Piano: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
korekteto: {{ADLS|2009|34}} <!-- kaj 35 -->
e esperantigado, anstataŭigis: thumb| → eta| (5), |left → |maldekstra
Linio 6:
! bgcolor="#FFEC8B" | [[Pianeto]]
|-
| [[Dosiero:Pianino_newPianino new.jpg|200px]]
|-
! bgcolor="#FFEC8B" | [[Pianego]]
Linio 72:
 
=== Skema sistemo de koncertpiano ===
[[Dosiero:Fortepian - schemat.svg|thumbeta|center|600px|
{| style="width:100%;" align=left
| valign= top |
Linio 97:
 
=== Ekfrapmekaniko de koncertpiano ===
[[Dosiero:Fortepian - mechanizm angielski.svg|thumbeta|center|600px|
{| style="width:100%;" align=left
| valign= top |
Linio 127:
 
=== Klavaro ===
[[Dosiero:Klaviatur_Klaviatur (Tasten).svg|thumbeta|300px|Klavaro kun klavoj surskribitaj laŭ la germana sistemo (la apuda teksto uzas la internacian sistemon)]]
[[Dosiero:Klaviatur-wIKI.jpg|thumbeta|leftmaldekstra|400px|La notoj sur klavaro]]
[[Oktavo]] konsistas el sep (nuntempe plejparte blankaj) antaŭaj aŭ malsupraj klavoj – (pli frue ofte el [[eburo]], nuntempe plejparte tegitaj per [[plasto]]). Ili produktas la ĉeftonojn C, D, E, F, G, A, B. Tiuj ĉi egalas la C-maĵoran gamon. Inter ili troviĝas la kvin (nuntempe plejparte nigraj) duontonoklavoj – malantaŭaj aŭ malsupraj klavoj (ĉe altvaloraj instrumentojn ankaŭ nuntempe el [[ebono]]) C<sub>#</sub>/D<sub>b</sub>, D<sub>#</sub>/E<sub>b</sub>, F<sub>#</sub>/G<sub>b</sub>, G<sub>#</sub>/A<sub>b</sub>, A<sub>#</sub>/B<sub>b</sub>.
 
Linio 172:
Nia aŭdado alkutimiĝis al tio, precipe al la ja tre „malĝustaj“ tercioj kaj [[seksto]]j. Tia agordo havas la avantaĝon, ke oni povas tute libere moviĝi en la tonaro, kaj estas la baza kondiĉo por la [[dekdutonismo]]. Malavantaĝo estas, ke ebla tonalokarakteristiko estas tute nivelita.
 
Ĉe [[historiema koncertado]] oni ofte uzas historiajn, malegalŝtupajn agordojn.
 
{{Ĉefartikolo|Agordoj (muziko)}}
Linio 178:
== Ĉambroklimato ==
 
La ĉambroklimato de la starloko efikas sur reguligo, agordo kaj sono de piano kaj entute sur ĝia valorkonstanteco.
 
Precipe la atmosfera humideco devus esti kiel eble plej konstanta. Oni rekomendas relativan atmosferan humidecon inter 40 % kaj 70 %, ideale inter 50 % kaj 60 %. Valoroj sub 40 % sekvigas fortan sekiĝon de la ligno kaj estas nepre evitendaj, valoroj super 70 % favorigas rustiĝon ĉe metalpartoj, ekzemple la kordoj. Oni malrekomendas starlokon ĉe malbone izolitaj eksterenmuroj, en la proksimeco de hejtiloj aŭ sur hejtplankoj; ankaŭ trablova aero kaj rekta sunradiado estas evitendaj.
Linio 188:
== Historio ==
 
[[Dosiero:Ludwig Emil Grimm Mann am Klavier.jpg|thumbeta|Ludwig Emil Grimm: Viro ĉe piano Klavier, 1826]]
Al la antaŭuloj de piano apartenas [[klaviceno]], [[klavikordo]] samkiel diversaj specoj da klavarinstrumentoj. Jam en la [[15-a jarcento]] estis projektita [[klavarinstrumento]] kun [[martelmekaniko]].
 
Linio 247:
 
== Kultura graveco ekster muziko ==
 
Ankaŭ ekster muziko piano havas kulturan gravecon. Ekz. transporto de piano estas ofta temo en [[slapstiko]]j kaj desegnitaj filmoj, kiu ofte finiĝas per la ruiniĝo de la instrumento.