Vokto: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 22 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q329441)
e polurado, anstataŭigis: thumb| → eta|, |right → |dekstra (2) per AWB
Linio 1:
[[Dosiero:Kyburg-Burg.jpg|thumbeta|200px|rightdekstra|[[Kastelo Kiburgo]] sidejo de zurikaj kamparvoktoj]]
[[Dosiero:Greifensee Schloss.jpg||200px|rightdekstra|[[Kastelo Greifensee]] sidejo de zurikaj kamparvoktoj]]
'''Vokto''' estas [[mezepoko|mezepoka]] titolo de kutime [[nobelo|nobela]] oficisto, kiu administris teritorion kiel reprezentanto de ĝia posedanto aŭ reganto. [[Zamenhof]] utiligis la esprimon pli ĝenerale ankaŭ por similspecaj gardistoj aŭ kontrolantoj ekzemple en la faraona imperio.
 
== Etimologio ==
La malnovaltgermana vorto ''vokto'' aŭ ''Fauth'' devenas de la latina vorto ''ad'''voc'''a'''t'''us'', kun la signifo la "alvokito", do la jura asesoro respektive advokato. La sidejon de la vokto estis la ''voktejo'', kutime kastelo aŭaŭ alia reprezenta konstruaĵo. La praktikado de la funkcio estas la ''voktado'' (germane: ''Vogtei'') kaj la teritorio estis la ''voktdistrikto'' (ofte germane ankaŭ ''Vogtei'') foje ankaŭ sinonimo de ''prefektujo''.
 
== Diferenco inter prefekto kaj vokto ==
Linio 17:
== Evoluo de la rolo de la vokto ==
En la germanaj urbo-ŝtatoj kiel ekzemple en [[Kantono Zuriko]] estis instalitaj tiel nomitaj ''kamparaj voktoj''. Dum la en la ĉefurbo mem ekzistis ofte demokrateca societo de liberaj civitanoj, la loĝanto de la kamparo estis servutoj de la urbo kaj iliajn distriktojn administris voktoj, kiujn nomumis la regantoj de la urbo. Tiuj voktoj estis ĉefe juĝistoj de la unua instanco kaj ankaŭ la ĉefoj de la loka ĝendarmaro. Estigis tuta hierarkio de sub- kaj supervoktoj kaj ofte ankaŭ paralele ekzistis miksaĵo de ŝtataj kaj ekleziaj voktoj. Ja eĉ post la reformacio ekzemple en la Kantono Zuriko en [[Stäfa]] ankoraŭ regis voktoj instalitaj de la [[Monaĥejo Einsiedeln]].
 
 
== Vidu ankaŭ ==