Disleksio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
korektado de misliterumado kaj gramatikaĵoj
Linio 3:
| 01 nomo = disleksio kaj ''aleksio'' (nelegopovo)
}}
'''Disleksio''' (prefere '''vortblindeco''') estas lingva malkapablo, kiu malhelpas uzi la lingvon, ĉefe [[lerno|lerni]] ĝuste legi kaj kompreni [[vorto]]jn kaj [[frazo]]jn. Ofte la subjektohomo ne memoras, kiunkion litiu legis, kaj mise rekonas eĉ la literojn aŭ la numerojn. Ĝi signifas laŭvorte problemoproblemon kun vortoj. La lingvaj kapabloj estas malbonaj, kaj ofte ankaŭ la lernado de la fremdaj lingvoj estas malfaciligita.
Ĝi ne estas [[emocio|emocia]] problemo, malalta nivelo de [[inteligenteco]] aŭ manko de [[senso]]j.
 
Estas metodoj, per kiuj ankaŭ la disleksiuloj povas lerni legi kaj skribi, kaj la ĉefaj simptomoj povas esti preventitapreventitaj. Sed ili ne ŝanĝas la disleksian pensmaireonpensmanieron, kaj tiutiuj restas bilda.bildeca, Ilikio nektamen faciligasmalfaciligas la lernadon de la lingvojnlingvoj. Oni povas esti disleksia en unu lingvo, kaj nedisleksiane en aliualia lingvo. Por laLa terapioterapion prizorgas logopediistoj.
 
Disleksio estas parenca al [[diskalkulio]] kaj [[disgrafio]].
Linio 12:
==Kaŭzoj kaj specoj==
La disleksio povas esti:
* Unuranga
* Duranga
 
*primara
*nusekundara
*sekundara
 
PorPri la primaraunuranga disleksio respondas genetikaj kaŭzoj, etaj naskaj difektoj, misokazaĵoj, aŭ la partia misevoluado de la nervosistemo.
 
La sekundaraduranga disleksio ne estas la perturbo de la kapabloj, sed estas kaŭzita de la psiĥikaj kaŭzoj aŭ de la medio. Komunaj kaŭzoj estas la malfrua maturiĝado, la sociala pozicio, aŭ la metodo de la leginstruado. KomomunajKomunaj estas ankaŭ de la dekstrigado de la [[maldekstramaneco|maldekstramanuloj]], aŭ la abundo de la visualeco.
 
Laŭ la esploradoj, ekde 1970 kaŭzas la disleksion, la [[disgrafio]]n, la [[diskalkulio]]n kaj la [[Atentomanka-hiperaktiva perturbo|atentomankan-hiperaktivan perturbon]] la primitivaj refleksoj, kiuj survivas perturbece la unuan vivjaron. La libro de Sally Goddard okupiĝas kun tiuj refleksoj; li skribis pri la diagnozo kaj la movterapio, kiu regulare malhelpas la refleksojn.
 
== Simptomoj ==
[[File:Dyslexic words.jpg|thumb|200px|right| Spegulitaj literoj]]
La ĉefa simptomo estas, ke la legado estas malrapida, la legitajlegaĵoj malbone estas komprenitaj. La literoj ofte kunmiksigaskunmiksiĝas en legado kaj en skribado; la ortografio estas malĝusta. La skribado estas malbela, ofte nelegebla.
 
Aliaj simptomoj estas la malbona [[memoro]], la konfuzo de la direktoj, serĉado por vortoj, malcerteco de la serioj, la komponado de la frazoj, kaj malfacileco de la lingvaj taskoj. Ofte estas ankaŭ la skribado aŭ la kalkulado malkapabla. La lingvaj kapabloj de la disleksiuloj estas malbonamalbonaj, kiukio afektas ankaŭ la lernadon de la lingvoj. La kunordigo de la movo kaj la senso de la ritmo de la disleksiaj infanoj estas malevoluintaneevoluintaj.
 
