismoj, plej ofte per ''
En kelkaj [[Kristanismo|kristanaj tradicioj]] oni transskribis kaj elparolis la tetragramon per ‘Jahvé’ aŭ ‘Jéhovah’; la [[Katolika Eklezio]] decidis en 2008 uzi por ĝi “la Sinjoro”.
| |||