|
Tahirih naskiĝis kiel ''Fátimih Baraghání'' en [[Kazvin]], [[Irano]] (proksime al [[Tehrano]] ), la plej aĝa el kvar filinoj de [[Mulla Muhammad Salih Baraghani]], [[usulo]] [[mujtahid]] kiu estis memorata pro legado de la [[Korano]], lia glorado de la tragedioj de [[Karbala]], pro lia fervoro por plenumado de punoj kaj lia aktiva kontraŭstaro al la vintrinkado. Ŝia patrino devenis el persa nobela familio, kies frato estis la [[imamo]] de la Ŝaha Moskeo de Kazvin. Ŝia patrino, kiel Tahirih, kaj ĉiuj ŝiaj fratinoj studis en Salehijo, la salehija madraso kie ŝia patro estis establita en 1817, kiu inkludis virinan sekcion. La onklo de Tahirih, Mulla Muhammad-Taqi Baraghani, estis ankaŭ muhtahido kies povo kaj influo regis la kortegon de Fath-Ali Ŝaho Kaĝaro. La manko de nuntempaj provoj malebligas determini ŝian ĝustan naskiĝdaton. La historiisto Nabíl-iA `Zam citas ke ŝi naskiĝis en 1817, dum aliaj asertas pri pli frua dato, en 1814. Ŝia nepo sugestas tre postan daton, je 1819, dum iuj modernaj historiistoj asertas ke ŝi naskiĝis ĉirkaŭ 1815. [[Shoghi Effendi]] kaj [[William Sears]] sugestas la jaron 1817, kaj aliaj verkistoj konsentas pri tio. Tio ĉi estas subtenata de asertoj de kronikisto de la [[19-a jarcento]], kiu skribis ke Tahirih estis "tridek ses jaraĝa" kiam ŝi estis mortigita laŭ la [[luna kalendaro]]. Post intervjui Tahirih la familio kaj la familioj de samtempuloj same kiel legado de dokumentoj pri ŝia vivo, [[Martha Root]] kredis ke la plej preciza naskiĝdato estis inter 1817 kaj 1819. Tiuj konkludoj aperis en pluraj libroj kaj artikoloj, sed la evidenteco ne donas definitivajn indicojn.
La fratoj Baraghani migris el obskura vilaĝo proksime de Kazvin al la urbo kie ili faris siajn fortunojn en klerikaj lernejoj. Ili baldaŭ atingis altrangajn poziciojn en la klerikaro kaj en la kortego de la ŝaho de Persio kaj eĉ en la religiaj sektoroj de Kazvin. La fratoj estis ankaŭ implikitaj en la komercado amasigante grandan riĉecon kaj reĝan favoron. Ŝia patro estis elstara kaj respektata kleriko, kiel same estis lia plej aĝa onklo kiu edziĝis al filino de la monarko. La du pli junaj onkloj de Tahirih ne estis tiel altrangaj kiel la pli maljunaj sed ankoraŭ ili havis racian potencon en la kortego. Ŝia onklino estis renoma poetino kaj kaligrafiistino en reĝaj rondoj kaj verkis registardekretojnregistarajn dekretojn per ŝia "bela mano". Je la tempo de ŝia naskiĝo, la Baraghani-oj estis unu el la plej respektitajrespektataj kaj potencaj familioj en Persio.
===Eduko===
Tahirih estis bone edukita kompare precipe bone kompare kun aliaj knabinoj deel ŝia epoko. Klera virino estis malofta fenomeno kaj surprize ŝia patro decidis ne sekvi la protokolon kaj zorgeme tutoris sian filinon. Kvankam daŭre vivante en strikta religiareligiema hejmo, Tahirih estis edukita pri [[teologio]], [[jurisprudenco]], [[persa literaturo]], kaj [[poezio]]. Ŝi estisricevis la permesitapermeson entrepreni islamajn studojn, kaj estis konata pro ŝiala kapablo parkerigiparkeri la [[Korano]]n same kiel bona komprenanto de religia juro. Ŝia patro eĉ bedaŭris la fakton ke ŝi ne estis filovirseksa ido. Tahirih laŭdire superis la masklajn studentojn de ŝiasia patro kiuj plue konvinkis lin pri ŝia literatura inteligento. Ŝia patro eĉ permesis al ŝi aŭskulti liajn lecionojn, kiujn li donis al masklaj lernantoj, kun la kondiĉo ke ŝi kaŝiĝu malantaŭ kurteno kaj ne sciigu iun ajn pri la ĉeesto. Ŝia patro ame konis ŝin kiel "Zarrín Táj" ("Krono el Oro").
