Mammea americana: Malsamoj inter versioj

'''Mammea americana''' <ref name=Rehm/> aŭ '''mameo amerika mameo''' estas specio el la familio de [[Kalofilacoj]] antaŭe [[Kluziacoj]]. Mameo estas indiĝena en [[Karibio]] kaj [[Mezameriko]]. La planto famas pro sia bongusta frukto.<ref name=TL349/>

Mameo estas ĉiamverda [[arbo]] <ref name=Purdue />, kun alteco ĝis 20 m kaj trunkdikeco de 0,9 ĝis 1,2 m. Ĝi havas mallongan trunkon kaj maldikan kaj densan [[arbokrono|krono]]n .

La kontraŭaj [[folio]]j havas 1 ĝiĝis 2 cm longajn tigojn. La ledaledeca kaj dika limbo estas 15 ĝis 22c22 mcm longa kaj 8 ĝis 10 cm larĝa, helverda kaj elipta .<ref name=Purdue /> La folifino rondigita kaj la bazo larĝe kojnforma. La folirando estas glata. La folimalsupro estas kovrata de glandoj.

Mameo havas inajn, masklajn kaj duseksajn florojn sur unu planto aŭ sur diversaj plantoj<ref name=Purdue />. La tighavaj 1 cm longaj floroj staras unuope aŭ duope kaj triope en foliakseloj. La odorantaj floroj havas diametron de 2,5 ĝis 4 cm kaj duoblan [[involukro]]n.<ref name=Purdue /> La du [[sepalo]]j estas 1,5- 2 cm longaj kaj 2 cm larĝaj.<ref name=TL348/> La kvar ĝis ses [[petalo]]j sind havas longecon de 1,5 ĝis 2 cm. La multnombraj [[antero]]j estas oranĝkoloraj. La mallonga [[pistilo]] finas en duloba [[stigmo]].

Sur dikaj kaj 4 cm longaj tigoj sidas la fruktoj. La rondaj kaj kelktempe iompintajiom pintaj [[bero]]j 10 ĝis 20 cm grandajrgrandaj. La du sepaloj restas ĝis la maturiĝo. La bruna, malbrila kaj aspra fruktŝelo estas ĝis 6 mm dika rstaasestas ĉe maturaj fruktoj mole ledra. Sub la fruktŝelo estas blankeca, seka kaj tre amara haŭto. La oranĝkolora ĝis orkolora karno estas mole fibroza, sukoplena kaj de dolĉ-acida aroma gusto, kiu rememoras al la [[mango]] kaj la [[marilo]]. La frukto havas kvar ĝiĝis sep grandajgrandajn, rondajrondajn ĝis ovalaj kaj plataj semoj.<ref name=TL349/><ref name=Purdue/>

La indiĝena disvastiga regiono etendiĝas de la [[karibaj insuloj]] kaj la suda MeezamerikoMezameriko. Tie ĝi ofte estas kultivata kiel fruktarbo. Ĝi estas pli rara en la ceteraj partoj de Ameriko kaj en la Tropikoj de la malnova mondo. Ĝi nature kreskas en pluvriĉaj topikaj klimatoj ĝis alteco de 1000 m. Ĝi preferas profunfajnprofundajn nutraĵriĉajnutroriĉaj kaj bone drenataj drenatajn [[grundo]]jjn. <ref name=TL349/><ref name=Purdue/>

== Sistematiko kaj Nomonomo ==

La [[unua priskibo]] de ''Mammea americana'' okazis en 1753 fare de [[Carl von Linné]] en ''[[Species Plantarum]]'', 1, p. 512. [[Sinonimo]] por ''Mammea americana'' <span class="Person">L.</span> estas ''Mammea emarginata'' <span class="Person">Moc. & Sessé ex Choisy</span>.<ref name=GRIN/> Mameo (''Mammea americana'') estas [[specio]] el la [[genro]] ''Mammea'' , [[tribo]] ''Calophylleae'' ene de la familio [[Kalofilacoj]]; ĝi apartenis antaŭe al la familio de [[Kluziacoj]]. <ref name=GRIN/>

La nomo por la genro ''Mammea'' estis enkondukata de Carl von Linné kaj ĝi venas de la angla vorto „mammey“, kiu venas tra la franca „mameis“ kaj la hispana „mamey“ de la [[AravakoAravaka lingvaro|aravaka]] <ref name=Gen364/>. <ref name=Gen56/>.

La matura fruktkarno de bonaj varioj estas tre bongusta kaj ests manĝata kruda. Ĝi ankaŭ taŭgas por fari marmeladon kakaj ĵeleo. Suko el mameoj ankaŭ estas bongusta. Konsuminte grandan amason , povas kaŭzi problemon de la intesto. Oni ankaŭ raportis pri venenigo. La amara haŭto kaj la ŝelo devas esti forprenita antaŭ la konsumado. La semoj estas toksaj. La pulverigitaj semoj estas uzataj kontraŭ haŭtmalsanoj, sed ankaŭ kiel [[insekticido]]. InfuzaĵoelInfuzaĵo el folioj estas febroredukta kaj ĝi heloufunkcias kontraŭ [[malario]].<ref name=TL349/>

La mamearboj estas multobligebllajmultobligeblaj el semoj. La arboj portas la unuajunuajn fruktojfruktojn post 7 ĝsĝis 13 jaroj. La fruktojestasfruktoj estas rikolatajrikoltataj tute maturaj kolektante ilin de llla tero. La mameujo povas porti fruktojn dufoj dufoje jare.<ref name=TL349/> PoPor ĉiu arbo eblas rikolti po 150 ĝis 200 fruktojn, kiukio egalas rikolton deĝisde ĝis 400 fruktoj jare.<ref name=Purdue/>