Koloro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Cejanobluo ---> Cejano
e polurado, anstataŭigis: thumb| → eta| (3), |left → |maldekstra
Linio 1:
[[Dosiero:Dithering 32 kolory.png|thumbeta|32 koloroj]]
'''Koloro''' estas trajto de [[lumo]] kiu aspekte malsamas al nia [[okulo]] kaj [[cerbo]] laŭ la [[ondolongo]] de la lumo. La kolora aspekto de iu objekto dependas de la lumo kiun ĝi [[reflekto|reflektas]] kaj la koloroj ĉirkaŭ ĝi.
 
Linio 7:
 
== La biologio de la kolorovido ==
[[Dosiero:AdditiveColorMixiing.svg|thumbeta|sistemo RVB pri emisio de koloroj]]
[[Dosiero:SubtractiveColorMixing.png|thumbeta|sistemo CFFN pri parta reflekto de blanka lumo]]
La sensiva parto de la [[retino]] (pri la koloroj) konsistas el tri specoj de [[Ĉelo (biologio)|ĉeloj]] — el ĉeloj kiuj reagas je la verdaj frekvencoj (la frekvencoj de la verda lumo), ĉeloj kiuj reagas je la ruĝaj kaj ĉeloj kiuj reagas je la bluaj.
 
Linio 41:
* [[Rufa]]
</td>
<td valign=top align=left width=330>[[Dosiero:Kolorcirklo.JPG|leftmaldekstra|kolorcirklo]]<br />''RFB-kolorcirklo (+ nigro, blanko, grizo, bruno)''</td>
<td valign=top width=140>
* [[Glaŭka]]
Linio 92:
</tr>
<tr><td>[[ruĝa]]</td>
<td style="background:#DF0000; color:white;">~ 625-740 &nbsp;nm</td>
<td style="background:#DF0000; color:white;">~ 480-405 THz</td>
</tr>
<tr><td>[[oranĝa]]</td>
<td style="background:#FF8000; color:white;">~ 590-625 &nbsp;nm</td>
<td style="background:#FF8000; color:white;">~ 510-480 THz</td>
</tr>
<tr><td>[[flava]]</td>
<td style="background:#FFFF00; color:black;">~ 565-590 &nbsp;nm</td>
<td style="background:#FFFF00; color:black;">~ 530-510 THz</td>
</tr>
<tr><td>[[verda]]</td>
<td style="background:#00FF00; color:black;">~ 500-565 &nbsp;nm</td>
<td style="background:#00FF00; color:black;">~ 600-530 THz</td>
</tr>
<tr><td>[[turkisa]]</td>
<td style="background:#00E0E0; color:black;">~ 485-500 &nbsp;nm</td>
<td style="background:#00E0E0; color:black;">~ 620-600 THz</td>
</tr>
<tr><td>[[blua]]</td>
<td style="background:#0000FF; color:white;">~ 440-485 &nbsp;nm</td>
<td style="background:#0000FF; color:white;">~ 680-620 THz</td>
</tr>
<tr><td>[[viola]]</td>
<td style="background:#8b00ff; color:white;">~ 380-440 &nbsp;nm</td>
<td style="background:#8b00ff; color:white;">~ 790-680 THz</td>
</tr>
Linio 129:
</table>
</div>
[[Elektromagneta radiado]] estas miksaĵo el [[radio|radiadoj]] de diversaj [[ondolongo]]j kaj intensecoj. Se tiu radiado havas ondolongon ene de la vidkampo de la [[homo]] (proksimume inter 380 kaj 740 [[nanometro]]j), tiam oni nomas ĝin (videbla) [[lumo]]. La lumspektro registras la intensecon de ĉiu ondolongo. La plena [[spektro]] de la radiado alvenanta de certa [[objekto]] determinas la (vidatan) aperon de tiu ĉi objekto, interalie la perceptatan [[koloro]]nkoloron. La apuda tabelo donas la limojn inter kiuj varias ondolongo kaj frekvenco de la [[spektrokoloro]]j. La bildo montras, ke tiuj koloroj estas sufiĉe subjektiva provo, ordigi multe pli abundan kolorpaletron kun kontinuaj transiroj.
 
== Pliprecizigo de kolor-nocioj en [[Esperanto]] ==
Linio 147:
Ekzistas [[proverbo]]j pri koloro en la [[Proverbaro Esperanta]] de [[L. L. Zamenhof]], inter ili<ref>[http://eo.lernu.net/biblioteko/proverboj/listo.php Lernu]</ref>:
* {{citaĵo|''De sama koloro, de sama valoro.''}}
* {{citaĵo|''Kiam nokto vualas, ĉiuj koloroj egalas.''}}
 
== Referencoj ==