Klasika elektromagnetismo: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Fimako (diskuto | kontribuoj) |
Klasika elektrodinamiko + klarigaj formuloj |
||
Linio 1:
En [[fiziko]], '''klasika elektromagnetismo''' estas teorio de [[elektromagnetismo]] kiu provizas bonan priskribon de elektromagnetaj fenomenoj se taŭga [[longo|longa]] skalo kaj kampaj fortoj estas grandaj sufiĉe por ke efikoj de [[kvantuma mekaniko]] estu malatentebla (vidu en [[kvantuma elektromagnetismo]]). Ĝi estis ellaborita dum la [[19-a jarcento]], plej elstare de [[James Clerk Maxwell]].
'''Klasika elektrodinamiko''' estas la branĉo de elektromagnetismo, kiu konsideras la evoluon de sistemoj, kie la [[elektra kampo|elektra]] kaj [[magneta kampo|magneta]] kampoj interagas kun movantaj [[elektra ŝargo|ŝargoj]].
[[Ekvacioj de Maxwell]] kaj la [[lorenca forto|lorenca forta]] leĝo formas bazon de la teorio.▼
▲[[Ekvacioj de Maxwell]] kaj la [[lorenca forto|lorenca forta]] leĝo formas bazon de la [[teorio]].
== Lorenca forto ==
Linio 70 ⟶ 72:
En [[SI]], mezurunuo de la '' '''E''' '' estas N/C, aŭ [[neŭtono (unuo)|neŭtonoj]] por [[kulombo]] aŭ egale V/m, aŭ [[volto]]j por [[metro]].
Tamen, ĉi tiu difino de elektra potencialo estas ne ĉiam bona. Se senmovaj ŝargoj estas ne sola kaŭzo de ekzisto de elektra kampo, povas okazi ke, laŭ [[ekvacioj de Maxwell]], ''rot '''E''' '' estas ne ĉiam nulo, kaj do la skalara potencialo sola estas nesufiĉa por difini la elektran kampon. Tiel oni devas aldoni adician korektadon,
per <math>\vec{A}'</math> und <math>\vec{A}</math>
por difini <math>B</math>-kampon,
:<math>\vec{A}' = \vec{A} + \text{grad}\,\Lambda \ ;</math>
kaj por difini
<math>E</math>-kampon per <math>\phi' </math>
:<math>\phi' = \phi - \frac{\partial \Lambda}{\partial t} \ ,</math>
kiu do estas ĝenerale farata per subtraho de la tempa derivaĵo de la [[vektora potencialo]] '' '''A''' '' priskribita pli sube.
Tiaj transformoj estas konataj kiel ''kalibrotransformoj''.
En elektrodinamiko estas ofte uzataj du ''kalibroj''. La unua estas nomita [[kalibro de Coulomb]], pri klasika elektromagnetismo, formulata tiele:
:<math>\text{div}\,\vec{A} = 0 \ ,</math>
kaj la dua [[kalibro de Lorenz]], pri la kvantuma elektrodinamiko, formulata tiele:
:<math>\frac{1}{c^2} \frac{\partial \phi}{\partial t} + \text{div}\,\vec{A} = 0 \ .</math>.
Kiam la ŝargoj estas kvazaŭstatikaj, kaj tamen, ĉi tiu kondiĉo estas esence renkontita, tiel tie estas kelkaj problemoj. Inter alie, ĝi ne sekvas la postulojn de la [[kalibro de Lorenz]], ĉar de ĉi tie ne estas [[relativeca invarianto]].
== Elektromagnetaj ondoj ==
Linio 102 ⟶ 118:
== Vidu ankaŭ ==
* [[Ekvacioj de Maxwell]]
* [[Elektra kampo]]
* [[Elektra ŝargo]]
* [[
* [[Kulomba leĝo]]
* [[Lagranĝa mekaniko]]
* [[Lorenca forto]]
* [[
* [[Ŝarga denseco]]
* [[Kvantuma elektromagnetismo]]
|