Sub la eduko de ŝia patro kaj onklo, la juna Tahirih povis akiri pli bonan komprenon de teologiaj kaj instruaj aferoj komparitekompare kun ŝiaj samtempuloj. Tiuepoke knabinoj devis resti obeemaj kaj neparolemaj kaj multaj kontraŭis permesi ke siaj filinoj okupiĝu pri ajnspeca eduko. Ŝia patro Muhammad-Salih Baraghani estis verkisto kaj liaj skribaĵoj laŭdas la martirecon de la Imamo Husajn kaj diskutas pri persa literaturo. Li skribis ke ŝi dediĉis multe da tempo por studado ol por kortegaj aferoj, male al sia pli aĝa frato. Amanat citas ke Tahirih ankaŭ estis konata pro ŝia esotera interpreto de la koranaj versikloj. La eduko de Tahirih en Kazvin pruviĝis en pli postaj jaroj, inspirante multajn novajn tendencojn inter virinoj en ŝia socia cirklo kaj eble estis nepraĵo kiu kondukis ŝin en la pli radikalan movadon kie ŝi konatiĝis kun la instruoj de [[ŝajĥismo]] kaj [[Bab]].
Tahrih ekzercis potencan ĉarmon kaj karismon sur tiujn, kiuj renkontis ŝin, kaj ŝi estis ĝenerale laŭdita pro ŝiasia beleco. Samtempuloj kaj modernaj historiistoj komentas la maloftan fizikan belecon de Tahirih. Kortegano priskribis ŝin kiel "lunvizaĝa", kun "hararo kiel mosko" dum unu el la lernantoj de ŝia patro scivolis kiel virino tiel bela povas esti tiel inteligenta. La historiisto [[Nabil-i-A'zam]] raportas la "plej altajn esprimojn de [ŝia] beleco", [[George Curzon]] skribas "beleco kaj la ina sekso ankaŭ pruntedonis ilian konsekron al la nova kredaro kaj la heroismo… la bela sed fatala poetino de Kazvin". Brita profesoro [[Edward Granville Browne]] kiu parolis al granda nombro de ŝiaj samtempuloj skribis ke ŝi estis fama pro sia "mirinda beleco". La aŭstra kuracisto de la ŝaho ankaŭ citis ŝian belecon. [['Abdu'l-Bahá]] kaj [[Bahiyyih Khanum]] notis ŝian belecon en pluraj babiladoj kaj skribaĵoj. La eduko de Tahirih kun ŝia patro igis ŝin tre kredema kaj tio firmiĝis dum la resto de ŝia vivo. Tio ankaŭ igis ŝin malsata pri scio kaj okupigis ŝin en legado kaj skribado de religiaj kaj alispecaj verkoj. Ŝia formala eduko finiĝis kiam ŝi estis proksimume dek tri aŭ dek kvar jaraĝa, kiam ŝi estis alvokita de la patro por gefianĉigogefianĉiĝo aranĝita de la onklo kaj la patro.
