Judismo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e polurado, anstataŭigis: thumb| → eta|
Linio 54:
== Rilato al aliaj unudiaj religioj ==
La [[kristanismo]] naskiĝis kiel ĉefe juda sekto en la unua jarcento; ĝi vidas [[Jesuo]]n kiel
filon de Dion, kaj sin mem kial kulminon de [[judismo]], kaj ankaŭ aldonis la ideojn de la [[Triunuo]] kaj [[prapeko|origina peko]].
 
[[Mohameto]], konsiderita de la islamanoj kiel la fina profeto, prezentis islamon kiel la kulminon de judismo kaj kristanismo. La [[judismo]] malakceptas ambaŭ vidpunktojn.
 
== Juda identigo ==
Laŭ tradicia juda leĝo, estas judo iu ajn naskita de juda patrino aŭ konvertita al judaismo laŭ la juda leĝo. Amerika reformita judaismo kaj brita liberala judaismo akceptas infanon de unu juda gepatro (patro aŭ patrino) kiel juda, se la gepatroj edukas la infanon kun juda identigo.
[[Dosiero:Star of David.svg|200px|thumbeta|Blua [[Stelo de Davido]], simbolo de Judismo.]]
Ĉiuj nuntempas formoj de judismo pretas akcepti sincerajn konvertitojn, kvankam tradicie ekde la epoko de la talmudo konvertiĝo estis malkuraĝita. La procedo de konvertiĝo devas esti taksata de aŭtoritato kaj la konvertito ekzameniĝas pri lia/ŝia sincereco kaj scio pri judaismo.<ref>{{cite web |url=http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Judaism/whojew1.html |title=Who is a Jew? |accessdate=2007-10-06 |last=Weiner |first=Rebecca |coauthors= |year=2007 |work= |publisher=Jewish Virtual Library}}</ref> Konvertitoj ricevas la nomon ''"ben Abraham"'' aŭ ''"bat Abraham"'', tio estas filo aŭ filino de [[Abrahamo]].
 
Linio 86:
La [[hebrea]] estas la lingvo de la plej maljunaj judaj tekstoj kaj estis la kutima lingvo de judoj en la antikva periodo, kiam ili estis sendependaj. Kiel kutima lingvo anstataŭis ĝin post jarcentoj la [[aramea]], sed ĝi restis uzata ĝis nun kiel lingvo de la diservoj kaj parte de kleruloj.
 
La aramea estas lingvo, kiu tre similas la hebrean kaj kiu influis la skriban hebrean de postaj judaj verkoj. Iuj partoj en la tekstoj de la ''Tanach'' estis verkitaj en la armea, tiel ekzemple la unuaj tekstoj de la libro de Daniel estas en la hebrea, kaj postaj en la aramea.
 
[[Jesuo Kristo|Jesuo]] de [[Nazareto]] kaj liaj judaj samlandanoj parolis la aramean.
En [[diasporo]] judoj adoptis la lingvojn de la landoj en kiuj ili vivis. Kelkaj apartaj kazoj estas lingvoj, kiujn transprenis judaj komunumoj el diversaj regionoj de la mondo kaj evoluigis pro historiaj kialoj al memstaraj lingvoj (iuj nomas ilin dialektoj). Vidu ekzemple la [[Jida lingvo|jidan lingvon]] (la lingvo de la [[Aŝkenazo|aŝkenazojaŝkenazo]]j), la [[sefarda lingvo|sefardan lingvon]], la [[Berbera lingvaro|juda-berbera lingvo]] (la lingvo de judaj [[berberoj]] en [[Maroko]], la tata aŭ [[tatoj|juda-tata lingvo]] (la lingvo de la montaraj judoj de la [[Kaŭkazo]], tio estas en [[Dagestano]] kaj [[Azerbajĝano]]).
En la ĉiutaga vivo, judoj parolas la lingvon de la lando en kiu ili vivas.