|
| fondita =
| urborajtoj = 1382
| ĝemelaj_urboj = ([[GermanioLangenfeld]]), [[Langenfeld]]{{DEU}}
| retpaĝaro = http://www.gostynin.pl/
| domajno =
En la loka fortreso / kastelo estis malliberigita [[Bazilo la 4-a Ŝujskij (Rusio)]], la [[caro]] de [[Rusa carlando]] kaj li tie mortis la [[12-an de septembro]] [[1612]].
JenPor ampleksaj informoj pri la vivo de la [[caro]] [[Bazilo la 4-a Ŝujskij (Rusio)]]:, vidu tiun artikolon.
{{Informkesto reganto
| nomo = Bazilo la 4-a Ŝujskij
| titolo = Caro de [[Rusa carlando|carlando]]
| dosiero =Vasily shuysky.jpg
|grandeco de dosiero = 260px
| priskribo de dosiero = Portreto de Bazilo la 4-a
| regado = [[1606]] - [[1610]]
| kronado = [[16-a de januaro]], [[1547]]
| cetaraj titoloj =
| devena nomo = ''Василий Иванович IV Шуйский''
| antaŭulo = [[Falsa Dmitrij la 1-a|Dmitrij la 2-a (Falsa Dmitrij la 1-a)]]
| sekvanto = [[Tempo de problemoj]]<br><small>trono proklamita de <small> [[Władysław la 4-a Vasa|Władysław la 4-a]])<br> <small>daŭrigita kiel caro de <small> [[Miĥail la 1-a (Rusio)|Miĥail la 1-a]]
| edzino = ''Helena Miĥajlovna Repnina'' (+ [[1592]])<br>''Maria Petrovna Bujnosova-Rostovskaja'' (+ [[1626]])
| idaro =
| dinastio =
| motto =
| patro = Ivan Andrejeviĉ Ŝujskij
| patrino = Marfa Feodorovna
| dato de naskiĝo = [[22-an de septembro]] [[1552]]
| loko de naskiĝo = [[Niĵnij Novgorod]]
| dato de morto = [[12-an de septembro]] [[1612]]
| loko de morto = [[Gostynin]]
| sepultita =
| loko de sepulto =
|}}
'''Bazilo la 4-a Ŝujskij''' (ruse ''Василий Иванович IY Шуйский'') (n. [[1552]] - m. la [[12-an de septembro]] [[1612]] en [[Gostynin]] en Pollando), estis [[caro]] de [[Rusa carlando]] ekde [[1606]] ĝis [[1610]].
== Malklara tempo ==
[[Dosiero:Feodor I of Russia - Project Gutenberg eText 20880.jpg|eta|maldekstra|Teodoro Ivanoviĉ - lasta rusia caro el Rjurik dinastio (1584 - 1598)]]
Dum t.n. "Malklara tempo" ([[1598]]-[[1613]]) [[Rusio]] spertis multajn negativajn eventojn, kiujn okazigis ĉefe la pola influo kaj eĉ okupado de la lando. Tiam estis profunda ekonomia, spirita, socia kaj dinastia krizo aperinta post morto de la lasta rusia caro [[Teodoro la 1-a (Rusio)|Teodoro Ivanoviĉ]] el [[Rjurik dinastio]] en [[1598]].
Reĝadoj de [[Boris Godunov|Boriso Godunov]] ([[1598]]-[[1605]]) kaj lia heredinto, filo [[Fedor Borisoviĉ Godunov|Teodoro la 2-a]] ([[1605]]) ne estis kvietaj kaj pacaj, ĉar tiam aktive agadis kelkaj pretendintoj por la rusia trono. Plej grava persono estis [[Falsa Demetrio la 1-a]], kiu proklamis sin kiel laŭleĝa heredinto, elvivinta filo de caro [[Ivano la Terura]] ''Dmitrij Ivanoviĉ'' el [[Rjurik dinastio]] . Li mem kaj liaj adeptoj akuzis caron [[Boris Godunov|Borison Godunov]] je mortigo de ''carido Demetrio'' en [[Ugliĉ]]o, kiu saviĝis (oni kvazaŭ mortigis sozion) dank’ al Dio.
== Surtroniĝo ==
[[Dosiero:Russia-Moscow-Assumption Cathedral-3.jpg|eta|Uspenskij katedralo de moskva Kremlo]]
Laŭ tiamaj leĝoj kaj kanonoj de [[Rusa Ortodoksa Eklezio]] novan caron oni kutime elektis en la Tutlanda konsilio kaj poste kronis lin.
