Rio-de-Ĵanejro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
lingva unuecigo kun la titolo de la artikolo Statuo de Kristo Savinto (Rio de Janeiro)
e polurado, anstataŭigis: thumb| → eta| (3), |left → |maldekstra (3)
Linio 54:
 
== Geografio ==
[[Dosiero:Rio deJaneiro LE2002059 lrg.jpg|thumbeta|leftmaldekstra|180px|Satelita bildo (NASA) de la regiono de Rio-de-Ĵanejro montranta la orienta-okcidentan marlinion de la urbo, la Golfon de Guanabara kaj la metropolan areon (brune).]]
 
Rio-de-Ĵanejro apartenas al la sudorienta regiono de Brazilo kaj troviĝas je latitudo de 22 gradoj kaj 54 minutoj sude kaj longitudo de 43 gradoj kaj 14 minutoj okcidente. Ghi situas je la atlantika marbordo proksime de la [[Tropiko de Kaprikorno]], kie la marlinio estas monta kaj etendiĝas oriente-okcidente, tiel, ke la urbo frontas la sudon. En tiu marlinio estas enrompo markita de la monto Sukerpano, kie formiĝis la [[Golfo de Guanabara]] (''Baía de Guanabara''), fondloko de la urbo. Ĉe la okcidenta bordo de la golfo kuŝas pli ebena regiono, kie naskiĝis la urbo kaj kie hodiaŭ estas ties centro (tiun ĉefan urboparton oni nomas ''Centro''). La plej granda parto de la urbo (''Zona Norte'') kreskis nordokcidenten parte sur ebenaĵoj formitaj de maraj kaj kontinentaj sedimentoj kaj ĉefe en monta regiono. La suda regiono (''Zona Sul''), en la plaĝoj ĉe la malfermita maro, estas apartigita de la Centra kaj de la Norda Regionoj de marbordaj montoj. Tiuj montoj estas heredaĵoj de la pli malproksima montaro ''Serra do Mar'' ("Mara Montaro"), gnejs-granita montĉeno forminta la sudajn deklivojn de la [[Brazila Altebenaĵo]]. La Okcidenta Regiono (''Zona Oeste'') estas vaste monta kaj ĝis la dua parto de la 20-a jarcento ĝi ne estis facile atingebla. Konstruo de novaj vojoj kaj tuneloj dum la lastaj jardekoj faciligis atingi tiun regionon kaj kreskigis la tiean loĝantaran nombron.
 
La loĝantaro de la urbo Rio-de-Ĵanejro ĉirkaŭestas 6.136.652 homojn<ref>IBGE, [http://www.ibge.gov.br/home/estatistica/populacao/estimativa2005/estimativa.shtm?c=1 "Estimativas para 1° de Julho de 2006"]. Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística, 2006</ref> kaj okupas areon de 1.182,3 kilometroj kvadrataj<ref>IBGE, [http://www.ibge.gov.br/home/geociencias/cartografia/default_territ_area.shtm?c=5 "Área Territorial Oficial"]. Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística"</ref>. La loĝantaro de la tuta metropola areo proksimumas 11-13 milionojn da homoj kaj okupas pli grandan areon.
 
== Historio ==
Rio de Janeiro estis fondita la 1-an de marto [[1565]] proksime de vilaĝo "Carioca" (Domo de la Brankulo en indiĝena lingvo). [[Dosiero:Situationskaertchen von Rio de Janeiro.jpg|thumbeta|leftmaldekstra|Rio-de-Ĵanejro en 1888]]
 
* Naskiĝurbo de [[Petro la 2-a (imperiestro de Brazilo)]] kaj [[Izabel Cristina Oliveira Santiago]].
Linio 74:
 
== Vidu ankaŭ ==
[[Dosiero:Redentor.jpg|thumbeta|leftmaldekstra|180px|[[Statuo de Kristo Savinto (Rio de Janeiro)|Statuo de Kristo La Savinto]].]]
* [[Plej grandaj urboj]] (laŭ enloĝantaro)
 
Linio 89:
 
{{havenda artikolo|Rio-de-Ĵanejro}}
 
{{LigoLeginda|de}}
 
[[Kategorio:Rio-de-Ĵanejro| ]]
Linio 98 ⟶ 100:
{{LigoElstara|ka}}
{{LigoElstara|pt}}
{{LigoLeginda|de}}