Kiel registrite je 23:36, 24 jul. 2014 redakti Kani (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj, Administrantoj 273 540 redaktoj Neniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 06:34, 21 aŭg. 2014 redakti malfari Pauchjo (diskuto \| kontribuoj) 1 172 redaktoj Literuma eraro Etikedoj: Poŝtelefona redakto Redakto de poŝaparata retejo Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 5: Klerismaj pensuloj kontraŭbatalis superstiĉon kaj maltoleremon. Kelkaj klerismaj pensuloj kunlaboris kun [[Klera despotismo\|kleraj despotoj]], nome absolutistaj regantoj kiuj provis perforte meti kelkajn el la novaj ideoj pri regado en praktikon. La ideoj de la klerismo daŭre penas signifan influon sur la kulturo, politikon, kaj registarojn de la [[okcidenta mondo]]. Originita de la [[17-a jarcento]], ĝi estis ekfunkciigita fare de [[filozofo]]j [[Francis Bacon]] (1562-1626), [[Baruch Spinoza]] (1632-1677), [[John Locke]] (1632-1704), [[Pierre Bayle]] (1647-1706), [[Voltero]] (1694-1778) kaj fizikisto [[Isaac Newton]] (1643-1727).<ref>Sootin, Harry. "Isaac Newton." New York, Messner(1955).</ref> Regantaj princoj ofte apogis kaj kreskigis tiujn figurojn kaj eĉ provis uzi iliajn ideojn pri ~~regsdo~~regado en kio estis konata kiel ''klera absolutismo''. La [[scienca revolucio]] estas proksime ligita al la klerismo, kiam ĝiaj eltrovaĵoj renversis multajn tradiciajn konceptojn kaj lanĉis novajn perspektivojn pri naturo kaj la loko de [[homo]] ene de ĝi. Klerismo prosperis ĝis proksimume 1790-1800, ĉe kiu punkto la klerismo, kun ĝia emfazo por [[racio]], kolapsis al [[Romantikismo]], kiu lokis novan emfazon de emocio; kontraŭ-klerismo komencis pliiĝi en eminenteco. La romantikuloj argumentis ke la klerismo estis redukciista tiom kiom ĝi plejparte ignoris la fortojn de fantazio, mistero, kaj sentemo.<ref name="Casey">{{cite web \| last = Casey \| first = Christopher \| date = October 30, 2008 \| title = "Grecian Grandeurs and the Rude Wasting of Old Time": Britain, the Elgin Marbles, and Post-Revolutionary Hellenism \| work = Foundations. Volume III, Number 1 \| url = http://ww2.jhu.edu/foundations/?p=8\| accessdate = 2009-06-25 }}</ref> En Francio, klerismo estis bazita en la salonoj kaj kulminis per la granda ''[[Encyclopédie ou dictionnaire raisonné des sciences]]'' (1751-72) redaktita de [[Denis Diderot]] (1713-1784) kaj (ĝis 1759) de [[Jean le Rond d'Alembert]] (1717-1783) kun kontribuoj de centoj da gvidaj intelektuloj kiuj estis nomitaj ''filosofe'', precipe [[Voltero]] (1694-1778), [[Rousseau]] (1712-1778) kaj [[Montesquieu]] (1689-1755). Proksimume 25,000 ekzempleroj de la 35 voluma enciklopedio estis venditaj, la duono de ili ekster Francio. Tiuj novaj intelektaj trostreĉoj disvastigus al urbaj centroj en tuta Eŭropo, precipe en Anglion, Skotlandon, la germanajn ŝtatojn, Nederlandon, Pollandon, Rusion, Italion, Aŭstrion, Hispanion. Ĝi ankaŭ estis alkureganta en Ameriko, kie ĝia influo estis manifestita en la verkoj de francemuloj kiaj [[Benjamin Franklin]] kaj [[Thomas Jefferson]], inter aliaj. Ĝi ludis gravan rolon en la [[Usona Revolucio]]. La politikaj idealoj de la klerismo influis la Usonan Deklaracion de Sendependeco, la ''United States Bill of Rights'' (Rajtaro de Unuiĝintaj Ŝtatoj), la francan ''Deklaracion de la Rajtoj de homo kaj de la civitano'', kaj ekzemple la pol-litovan Konstitucion de 3a de majo, 1791.<ref>Robert R. Palmer, ''The Age of the Democratic Revolution'' (1964)</ref>

Klerismo: Malsamoj inter versioj