Judoj de la Papo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj) e Roboto: Forigo de 4 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponas per Vikidatumoj (d:q2428344) |
Iketsi (diskuto | kontribuoj) deŭ → deux |
||
Linio 1:
[[Dosiero:17 Comtat Venaissin par Stephano Ghebellino (vers 1580) Médiathèque Ceccano.jpg|
La '''kamparaj judoj''' (aŭ plibone "judaj ''comtadins''"), etimologisence funkcias kiel indiko pri judoj “loĝantaj en la ĉirkaŭurbo”, ''ne metie'' praktikantaj, aŭ pri alimaniere diritaj '''judoj de la Papo''' (france respektive ''Juifs comtadins'' kaj ''Juifs du Pape''), estis la judoj loĝantaj en la [[Avinjona ĉirkaŭurbo]]. Dum [[Mezepoko]] kiam la judoj estis persekutitaj aŭ forigitaj el [[Francio]], aparte dum la regado de [[Filipo la 4-a (Francio)|Filipo la belulo]], la [[Papa Ŝtato|papa Avinjona feŭdo]] sintenadis plitolere rilate ilian ŝancon. La Avinjona ĉirkaŭurbo, etendiĝanta proksimume al la okcidenta parto de [[Vaucluse]], estis papa feŭda posedaĵo ek de [[1274]]. Tiel en la ĉirkaŭaj urboj ([[Avignon|Avinjono]], [[Orange (Vaucluse)|Orange]], [[Carpentras]], [[Valréas]], ktp.) povis instaliĝi juda vasteta komunumo kiu estos la plej antikva de Francio.
Linio 6:
Post la antikva epoko, la ĉeesto de judoj estas atestata en [[Marsejlo]] kaj en la valo de [[Rodano]]. Dum la romia epoko jam ekzistis tie aktivaj judaj komunumoj, sed probablas ke tiu ne estis ekskluzive formitaj de solaj judoj ekzilitaj sed ankaŭ de galoromiaj konvertitoj.
La 27-an de marto de 1247, merkredon de la [[Sankta semajno]] oni trovis mortinta en [[Valréas]]. kristanan knabinon. Tiu evento startos unu el la unuaj [[Akuzoj pri sango]] ref>{{En}} [ http://www.jewishencyclopedia.com/view.jsp?letter=B&artid=1173]. La judoj de Valeas estis tuj arestitaj kaj torturitaj kaj brulŝtuparmitaj. Sekve ankaŭ judoj de aliaj samregionaj lokoj tiom ke devis interveni papo [[Inocento la 4-a]]<ref>La Avinjona kaj ĉirkaŭaj teritorioj tiam estis feŭdo de la papo ekde 1274: la papo tien metos sian sidejon, post la pago de okdek florintojn al la reĝo de Napolo sinjoro de la teritorio, en 1309.</ref> por bloki tiun ekflamon de [[Kontraŭjudismo]] <ref>
| titolo: = La juda ĉeesto en regionoj de la sudo de Francio.</ref>
Malgraŭ du portempaj elpeloj en 1302 kaj en 1322, la Avinjona kaj najbaraj regionoj ek de nun estos rifuĝo por la judoj elpelitaj en la regno de Francio
=== Papo kaj judoj de la Kampara Ĉirkaŭurbo ===
Linio 24:
: - devigo asisti periode al predikoj celantaj ilia konvertiĝo
Komence de la [[16-a jarcento]] la judoj estis elpelitaj el la [[Provenco]] kaj multaj el ili trovis rifuĝon en la feŭdaj papaj teritorioj.
La ''judoj de la papo'' ne estis multaj: 500, sumante tiujn de Avinjono kun tiuj de Carpentras en [[1600]] ĉirkaŭ.<ref>Sub la gvido de [[Bernhard Blumenkranz]], «Histoire des Juifs en France», Privat eldonisto, dua parto, tria sekcio, ĉapitro unua.</ref>
Thomas Platter (1882) priskribas la geton de Avinjono de [[1595]] kiel strato fermita ĉe la du flankoj [http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1020450/f266.table]
en “Notes de voyage de
Iuj estis medicinistoj aŭ ankaŭ terkultivistoj. La “Historio” informas ke la “sinagogo estis kelo. Judoj ne povis eliri la geton se ne dumtage, ''vestitaj per apartaj vestoj kaj kun en la kapo flava ĉapo''.
La insista ripetado de la limigaj normoj laŭlonge de la jarcentoj ŝajnas indiki ke la ili estis malmulte aplikitaj. La “judoj de la papo”, kiel kutime diritaj, laŭŝajne havis fakte bonajn rilatojn kun iliaj kristanaj kuncivitanoj.
Formiĝas, en tiu lokoj, aparta “ĉikaŭurbo” (comtadin) apartenanta nek al la juda fluo [[Sefardoj|sefarda]] konstatebla en la baseno de la Mediteraneo kaj en la sudokcodento de Francio, nek al tiu [[Aŝkenazo|aŝkenaza]] de [[Alzaco-Loreno]] kaj de centra kaj orienta Eŭropo. Ĝi estis karakterizita per komunuma organizo tre strukturita, kaj per senescepta [[endogamio]] (geedziĝoj nur inter samkulturulo) kaj per propra ritaro, Tiuj judoj parolis la [[ŝuadit]], judan provencan dialekton.
=== Historia disvolviĝo ===
Dum la [[18-a jarcento]], la ekonomia situacio de judoj pliboniĝas kaj diversaj riĉiĝas, Iuj el ili vojaĝas tra la sudo de Francio. Laŭ tiutempaj kronikaĵoj la <ref>[http://www.culture.gouv.fr/culture/inventai/itiinv/synag/fr/syna4.htm]</ref> judoj konstruas la sinagogon de Carprentras, italstile dekoraciitan hodiaŭ taksata arta ĉefverko, kaj komencas loĝe restadi duonkonstante en najbaraj urboj.
=== Post la franca revolucio ===
| |||