'''Bazilo Ŝujskij''' estis ĉefa iniciinto de la ribelo kontraŭ [[Falsa Demetrio la 1-a]], kiu sukcesis kaj kaptis la aventuraĉulon.
Tial kelkaj ĉefaj bojaroj kaj ceteraj liaj aliancanoj propravole elektis lin caro kaj la [[1-an de junio]] [[1606]] oni kronis lin en Uspenskij katedralo de moskva [[Kremlo]] sub nomo '''Bazilo Ivanoviĉ la 4-a'''.
== Agado de la opozicio ==
[[Dosiero:Bolotnikov.jpg|eta|maldekstra|popola armeo de Bolotnikov]]
Ĉar okazis la leĝorompo, do multaj provincoj kaj urboj de [[Rusio]] ne konfidis kaj ne obeis la novan caron.
Popolan armeon gvidis ordinara kamparano ''Ivano Bolotnikov'', kiu krome protektis rajtojn de plebo. La [[22-an de oktobro]] [[1606]] la ribelintoj okupis vilaĝon ''Kolomenskoe'' situantan apud [[Moskvo]].
[[Dosiero:S._V._Ivanov._Time_of_Troubles._Moscow_region._Impostor's_army._(1908).jpg|eta|batalo apud Tuŝino]]
Poste okazis kelkaj kruelaj bataloj kaj la [[30-an de junio]] [[1607]] apud urbo [[Tula]] la popola armeo estis frakasita. Laŭ ordono de caro '''Bazilo la 4-a''' oni blindigis kaj dronigis ''Ivanon Bolotnikov''.
Samtempe provis detronigi la caron alia pretendinto por potenco en [[Rusio]]. ''Falsa Demetrio la 2-a'', kiu prezentis sin kiel vera filo de caro [[Ivano la Terura]], saviĝinta dum ribelo en [[1605]] caro [[Falsa Demetrio la 1-a|Dmitrij Ivanoviĉ]], kune kun poloj moviĝis al [[Moskvo]] kaj junie de [[1608]] okupis apudmoskvan vilaĝon [[Tuŝino]].
[[Marina Mniŝek]] feliĉe saviĝis en turmento de la ribelo kaj provis reveni en sian patrujon [[Pollando]]n (tiam [[Respubliko de Ambaŭ Nacioj]]). Tamen ŝi trafis kampadejon de ''Falsa Demetrio la 2-a'' kaj poste edziniĝis al li. En li ŝi kvazaŭ ekkonis sian realan edzon [[Falsa Demetrio la 1-a|Falsan Demetrion la 1-an]], kiu laŭ ŝia supozo ankaŭ saviĝis dum la ribelo.
== Detronigo ==
[[Dosiero:Matejko Zygmunt III.jpeg|eta|maldekstra|pola reĝo Sigismondo la 3-a Vasa]]
Tamen permanentaj atakoj de la opozicio kaj invado de la pola armeo devigis la ĉefajn bojarojn akcepti proponon de pola reĝo [[Sigismondo la 3-a Vasa]] (pole ''Zygmunt III Wasa'') kaj detronigi caron '''Bazilon la 4-an'''. Tiam necesis iel ajn savi la landon, por ĝin oni ne dronigu en sango.
Julie de [[1610]] '''Bazilo la 4-a Ŝujskij''' estis arestita kaj perforte monakiĝis.
Septembre lin kaj liajn du fratojn oni transdonis al poloj, kiuj veturigis ilin kiel malliberuloj al [[Pollando]]. En [[Varsovio]] kun '''Bazilo la 4-a''', eksa caro de [[Ruslando]] konversaciis pola reĝo [[Sigismondo la 3-a Vasa]], kiu poste ekzilis ilin en la fortreson de Gostinino (pole [[Gostynin]]). '''Bazilo la 4-a''' mortis en ĝi la [[12-an de septembro]] [[1612]]. Post kelkaj tagoj tie mortis lia frato ''Demetrio''. Alia frato ''Ivano'' poste revenis [[Rusio]]n.
== Lia familio ==
Lia unua edzino estis [[bojaro|bojarino]] ''Helena Miĥajlovna Repnina'' (+ [[1592]]). Lia dua edzino estis princidino ''Maria Petrovna Bujnosova-Rostovskaja'' (+ [[1626]]). Ambaŭ liaj filinoj mortis en beba aĝo.
{{projektoj|commonscat=Gostynin}}
[[Dosiero:PL Gostynin castle.jpg|eta|300px|<!-- Kastelo w _Gostyninie_ w _trakcie_ _odbudowy_ -->]]
{{Ĝermo-|Pollando}}
[[Kategorio:Urboj de Mazovio]]
| 
.jpg){kind=link}