Klasika elektromagnetismo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Klasika elektrodinamiko + klarigaj formuloj
Linio 1:
En [[fiziko]], '''klasika elektromagnetismo''' estas teorio de [[elektromagnetismo]] kiu provizas bonan priskribon de elektromagnetaj fenomenoj se taŭga [[longo|longa]] skalo kaj kampaj fortoj estas grandaj sufiĉe por ke efikoj de [[kvantuma mekaniko]] estu malatentebla (vidu en [[kvantuma elektromagnetismo]]). Ĝi estis ellaborita dum la [[19-a jarcento]], plej elstare de [[James Clerk Maxwell]].
 
'''Klasika elektrodinamiko''' estas la branĉo de elektromagnetismo, kiu konsideras la evoluon de sistemoj, kie la [[elektra kampo|elektra]] kaj [[magneta kampo|magneta]] kampoj interagas kun movantaj [[elektra ŝargo|ŝargoj]].
[[Ekvacioj de Maxwell]] kaj la [[lorenca forto|lorenca forta]] leĝo formas bazon de la teorio.
 
[[Ekvacioj de Maxwell]] kaj la [[lorenca forto|lorenca forta]] leĝo formas bazon de la [[teorio]].
 
== Lorenca forto ==
Linio 70 ⟶ 72:
En [[SI]], mezurunuo de la '' '''E''' '' estas N/C, aŭ [[neŭtono (unuo)|neŭtonoj]] por [[kulombo]] aŭ egale V/m, aŭ [[volto]]j por [[metro]].
 
Tamen, ĉi tiu difino de elektra potencialo estas ne ĉiam bona. Se senmovaj ŝargoj estas ne sola kaŭzo de ekzisto de elektra kampo, povas okazi ke, laŭ [[ekvacioj de Maxwell]], ''rot '''E''' '' estas ne ĉiam nulo, kaj do la skalara potencialo sola estas nesufiĉa por difini la elektran kampon. Tiel oni devas aldoni adician korektadon, kiu estas ĝenerale farata per subtraho de la tempa derivaĵo de la vektora potencialo '' '''A''' '' priskribita pli sube. Ĉiam la ŝargoj estas kvazaŭstatikaj, tamen, ĉi tiu kondiĉo estas esence renkontita, tiel tie estas kelkaj problemoj. Inter alie, ĝi jam ne kontentigas la postulojn de la [[kalibro de Lorenz]] kaj de ĉi tie ne estas [[relativeca invarianto]].
per <math>\vec{A}'</math> und <math>\vec{A}</math>
por difini <math>B</math>-kampon,
:<math>\vec{A}' = \vec{A} + \text{grad}\,\Lambda \ ;</math>
kaj por difini
<math>E</math>-kampon per <math>\phi' </math>
:<math>\phi' = \phi - \frac{\partial \Lambda}{\partial t} \ ,</math>
kiu do estas ĝenerale farata per subtraho de la tempa derivaĵo de la [[vektora potencialo]] '' '''A''' '' priskribita pli sube.
 
Tiaj transformoj estas konataj kiel ''kalibrotransformoj''.
En elektrodinamiko estas ofte uzataj du ''kalibroj''. La unua estas nomita [[kalibro de Coulomb]], pri klasika elektromagnetismo, formulata tiele:
:<math>\text{div}\,\vec{A} = 0 \ ,</math>
kaj la dua [[kalibro de Lorenz]], pri la kvantuma elektrodinamiko, formulata tiele:
:<math>\frac{1}{c^2} \frac{\partial \phi}{\partial t} + \text{div}\,\vec{A} = 0 \ .</math>.
Kiam la ŝargoj estas kvazaŭstatikaj, kaj tamen, ĉi tiu kondiĉo estas esence renkontita, tiel tie estas kelkaj problemoj. Inter alie, ĝi ne sekvas la postulojn de la [[kalibro de Lorenz]], ĉar de ĉi tie ne estas [[relativeca invarianto]].
 
== Elektromagnetaj ondoj ==
Linio 102 ⟶ 118:
== Vidu ankaŭ ==
 
* [[Ekvacioj de Maxwell]]
* [[Elektra kampo]]
* [[Elektra ŝargo]]
* [[MagnetaElektromagneta kampoondo]]
* [[Kulomba leĝo]]
* [[Lagranĝa mekaniko]]
* [[Lorenca forto]]
* [[EkvaciojMagneta de Maxwellkampo]]
* [[Elektromagneta ondo]]
* [[Ŝarga denseco]]
* [[Kvantuma elektromagnetismo]]