Paŭla penso: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
 
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:Brooklyn Museum - Saint Paul - James Tissot - overall.jpg|thumb|''Sankta PaoŭoPaŭlo'', ackvareloakvarelo de [[James Tissot]], [[1886]]-[[1894]], [[Brooklyn Museum]].]]
 
La '''Paŭla penso''', dirita ankaŭ “paŭlismo” aŭ [[teologio|paŭla teologio]], reprezentas, vidpunkte de kronologio kaj ankaŭ pro la graveco renkontita en la sinksekva tradicio, la unuan formon de [[kristana teologio]]. La epistoloj de Paŭlo estis kompilitaj en la jaroj [[50]] kaj [[60]], antaŭ do ol la [[sinoptikaj evangelioj]] (''Mateo'', ''Marko'' kaj ''Luko'', kiuj entenas teologiajn nociojn precipe implicitajn, ne disvolvigitajn kaj sistemajn, kaj ne koncernas la teologian valoron de la resurekto kiu estas nur rakontata), malsame ol la [[Evangelio laŭ Johano]] (la evangeliisto antonomazie teologia, kiu ekzaltas la dian naturon de Jesuo-[[logoso]] kaj ol la [[Epistolo al la Hebreoj]] (kies aŭtoro, eble [[Apolo (Biblio)|Apolo]] (Agoj 18, 24-25), interpretas la savigan valoron de la Jesua agado per la kategorioj propraj de la hebrea tradicio, koncentriĝante tamen pli sur la morto ol sur la resurekto).
 
La centra punkto de la teologia penso de [[Paŭlo de TarsioTarso|Paŭlo]], kiu iam enŝoviĝis en la [[Fariseoj|farisea]] [[Judismo]], estas [[Jesuo|Jesuo Kristo]] mortinta kaj resurektinta. Ĉirkaŭ tiu nukleo koncentriĝas la “paŭla evangelio”<ref>La greka termino ευαγγέλιον, transliterita per "[[Evangelio]]", ĝenerale indikas libron rilate Jesuon (ekzemple ''[[Evangelo laŭ Mateo]]''), sed proprasence ĝi rilatas al la ago de la [[evangelizado]], nome al transdono de la "bona anonco" de Jesuo. Laŭ tiu senco eblas paroli pri “paŭla evangelio”.</ref> anoncita dum liaj misiaj vojaĝoj, kaj al ĝi estas kunligitaj la intuicioj entenataj en liaj epistoloj kiel la konceptoj de [[teologio]], [[Kosmologio (filozofio)|kosmologio]], [[antropologio]], [[moralo]], [[ekleziologio]], kaj [[eskatologio]].
 
En liaj epistoloj tiuj intuicioj ne estas strukturitaj organikmaniere, kiel ekzemple en la modernaj kristanaj katekismoj, sed aperas fragmentmaniere kaj foje ambiguforme: la sinsekva kristana tradicio dividiĝis rilate la interpreton pri iuj paŭlaj konceptoj, aparte rilate la problemon de fido/faroj kiu kuŝas ĉe la bazo de la protestanta [[reformacio]] de [[Lutero]].