Maro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[File:Waves lajolla.jpg|thumb|upright=1.35|alt=A wave dashing on the shore|Ondo trafante [[ĝeto]]n en la [[Golfo de Santa Catalina]]]]
[[File:Ships in Hong Kong518.jpg|thumb|upright=1.35|alt=Shipping in Hong Kong harbor|La maro estas grava por homa evoluo kaj komerco, kiel ĉe la [[delto]] de la [[Perlorivero]] de [[Ĉinio]]. La havenoj de [[Honkongo]], [[Ŝenĵeno]], kaj [[Kantono]] estas aparte la tria, 4-a, kaj 5-a plej okupata en la mondo.]]
[[Dosiero:The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg|eta|dekstra|La fama foto "Blua Marmoro" en ĝia origina orientiĝo, montrante la krucvojon de la Hinda kaj Atlantika Oceanoj ĉe la [[Bonespera Kabo]]. Originala subskribaĵo: "Bildo de la [[Tero]], kiel rigardata de la ŝipanaro de [[Apollo 17]] vojaĝanta al la [[luno]]. Ĉi tiu transluna marborda foto etendas de la [[Mediteranea]] regiono al la [[Antarkta]] sud-polusa glaciaĵo. Ĉi tiu estas la unua fojo, kiam la trajektorio de Apollo ebligis la fotumon de la sud-polusa glaciaĵo. Notu la pezajn nubegojn en la [[Suda duonglobo]]. Preskaŭ la tuta marbordo de [[Afriko]] klare videblas. La [[Araba Duoninsulo]] videblas ĉe la nordorienta rando de Afriko. La granda insulo proksime al la Afrika marbordo estas [[Madagaskaro]]. La Azio ĉeflando estas ĉe la horizonto nordoriente."]]
Ĝenerale '''maro''', mondoceano, aŭ simple la [[oceano]], estas la ligita korpo de [[sala akvo]] kiu kovras 70.8% de la surfaco de la [[Tero]].<ref>Pidwirny, Michael. [http://www.physicalgeography.net/fundamentals/8o.html ''Fundamentals of Physical Geography'', {{nowrap|2nd ed.}}, {{nowrap|Ch. 8:}} "Introduction to the Hydrosphere"]. University of British Columbia (Okanagan), 2006. Alirita la 26an Nov 2007.</ref> La maro moderigas la klimaton de la Tero kaj ludas gravajn rolojn en la akvocirkulado, karbonciklo, kaj nitrogencirkulado. Kvankam la maro estis travojaĝita kaj esplorita ekde prahistorio, la moderna scienca studo de la maro- - [[oceanografio]] - datas larĝe el la brita [[ekspedicio Challenger]] de la [[1870-aj jaroj]]..<ref>National Oceanic and Atmospheric Administration. [http://oceanexplorer.noaa.gov/explorations/03mountains/background/challenger/challenger.html "Then and Now: The HMS<!--sic--> ''Challenger'' Expedition and the 'Mountains in the Sea' Expedition"] ĉe ''Ocean Explorer''. Alirita la 2an Jan 2012.</ref> La maro estas konvencie dividita en kvar aŭ kvin grandaj sekcioj, kiaj ekzemple la [[Pacifiko]], nomitaj [[oceano]]j dum pli malgrandaj sekcioj, kiel ekzemple [[Mediteranea Maro]], estas konataj pli precize kiel ''maroj''. Tiele '''maro''' estas parto de monda [[oceano]], apartigita de ĝi per tero aŭ subakva montara [[reliefo]]. Maro diferencas de oceano per hidrologia kaj meteorologia reĝimoj. Ju pli la maro estas izolita per terpecoj, des pli ĝi diferencas de oceano. Laŭ grado de izoliteco de oceanoj, maroj povas esti internaj, periferiaj kaj interinsulaj.