Ĉiuj tiuj kapabloj estas evolvigeblaj.
Linio 48 ⟶ 51:
*adherado
*malbona komprenado
*ne memoras, kiunla legislegitaĵon
*malbona ortografio
*miksado de la datumoj
Linio 54 ⟶ 57:
==Avantaĝoj==
[[File:Auguste Rodin 1893 Nadar.jpg|thumb|right|175px|<center>[[Auguste Rodin]], la skulpturisto estis ankaŭ disleksia</center>]]
La disleksio estas alternativa metodo de la pensado, la sensado, la lernado kaj la prilaborado de la informoinformoj. La kompensado de la disleksio ne aligas tion. Kiuj povas uzi la avantaĝojn de tiujntiuj kapablojnkapabloj, tiuj povas esti pli talenta,talentaj ol aliaj.
 
La pensado estas bilda kaj intuitiva, kiukio helpas ilin rekoni la strukturojn kaj la problemojn. La imago estas riĉa, interese kaj kreative rilatas al la mondo. Oni povas trovi inter disleksiuloj multajn belartistojnbel-artistojn, aktorojn, sciencistojn, muzikistojn, inventistojn, kaj politikistojn.
==Psikaj problemoj==
La lernejoj kaj la lerneja sistemo povas nur akcepti tiujn plenumojn, kiunkiujn oni povas mezuri per nombroj. Kiu talentoTalento ne estas mezureblanmezurebla per nombroj, tiu estas akceptita malcerte. Por tiutio la disleksiuloj devas elteni multan malsukceson. La instruistoj ofte ne rekonas la disleksion; la infano estas konsiderita kiel maldiligenta aŭ neinteligenta, kaj liĝi ankaŭ kredas tion. Tiel liĝi perdis la motivacion por la lernado, angoras multanmulte, aŭ agresivas.
 
Sen logopedia helpo la disleksia infano perdas sian memfidon, sentas sin maldiligenta, neinteligenta, malsukcesa, kaj malbona. LiĜi falas el la instruadsistemo, kaj elektas profesion, kiu ne postulas multan lernadon, kaj postulas malmultan legadon aŭ uzadon de ia fremda lingvo; per tio ĝi perdas liasia talento. Propri tionelingvaj aferoj. Tial gravas, ke la instruantoj aŭ la gepatroj rekonu la perturbojn de la lernado.
 
==Helpo==
SignifikasGranda helpo estas, ke la gepatroj akceptu ilianties infanon, kiel liĝi estas. Ili laŭdu, apogu linĝin multe. Ili helpu trovi kaj evolui la talentojn de iliasia infano. Ili lasu la infanon moviĝi multanmulte, kaj multspece sen devo de la pritaksado. Ankaŭ la musikomuziko povas helpi multanmulte.
 
La ekzercoj kaj la lernado devas esti dividita en multiplajmultotipaj partoj. La partoj estu mallongaj. Kiam la infano iras hejmehejmen, la familio komencu per ludado kaj movado, por ke la infano povu ripozi. La ekzercoj estu variavariaj kaj interesa.interesaj Signikifas,por ke laĝi infano sentassentu sin sukcesa. La ripetado venu post multamulte da tempo. Kiam la infano enlitigasenlitiĝos, la gepatrojngepatroj rakontulegu al lirakonteton; tiutio helpas al li lerni la geptrangepatran lingvon.
 
Estas [[logopedio|logopediaj]] metodoj, kiuj helpas korekti kaj reeduki la disleksion. La terapio estas kompleksa, kiukio evoluasevoluigas la moviĝadon kaj la kognitivajn kapablojn. Ĝi evoluasevoluigas la atenton, la memoron, la sensojn, la intermodalaleconintermodalecon, la senson de le ritmo, la serialecon, kaj la orientadon en la spaco. iliIli povas reiri ankaŭ al la bebo.
 
Plej bone oni komencas la korekcionkoretadon, kiam la infano estas 5 aŭ 6 jara, sed la logopediistoj povas helpi ankaŭ al la plenkreskuloj. Ili instruas la legadon kune kun la evolvigado de la parolado; tiu helpas la kunigadokunigadon de la sonoj kun la literoj. La leginstruado lernas la facile intersanĝeblajn literojn separatedise en la tempo. Se estas sekundarajdurangaj simptomoj, oni komencas la ekzercojn per augmentadopliigo de la memfido.
 
== Eksteraj ligiloj ==