===Geedziĝo kaj postaj sekvoj===
[[Dosiero:Siyyid-Kazim.jpg|eta|dekstre|thumb|Sayyid Kazim Rashti]]
Kvankam Tahirih montriĝis kapabla verkisto kaj poetino, ŝi estis devigita observi la familian premon kaj en la aĝo de dek kvar jaroj ŝi estis edziĝinta al sia kuzo Muhammad Baraghani la filo de ŝia onklo. La geedziĝo donis tri infanojn, du filojfilojn: Ibrahim kaj Isma'ilIsmail kaj unu filinofilinon. La geedziĝogeedzoj tamen, estis malfeliĉamalfeliĉaj ekde la komenco kaj Muhammad Baraghani ŝajnis kontraŭa permesi al ŝi okupiĝi pri literaturaj aferoj. En Kazvin Tahirih laŭdire gajnis renomon pro ŝiasia beleco kaj respekto kaj pro ŝiasia scio, aliflanke ĉi-lasta estis kvalito rigarditarigardata kiel nedezirinda en filino kaj edzino. Ŝia edzo poste iĝis la gvidanto de la [[vndredavendreda preĝo|vendredaj preĝoj]]. Ŝiaj du filoj fuĝis de la patro post la morto de la patrino al [[Naĝaf]] kaj [[Teherano]] dum la filino mortis baldaŭ, post la morto de la patrino. Estis en la hejmo de ŝia kuzo, kie Tahirih unue konatiĝis kaj ekkorespondis kun gvidantoj de la ŝajĥia movado, inkluzive de [[Siyyid Kazim]], kiu prosperis en la ŝijaismaj sanktaj urboj en Irako.
Tahirih estis enkondukita en la radikalan novan ŝajĥan instruon en la biblioteko de ŝia kuzo, Javad Valiyani. Komence Valiyani konstraŭstaris ke ŝi legu tian literaturon, ankaŭ pro la fakto ke ŝiaj patro kaj onklo estis grandaj malamikoj de la movado. Tahirih tamen estis tre altirita de la instruo, kaj estis en regula korespondado kun [[Siyyid Kazim]], al kiu ŝi regule skribis demandante teologiajn aferojn. Siyyid Kazim estis kontentigitakontenta kperpro ŝia sindonemo kaj pro tio ke li havis plian subtenanton ene de la potenca familio Baraghani. Li skribis al ŝi kiel "Konsolo de la Okuloj" ("Qurat-ul-Ayn") kaj "la animo de mia koro". Komence Tahirih retenis ŝiajnsian novajnnovan religiajnreligian kredojnkredon en kaŝiteco, por ke la familianoj ne sciu. Tamen kun ŝiasia ĵus trovita kredo Tahirih, estis malfacile por ŝi observi la rigidan religian doktrinon de la familio kaj komencis malkaŝe batalebatali kontraŭ ili. La religia streĉiteco gvidiskondukis al Tahirih ke ŝi petupeti permeson al siaj patro, onklo kaj edzo por ricevi permeson kaj pilgrimi al la sanktaj lokoj de [[Karbala]]. Kiam pli malpli ŝi aĝis 26 jarojn, en 1843, Tahirih disiĝis de sia edzo kaj akompanitaakompanata de ŝiasia fratino, restis en Karbala. Ŝia vera celo por la pilgrimado estis la renkonto kun ŝiasia instruisto Siyyid Kazim. Tamen, li mortis antaŭ ol ŝi alvenis. Kun la aprobo de lia vidvino, ŝi ekloĝis en la domo de Siyyid Kazim kaj daŭre instruis al liaj anoj malantaŭ kurteno.
En Karbala, Tahirih instruis al la lernantoj de Siyyid Kazim. Lia vidvino permesis al ŝi akiri aliron al plejmulto el la neeldonitaj verkoj de Siyyid Kazim, kaj Tahirih amikiĝis kun aliaj virinoj de tiu domaro. Ŝi estis tamen devigita sekvi protokolon kaj instruis al la lernantoj malantaŭ kurteno, ĉar tiam montri la vizaĝon de virino publike estis rigardita kiel malkonvenaĵonmalkonvenaĵo. Same estis eĉ konsiderata kiel neadekvata afero ke virino instruu anstataŭ viro kaj tio kaŭzis multajn konfliktojn en Karbala. Malgraŭ tio, ŝi gajnis famon kaj multajn sekvantojn inkluzive de multaj virinoj kiel ekzemple Kurshid Bagum (la estonta edzino de la Reĝo de la Martiroj kaj la fratino de [[Mulla Husayn]]. Alia fama ano estis la patrino de Kazim-i-Samandar. Ŝia instruado estis ricevita negativemalbone fareakceptita de la maskla pastraro kaj de aliaj masklaj ŝajĥianoj kiuj devigis ŝin retiriĝi al Kazimayn por mallonga periodo.
===Konvertiĝo===
|
