Gripo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Kategorio:Virusoj forigita uzante VarmaKato |
ligilo, Vikipedio:Normoj/universala |
||
Linio 9:
=== Kaŭzoj de epidemioj ===
Kiuj estas la kaŭzoj de tiuj kvazaŭ neatenditaj gripaj epidemioj? Por tio ni rigardu iujn ecojn de la virusoj, kiuj kaŭzas gripon. Oni distingas tri tipojn de [[gripaj virusoj]]: A, B kaj C. La viruso C aperas ĉe la homoj tre malofte. La viruso B povas kaŭzi gripepidemiojn, precipe dum aŭtuno kaj vintro. Sed plej danĝera por la homo estas la viruso de tipo A. Tion kaŭzas la specifeco de ĝia genaro, kiu – diference de la genaroj de aliaj virusoj – havas fragmentan strukturon. Ĝi konsistas el ok apartaj neligitaj fragmentoj. Ĉiu fragmento de la [[ribonukleata acido]] (RNA) de la homa gripa viruso povas interŝanĝi sin kun iu genara fragmento de la gripvirusoj de bestoj (inkluzive de birdoj). Ĉu ankaŭ bestoj povas esti infektitaj de la gripaj virusoj? Certe, kaj tre ofte.
La plej signifoplena rezervujo de gripaj virusoj estas [[birdo]]j, precipe sovaĝaj [[anaso]]j, sed ankaŭ [[ansero]]j, [[mevo]]j kaj aliaj. Multaj el ili ĉiujare migras transkontinente, disportante ĉien multajn gripajn virusojn. Ofte infektiĝas kaj malsaniĝas la kortbirdaro kiel kokinoj kaj anasoj. Ĉe birdoj la gripvirusoj reproduktiĝas en la intestaro kaj eliĝas precipe kun la ekskrementoj.
El diversaj bestoj la plej signifaj por la homo estas [[porko]]j infektitaj de gripo. Ekzemple, en 1976 en [[Nov-Ĵerzejo]] (Usono) porkoj estis la fonto de gripo por multaj militservantoj. Sed plej danĝeraj por la homoj estas la hibridaj stamoj de la virusoj. En la ĉeloj de trakeo kaj bronkoj de porkoj povas sukcese multobliĝi ne nur la propraj (porkaj) gripaj virusoj, sed ankaŭ la gripvirusoj de la homo kaj de birdoj. Tie inter iliaj genaj fragmentoj povas okazi la interŝanĝo kaj rezulte de tio naskiĝas kunmetitaj virusoj, kapablaj kaŭzi vastajn gripepidemiojn.
Linio 74:
== Vidu ankaŭ ==
* [[nazkataro]]
* [[birda gripo]]
Linio 97 ⟶ 98:
<br clear=all>
▲* [[Viruso]]
{{projektoj|commonscat=Influenza}}
<br clear=all>
| |||