Gusto: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Timwi (diskuto | kontribuoj)
eNeniu resumo de redakto
Proverbo al https://eo.wikiquote.org/w/index.php?title=Gusto&oldid=23242
Linio 1:
[[Dosiero:Taste buds.svg|thumb|righteta|Ofte menciitaj [[lango|surlangaj]] lokalizoj de la gustoburĝonoj. Fakte tiuj lokalizoj ne ekzistas, kaj gustoburĝonoj por ĉiuj gustosensoj okazas ĉie sur la lango kaj eĉ sur [[palato]].]]
'''Gusto''' aŭ '''gustosenso''' estas tiu el la kvin [[senso]]j, kiu ebligas analizon de la gusto (science ankaŭ ''saporo'') de la manĝaĵoj enbuŝigitaj. Ĝi estas la perceptado de [[kemio|kemiaj]] [[stimulo]]j de likvaj aŭ en likvo-solveblaj [[materialo]]j.
La gustorganoj estas receptoraj [[biologiaĈelo ĉelo(biologio)|ĉeloĉeloj]]j aŭ ties grupiĝoj aŭ anatomiaj estaĵoj kun receptorĉeloj. Ĉe la [[senvertebruloj]], la gusto ne estas apartigebla de la [[flaro]], la kemiaj receptoroj situas en la [[haŭto]], sur la [[buŝo|buŝorganoj]] aŭ sur la [[anteno]]j.
 
La gustorganoj de la [[vertebruloj]] estas la [[gustoburĝono]]j (langaj [[papilo]]j). Ĉe la [[fiŝofiŝoj]]j ili situas sur la buŝa mukomembrano, sur la [[lipo]]j, [[lipharo]]j; ĉe surteraj vertebruloj ili situas nur en la [[mukomembrano]] de la buŝa kavo, ĉefe sur la [[lango]]. La gustoburĝonoj sentas la [[amaro (gusto)|amarajn]], [[acido|acidajn]], la [[salo|salajn]], la [[dolĉaĵo|dolĉajn]] kaj la [[umamo|umamajn]] gustojn. Gustoburĝonoj ekzistas ĉie sur la lango kaj eĉ en la palato; la lango ne havas specifajn regionojn por ĉiu gusto.
 
'''Gusto''' estas uzata metafore kiel "persona ŝateco al io", ekzemple ies gusto pri muziko, gusto pri modo.
 
== ProverboEksteraj ligiloj ==
Ekzistas pluraj [[proverbo]]j pri gusto en la [[Proverbaro Esperanta]] de [[L. L. Zamenhof]], inter ili<ref>[http://eo.lernu.net/biblioteko/proverboj/listo.php]</ref>:
* {{citaĵo|''Ĉiu havas sian guston.''}}
* {{citaĵo|''Fremda manĝo havas bonan guston.''}}
* {{citaĵo|''Pri gustoj oni disputi ne devas.''}}
 
==Eksteraj ligiloj==
* [http://www.e-gout.fr Eŭropo pri gusto]
 
== Referencoj ==
<references/>
 
[[Kategorio:Fiziologio]]