Dictionnaire philosophique: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Iketsi (diskuto | kontribuoj) e Kosmetikaj |
||
Linio 1:
[[Dosiero:Voltaire.jpg|
La '''Dictionnaire philosophique''' (''Filozofia vortaro'') estas literatura verko de Francois-Marie Arouet surnomita [[Voltaire]], kiun ĝin publikigis anonime kaj franclingve en [[1764]].
Linio 12:
== Strukturo de la enhavo ==
La strukturo de la Dictionnaire philosophique estas senkaŝe inspirita el alia samtempa literatura verko, tiam en kompilada fazo.Temas pri la [[Encyclopédie]]'', literatura projekto, kiu, laŭ la intencoj de la iniciata komitato [[Diderot]] kaj [[Jean Baptiste Le Rond d'Alembert|d’Alembert]], devus inkluzivi en si la tutan homan sciaron, klerisme elpurigitan el ĉiu komponanto de [[neraciismo]] kaj [[antaŭjuĝo]] kaj riĉigitan per tiutempaj ĵusaj sciencaj malkovroj.
Same kiel en la “Enciklopedio”, la “filozofia vortaro” dividiĝas laŭ voĉoj alfabete ordigitaj. Kunlaboris ankaŭ diversaj aŭtoroj, sed sub lia revizio.
Linio 25:
# Voltero (Voltaire) en kelke da vortaraj lokoj montras malŝaton al judoj aldonante tiel al la tradicia antaŭjudismo spurojn de antaŭsemitismo. Antaŭe okazis teologiaj kaj religiaj diskutoj pri la figuro de la hebrea Jesuo, pri ties mesieco el kiu naskiĝis la kontraŭjudismo; la Voltera filozofia vortaro, male, apogas sian kritikon al la judoj ĝuste sur malŝatindeco de ilia biologia aspekto. Tio tiom veras ke la francaj lernejoj de la [[Respubliko de Vichy]] estis altrudita la legado de libreto en kiu estis resumitaj citaĵoj el la verkoj de la filozofo de la lumoj.
# Foje Voltero esprimas malŝaton por la nigroj kaj diras ke ili naskiĝus el abomenindaj kruciĝoj inter virino kaj [[gorilo]] kaj ke ili el la simio heredis la monstrecon…
# Tie kaj tie li ne disdegnas aserti certan malsuperecon de virinoj kompare kun la viro.
== Reagoj ==
La verko ekscitis fortajn kondamnajn reagojn sed la vendoj pluis kreski. Kaj ĝi fariĝis distinkta elemento de la klerisma kulturo: plaĉis ĝiaj humura stilo kaj la ''vis polemica'' (polemikema karaktero) kaj precipe la renversigo de la konceptoj.
Pro la historia senfundamentigo de kristanismo, pro la manifesta [[deismo]] kaj pro la akuzoj al la [[Katolika Eklezio]], ties [[Inkvizicio|inkvizicia]] aŭtoritato inkluzivigis la filozofian vortaron en la [[Indekso de malpermesitaj libroj]]. La juĝa aŭtoritato kulpigis la verkon pri parteco kaj malpieco. Ankaŭ la svisa kantono [[Ĝenevo]] dekrete senzuris la verkon.
== Notoj ==
Linio 42:
== Aliaj projektoj ==
* '''Vikicitaro''' entenas citaĵojn el ''Dictionnaire philosophique: [http://history.hanover.edu/texts/voltaire/volindex.html] entenan
== Eksteraj ligiloj ==
| |||