Vegetarismo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e →‎Tipoj de vegetaranoj: Enmetis dupunkton.
e Poluretoj
Linio 4:
 
[[Dosiero:India vegetarian labels.svg|eta|dekstra|200px|Distingiloj sur nutraĵoj en [[Barato]]]]
Oni povas distingi kelkajndiversajn tipojn de vegetaranoj:
* ''[[vegetarano]]:'' kutima vorto por homo, kiu ne manĝas viandon; ofte signifas lakto-ovo-vegetaranon
* ''[[lakto-ovo-vegetarano]]:'' homo kiu ne manĝas viandon, sed manĝas [[ovo]]jn kaj produktojn el [[lakto]]
* ''lakto-vegetarano:'' homo kiu manĝas nek viandon, nek ovojn, sed manĝas lakton, [[fromaĝo]]n, buteron, kaj aliajn produktojn el [[lakto]]
* ''ovo-vegetarano:'' homo kiu manĝas nek viandon, nek laktaĵojn, sed manĝas ovojn kaj ovaĵojn
* ''[[Veganismo|vegano]]'' aŭ ''kompleta vegetarano:'' homo kiu manĝas nek viandon, nek iun ajn parton de besto, nek produkton el bestoj (lakton, buteron, grason, [[mielo]]n, ktp.). Fakte la ĝusta vorto por tiu specife pridieta vorto estas '''vegetaĵano''' (aŭ vegetalano), veganoj ja estas nepre vetaĵanoj sed krome vivas bojkotante bestajn produktojn el aliaj kampoj ol nur manĝa (rilate higienaĵojnvestaĵojn, vestaĵojndorlotbestan industrion, ktpdistradon, "sciencan" testadon)
* ''krud-vegetarano:'' vegetarano kiu ne kuiras manĝaĵojn
* ''frukt-vegetarano:'' vegetarano kiu manĝas nur fruktojn, iujn legomojn, eble semojn
 
* ''fiŝ-vegetarano'' (homo kiu ne manĝas landbestaĵojn sed manĝas marbestaĵojn); ''duonvegetarano ([[fleksitarismo|fleksitarano]])'', ktp.: ofte tia homo nomas sin vegetarano, sed fakte tio estas erara. La ĉefa bazo de vegetarismo ja estas ne manĝi ion ajn mortan bestaĵon. Krome neniu vegetarana asocio akceptas tiajn formojn kiel vegetaraj.
Linio 17:
== Argumentoj de vegetaranoj ==
 
* '''[[Sano]]''': Laŭ certaj vegetarismanojvegetaranoj kaj multaj sciencaj esploro certaj manĝaĵoj, ekz-e tiuj kun multe da animalaj grasaĵoj, estas malbonaj por kelkaj malsanoj kiuj rilatas al [[hepato]], [[koro]], sango-cirkulado, ktp. Tiuteme ofte estas opiniate, ke vegetarismo malbonefikas al sano, ĉar komunkrede homa korpo bezonas ĉiamanĝecan dieton. Laŭ iuj sciencaj studoj, vegetaranoj havas pli bonan sanon ol aliaj personoj, ekzemple la [[ŝerpo]]j de Himalajo, aŭ [[hunzaoj]] de [[Karakorum]]. Sed estas disputate, ĉu tio eble estas efiko de aliaj faktoroj ol la manĝaĵoj.
 
* '''Produkta efikeco''' kaj [[triamondismo]]: La produktado de manĝaĵoj el bestoj ofte malŝparas grundon, la kvanto de vegetaĵaj [[proteino]]j bezonataj por "produkti" bestajn proteinaĵojn ege kaj multoble superas la rezultontan, do okazas vasta malŝparo. Vidu cetere al ekologio: ĉar ĝi ankaŭ akcelas detruon de [[pluvarbaro]]j pro grandskala produktado de [[sojo]] ofte [[Genetike modifita organismo|genetike modifitaj organismoj]] (aŭ [[GMO]]).